سعید خطیب زاده، صبح روز دوشنبه در نشست هفتگی خود با خبرنگاران داخلی و خارجی در پاسخ به سوال ایسنا در مورد آخرین وضعیت کشتی های توفیق شده یونانی در ایران به خاطر تخلف صورت گرفته از سوی آنها و همچنین محموله توقیف شده ایران از سوی دولت آتن و حکم دادگاه یونانی در این ارتباط اظهار کرد: مراحل قضایی نفتکشهای یونانی در محل طی میشود. دولت یونان از طریق وکلا تلاش کرده مستندات لازم را آماده کند برای اینکه فرآیند آزادسازی کشتیها انجام شود. به دولت یونان توصیه کردیم از ظرفیتهای قانونی استفاده لازم را داشته باشند و اطمینان داریم این موضوع، مسیر خود را از مسیر قانونی و قضایی طی خواهد کرد.
وی با بیان این که امیدواریم در عمل شاهد آزادسازی محموله نفتی متعلق به مردم ایران در یونان باشیم، تصریح کرد : مطمئن هستیم مسیری که پیش خواهد رفت، حفظ روابط دوجانبه و مصون بودن این رابطه از دخالت عامل سوم(ایالات متحده) است. آخر هفته میزبان آقای لاوروف وزیر خارجه روسیه خواهیم بود.
خطیبزاده همچنین در این نشست در پاسخ به سوال خبرنگار دیگری در ارتباط با شایعات مطرح شده در فضای مجازی مبنی بر استعفای علی باقری مذاکره کننده ارشد ایران در جریان مذاکرات وین اظهار کرد: کلیه کارها و اقدامات در درون وزارت خارجه در حال انجام است و مذاکرهکنندگان ما بیتوجه به برخی از شایعات که با هدف ساخته میشود کار خود را میکنند.
خطیبزاده همچنین در پاسخ به پرسش دیگری در مورد آخرین روند مذاکرات وین با توجه به گفتوگوی تلفنی حسین امیرعبداللهیان و جوزپ بورل مسئول سیاست خارجه اتحادیه اروپا در روز شنبه گفت: ما همچنان در مسیر دیپلماسی حرکت میکنیم و به رغم تمامی بدعهدیهای آمریکا و ادامه مسیر ترامپ از سوی دولت آمریکا این قطار هنوز از ریل خود خارج نشده است و اگر اکنون در این نقطه قرار داریم به خاطر این است که آمریکا در سال ۲۰۱۸ به صورت یک طرفه و غیرقانونی از برجام خارج شد و سیاست فشار حداکثری را اعمال کرد. سیاستی که به تعبیر خودشان به یک شکست مفتضحانه منجر شده است.
وی با بیان اینکه امیدواریم طرف آمریکایی به مسیری که نتیجه آن امضای توافق است برگردد، خاطر نشان کرد: ما برای حصول یک توافق خوب، پایدار و موثر آمادگی داریم و همه زمینهها را نیز برای رسیدن به آن آماده میدانیم.
سخنگوی وزارت خارجه همچنین در پاسخ به سوال دیگری در خصوص تحریمهای تازه آمریکا علیه ایران علیرغم ادعاهای مقامات این کشور مبنی بر تلاش جهت رسیدن به توافق با ایران و رفع تحریمها گفت: سیاست یک بام و دو هوای واشنگتن سالهاست برای همه روشن شده است. از یک طرف اظهارات مقامات کنونی آمریکا را میشنویم که میگویند میخواهند خطا و اشتباهات دولت ترامپ را جبران کنند، حقوق بینالملل را رعایت کنند و کنشگر مسئولی در نظام بینالملل باشند ولی از طرف دیگر در عمل همان سیاستهای شکست خورده دولت ترامپ را شاهد هستیم و آن رفتارهای قانون گریزانه ادامه دارد. تنها چیزی که میتوان در این ارتباط گفت همان ضربالمثل معروف فارسی است که قسم حضرت عباس را باور کنیم یا دم خروس را؟
خطیبزاده خاطر نشان کرد: این گونه رفتارها از سوی آمریکا باعث افزایش بیاعتمادی جامعه جهانی به این کشور شده و ما هم به خاطر همه این دلایل باید مراقب منافع و حقوق مردم بزرگ ایران باشیم.
