در شرایطی که در سالهای اخیر با کمبود برق بخصوص در فصل تابستان مواجه بوده ایم و وزارت نیرو ناچار بوده است که خاموشیهای گستردهای را اعمال کند، اخیرا روح الله عباسپور، سخنگوی کمیسیون صنایع و معادن مجلس وعده داده است که امسال دیگر نیازی به قطعی برق مشترکان خانگی نخواهد بود.
در همین راستا، محمد درویش، رئیس کمیته محیط زیست در کرسی سلامت اجتماعی یونسکو به دولت پیشنهاد میدهد که با اقدام قاطع، از صنایع عظیم کشور مانند شرکتهای فولادی بزرگ، پتروشیمی ها، پالایشگاهها و صنایع پلی اکریل بخواهد که بخشی از فعالیت خود را از ۱۲ ظهر تا ۲ بعد از ظهر به نصف شب انتقال دهند تا بدون مازوت سوزی بیشتر، نیازی به قطع برق خانگی وجود نداشته باشد.
در روزهای اخیر، روح الله عباسپور، سخنگوی کمیسیون صنایع و معادن مجلس گفته است که با وجود این که در تابستان سال گذشته، مشترکان خانگی ناچار بودند قطعیهای متعددی را تحمل کنند، اما امسال به هیچ وجه در حوزه برق خانگی قطعی به وجود نخواهد آمد. او همچنین تاکید کرده است که در تابستان ۱۴۰۱، مشترکان خانگی که الگوی مصرف خود را کاهش دهند، شامل تشویق خواهند شد و حتی ممکن است هزینه برق برخی خانوارها رایگان شود.
این صحبت ها، اما در حالی بیان شده است که عمده برق کشور در نیروگاههای حرارتی تولید میشود و در سالهای اخیر که این نیروگاهها با کمبود گاز طبیعی مواجه میشدند، وزارت نیرو به برخی از آنها مجوز سوزاندن مازوت را میداد. در شرایط کنونی هم با توجه به این که الگوی صرفه جویی در مصرف برق در بسیاری از مشترکان خانگی، صنعتی و کشاورزی تغییر نکرده و همچنین بهره وری شبکه برق کشور نیز نسبت به سال گذشته بهبود نیافته است، به نظر میرسد تنها راه عدم قطع برق خانگی، افزایش تولید با سوزاندن بیشتر مازوت در برخی نیروگاهها باشد.
البته محمد درویش، فعال باسابقه محیط زیست و رئیس کمیته محیط زیست در کرسی سلامت اجتماعی یونسکو در گفتگو با رکنا معتقد است که میتوان بدون افزایش میزان مازوت سوزی هم به گونهای برق تولیدی کشور را توزیع کرد که نیازی به قطع کردن برق خانگی وجود نداشته باشد. او در این راستا پیشنهاد میدهد که کارخانجات بزرگ شامل صنایع فولادی عظیم، پتروشیمی ها، پالایشگاهها و صنایع پلی اکریل بخشی از فعالیت خود را از ساعات پیک مصرف برق به نیمه شب انتقال دهند تا دیگر نیازی به قطع برق خانگی یا افزایش تولید با مازوت سوزی بیشتر وجود نداشته باشد.
مصرف برق فولاد مبارکه، بیشتر از مجموع مصرف اصفهان و ۴ شهر اطراف آن
درویش در راستای پیشنهاد خود برای کاهش بار شبکه برق در ساعات پیک مصرف به خبرنگار رکنا توضیح داد: اخیرا در جلسهای با مدیران صنعت برق اصفهان شرکت کردم و آن دوستان گفتند که مهمترین مشکلی که باعث خاموشی برق خانگی میشود، این است که شبکه برق اصفهان، در ایام تابستان روزانه حدود دو ساعت با کمبود بار مواجه میشود و همین مساله مسئولان صنعت برق اصفهان را ناچار به صدور فرمان خاموشی برای مشترکان خانگی و برخی صنایع میکند.
رئیس کمیته محیط زیست در کرسی سلامت اجتماعی یونسکو ادامه داد: مسئولان صنعت برق اصفهان تاکید داشتند که برای جبران کمبود دو ساعته برق در ایام تابستان، یا باید یک نیروگاه هزار مگاواتی در اطراف این کلانشهر تاسیس شود یا مشترکان پرمصرف برق اصفهان از جمله مجتمع فولاد مبارکه، بخشی از فعالیت خود را از زمان پیک مصرف برق یعنی از ۱۲ ظهر تا ۲ بعد از ظهر به اوقات کاهش سرانه مصرف یعنی ۱۱ شب تا ۷ صبح منتقل کنند؛ زیرا میزان مصرف برق فولاد مبارکه اصفهان از مجموع مصرف برق شهر اصفهان و چهار شهر اطراف آن بیشتر است.
وی در ادامه تاکید کرد: مشکل مشابه اصفهان در سایر کلانشهرهای ایران نیز وجود دارد؛ بنابراین اگر صنایع عظیمی مانند شرکتهای فولادی بزرگ، پتروشیمی ها، پالایشگاه ها، صنایع پلی اکریل و سایر صنایع شدیدا انرژی بر، بتوانند بخشی از فعالیت خود را از زمان پیک مصرف برق به نیمه شب انتقال دهند، به راحتی کمبود برق در زمان پیک مصرف جبران خواهد شد. یعنی به این شکل، دیگر نیازی به افزایش مازوت سوزی برای تولید بیشتر جهت جلوگیری از قطعی برق مشترکان خانگی در فصل تابستان وجود نخواهد داشت.
دولت مانند ادارات، ساعت کاری کارخانجات بزرگ را تغییر دهد
درویش با استقبال از اقدام اخیر دستگاه اجرایی برای تغییر ساعات کاری ادارات گفت: خوشبختانه در روزهای اخیر هیات دولت اقدام به تغییر ساعات کاری ادارات کرده و این مساله، بخشی از بار مصرف در ساعات پیک را از شبکه برق کشور برداشته است. در همین راستا، ما از دستگاه اجرایی انتظار داریم با اعمال قدرت، اقدام مشابهی را نیز برای تغییر ساعات کاری کارخانجات بزرگ کشور انجام دهد تا ما بدون نیاز به افزایش مازوت سوزی، دوره سخت تابستان را بدون قطعی برق مشترکان خانگی سپری کنیم.
این فعال محیط زیست تاکید کرد: ما از تولیدکنندگان و صنایع عظیم کشور که بخش قابل توجهی از برق ایران را مصرف میکنند، میخواهیم بخشی از فعالیتهای خود را از ساعت ۱۲ ظهر تا ۲ بعد از ظهر به نیمه شب انتقال دهند تا بدون این که به تولید و درآمدزایی آنها لطمه بخورد، بخش زیادی از بار شبکه برق کشور در ساعات پیک مصرف کاسته شود. در چنین شرایطی، دیگر نه احتیاجی به افزایش مازوت سوزی خواهد بود و نه قطع برق مشترکان خانگی.
آسیب برداشت غیرمجاز از چاههای کشاورزی به شبکه برق و منابع زیرزمینی
درویش در بخش دیگری از صحبت هایش با انتقاد از تداوم مازوت سوزی در برخی نیروگاهها و آسیبهای زیست محیطی و بهداشتی شدید ناشی از این روند، اظهار داشت: مسئولان صنعت برق کشور بارها اعلام کرده اند که با ۱۰ درصد صرفه جویی در مصرف برق، دیگر نیازی به مازوت سوزی وجود نخواهد داشت. این صحبت ها، اما در حالی بیان میشود که ما شاهد حمایتهای دولتی مناسب برای صرفه جویی بیشتر مردم در مصرف برق نیستیم؛ به طور مثال اگر دولت برای خرید لامپهای کم مصرف یارانه مناسبی میداد، قطعا صرفه جویی زیادی در مصرف برق ایران اتفاق میافتاد.
این فعال محیط زیست ادامه داد: متاسفانه بخش قابل توجهی از مصرف برق کشور صرف اضافه برداشت از سفرههای زیرزمینی توسط چاههای غیرقانونی کشاورزی میشود؛ به نحوی که شاهد آن هستیم که متصدیان بسیاری از چاههای کشاورزی در سایه ضعف نظارتی وزارت جهاد کشاورزی، با مصرف برق زیاد در موتورپمپهای خود، بیش از حد مجاز از منابع زیرزمینی برداشت میکنند؛ یعنی متصدیان این چاهها با این اقدام غیرقانونی هم به سفرههای آب زیرزمینی و هم به شبکه برق کشور ضربه میزنند.
وی در ادامه تاکید کرد: متاسفانه دولت روزانه حدود هزار مگاوات از برق کشور را در اختیار متصدیان چاههایی میگذارد که به صورت غیرقانونی و خارج از حد مجاز تعریف شده، آب برداشت میکنند. در چنین شرایطی ما از دولت میخواهیم که با اعمال قدرت مناسب، به جای در نظر گرفتن جریمههای مادی، به متصدیان چاههای کشاورزی هشدار بدهد که اگر بیش از حد مجاز آب برداشت کنند، موتورپمپهای آنها را پلمپ خواهد کرد. در چنین شرایطی قطعا دیگر متصدیان این چاهها جرات نمیکنند که بیش از اندازه از سفرههای زیرزمینی آب بردارند.
ضعف نظارت وزارت کشاورزی بر متصدیان چاههایی که به شکل غیرمجاز، ارز دیجیتال استخراج میکنند
درویش با بیان این که برخی متصدیان چاههای کشاروزی، بخشی از برق یارانهای دریافتی خود را صرف استخراج ارز دیجیتال میکنند، عنوان کرد: کمبود نیروگاه، عامل اصلی کمبود برق در ایران نیست، بلکه ما شاهد مدیریت نابخردانه و عدم جلوگیری بسیاری از دستگاههای ذیربط از مصرف بی رویه و بعضا غیرمجاز برق موجود هستیم؛ به نحوی که متاسفانه با وجود استخراج ارز دیجیتال توسط متصدیان برخی چاههای کشاورزی با برق یارانه ای، وزارت جهاد کشاورزی نظارت لازم را بر این اقدام غیرقانونی انجام نمیدهد.
رئیس کمیته محیط زیست در کرسی سلامت اجتماعی یونسکو ادامه داد: ما اگر بتوانیم مقررات دقیقی را به شکل قاطعانه در کشورمان پیاده کنیم که جلوی تخلفاتی از جمله استخراج ارز دیجیتال توسط برخی متصدیان چاههای کشاورزی را بگیرد، دیگر با فشار بیش از حد روی شبکه برق کشور مواجه نخواهیم شد و به این ترتیب نه نیازی به مازوت سوزی پیدا خواهیم کرد و نه احتیاجی به اعمال خاموشیهای گسترده خواهیم داشت.
وی در پایان تصریح کرد: بخش زیادی از مصرف بی رویه برق در ایران ناشی از ضعف نظارت و سوء مدیریت است، زیرا هم اکنون شاهد آن هستیم که مصرف برق ترکیه با وجود این که جمعیتی نزدیک به کشور ما دارد، حدود ۳۳ درصد از ایران کمتر است؛ آن هم در شرایطی که ترکیه درگیر تحریمهای اقتصادی نیست و صنایعی فعال و روابط گردشگری گستردهای دارد.