سخنگوی وزارت خارجه همچنین در پاسخ به سوال دیگری در ارتباط با نتایج سفرهای اخیر روسای جمهور ترکمنستان و قزاقستان به ایران و پیگیری سیاست دیپلماسی منطقهای از سوی دولت سیزدهم افزود: ایران اکنون دارد جایگاه خود را به عنوان هاب ترانزیتی منطقه مجددا به دست میآورد. اولین انتقال محموله ریلی قزاقستان از طریق ایران و با قرار گرفتن ترکمنستان و ترکیه در مسیر این خط ریلی عملیاتی شده و کالاها میتواند از قزاقستان در این مسیر تمام ریلی منتقل شوند، اولین محمولههای کریدور شمال-جنوب از طریق دریا و خط راهآهن منتقل شده است. کریدور شمال-جنوب و شرق-غرب و سایر مسیرهای جانبی دیگر در حال فعالسازی است. اینها از سفرهایی که انجام شده به امضای قرارداد رسیده و یا در حال پیگیری است. در جریان سفر رئیس جمهور قزاقستان و همچنین سفر چندی پیش روسای جمهوری تاجیکستان و ترکمستان به ایران تلاش کردیم حلقه اتصالات منطقهای را تکمیل کنیم.
وی با بیان اینکه ما در تلاش هستیم که سطح تجارت خود را با قزاقستان از نیم میلیارد دلار به سه میلیارد دلار برسانیم که این موضوع پویایی خاصی را در حوزه دیپلماسی اقتصادی و منطقهای ایران طلب میکند، افزود: ما در تلاش هستیم همکاریهای خود را در حوزههای سیاسی و اقتصادی در مناطق مختلف جغرافیایی پیرامون خود از جمله حوزه قفقاز و آسیا گسترش دهیم و در همین چارچوب آخر هفته جاری میزبان آقای لاوروف وزیر خارجه روسیه در تهران خواهیم بود.
سخنگوی وزارت خارجه در ادامه گفتوگوی خود با خبرنگاران در پاسخ به سوال دیگری در ارتباط با پیشرفت مذاکرات بین ایران و عربستان و همچنین زمان برقراری روابط دیپلماتیک بین تهران و ریاض گفت: الان خیلی زود است که در خصوص مرحله پایانی برقراری روابط دیپلماتیک بین دو کشور اظهار نظر کنیم. اکنون تمرکز ما بر موضوع اعزام حجاج است و ما از مساعدتهایی که مراکز ذیربط در این ارتباط انجام دادند تشکر میکنیم. ما تمرکز بر این داریم که امنیت و آرامش حجاج ایرانی فراهم شود و حج در فضای آرامی برگزار شود. تعدادی از حجاج ما وارد عربستان شدهاند و گزارشاتی که در این زمینه دریافت کردهایم گزارشهای امیدوارکنندهای است. قطعا میزبانی مناسب از حجاج ایرانی زمینهساز برای پیگیری ادامه توافقات و ابعاد دیگر روابط بین دو کشور است.
سخنگوی وزارت امور خارجه همچنین اعلام کرد که بدهی وزارت برق عراق به وزارت نیروی ایران پرداخت شده است.
خطیبزاده همچنین در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه شما اشاره کردید که عراق بدهی خود را به ایران پرداخت کرده است و آیا خبر جدیدی از اقدام کره جنوبی برای پرداخت بدهیاش به ایران وجود دارد، تصریح کرد: دولت جدیدی در کره جنوبی سر کار آمده است. آنها حرفها و وعدههایی دادهاند از جمله اینکه میخواهند بدهی خود به ایران را پرداخت کنند ولی تاکنون حرکتی در این زمینه انجام ندادهاند و ما منتظر هستیم که ببینیم که تفاوت دولت جدید کره با دولت عهدشکن قبلی در این زمینه چیست.
وی افزود: به دولت جدید کره جنوبی فرصت میدهیم که به صورت عملی نشان دهد که مثل دوستانمان در منطقه چه اقدام عملی برای پرداخت بدهی خود به ایران انجام میدهند.
سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به سوال دیگری در مورد زمان سفر آقای امیرعبداللهیان به ترکیه افزود: ما یکی از مهمترین پروندههایی که در منطقه داریم ادامه همکاریها با ترکیه است. طی سالهای گذشته یکی از باثباتترین روابط را با ترکیه داشتهایم. در مورد زمان انجام این سفر دو طرف در حال رایزنی و گفتوگو هستند تا تاریخ مناسبی را پیدا کنند و انشاءالله به زودی این سفر انجام خواهد شد.
خطیبزاده همچنین در پاسخ به پرسش دیگری در مورد اخبار منتشر شده در ارتباط با عملیات گسترده ترکیه در شمال سوریه و عراق و اینکه به نظر میرسد که ترکیه به دنبال این است که تصرفاتی در حلب و موصل انجام دهد و از طرف دیگر برخی از رسانههای ترکیه این ادعا را مطرح میکنند که ایران مصمم است با همکاری با پ ک ک به نوعی جلوی اقدامات ترکیه را بگیرد، تصریح کرد: این اتهامات واهی و پراکنده که بعضا رسانهها در حوزههای مختلف مطرح میکنند ارزش پاسخگویی ندارد.
وی افزود: روابط ایران و ترکیه روابطی خوب، چند لایه و راهبردی است. نگاه ایران در مورد پرونده سوریه روشن است و پرونده سوریه یکی از پروندههای اختلافی بین ایران و ترکیه است و در همین چارچوب ما تلاش کردهایم که به عنوان دو کنشگر از طریق فرایندهای دیپلماتیک از جمله روند آستانه اختلافات را مدیریت و حل و فصل کنیم.
خطیب زاده با اشاره به برگزاری هجدهمین نشست آستانه در نورسلطان قزاقستان و دیدار هیئتهای ایرانی و ترکیهای در این نشست با یکدیگر افزود: ما در این نشست بار دیگر تأکید کردیم که جنگ به عنوان راه حل نیست و باید تمامیت ارضی و حاکمیت سوریه به صورت کامل حفظ شود و ما این موضوع را به صورت مشخص به دوستان خود در ترکیه اعلام کردهایم.
وی همچنین در پاسخ به سوال دیگری در مورد اظهارات خاجی دستیار ارشد وزیر خارجه در امور سوریه مبنی بر اینکه تحریمهای اعمال شده علیه سوریه و مردم این کشور باید هر چه زودتر برطرف شود، افزود: تحریمهای آمریکا تروریسم اقتصادی علیه ملتهاست.
سخنگوی وزارت خارجه افزود: در خصوص مردم سوریه این ظلم به صورت مضاعف صورت گرفته است. در طی سالهای گذشته آمریکاییها و متحدانشان در منطقه و بیرون از منطقه تلاش کردند که به واسطه مزدوران اجارهایشان تروریستها را در سوریه سکنی دهند و از این طریق دولت مرکزی سوریه را ساقط کنند ولی این هدفشان با مقاومت مردم سوریه با شکست روبرو شد و اکنون وارد فاز دیگری از ظلم علیه ملت سوریه شدهاند.
وی با اشاره به تحریمهای اعمال شده علیه سوریه و همچنین حملات رژیم اشغالگر صهیونیستی علیه مراکز نگهداری مواد غذایی در سوریه افزود: اینها همه پازلی است در راستای فشار به مردم سوریه و ایجاد گرسنگی در این کشور است. ما این اقدامات را همواره محکوم کردهایم و گفتهایم که اینها دومینویی است که حتما بانیان این تحریمها و حملات دچار خواهد کرد.
سخنگوی وزارت خارجه کشورمان در ادامه اظهارات خود با خبرنگاران در پاسخ به سوالی در ارتباط با اخبار منتشر شده مبنی بر سفر جو بایدن رئیس جمهور آمریکا به منطقه در آینده نزدیک و نگاه ایران به این سفر گفت: اخباری که شما اشاره کردید ما هم شنیدهایم، البته در مورد آنچه که رخ میدهد در حال حاضر قضاوتی نمیکنیم ولی آنچه که مهم است این است که رژیم اشغالگر قدس همواره تلاش میکند از هر چیزی برای اهداف و نیات شوم ضد ثبات، ضد امنیت و ضد صلح خود در این منطقه و علیه جمهوری اسلامی ایران استفاده کند و هر چیزی را گروگان این اهداف و موضع کرده است. مقامات واشنگتن و برخی از کشورهای منطقه باید توجه کنند که در ادامه مسیر رژیم صهیونیستی طراحی کرده قرار نگیرند.
خطیب زاده گفت: فعلا منتظر میمانیم که ببینیم در آینده چه خواهد شد.
سخنگوی وزارت خارجه همچنین در پاسخ به پرسش دیگری در خصوص دیپلماسی فرهنگی ایران و قراردادی که در این زمینه بین ایران و عراق به تازگی به امضا رسیده است، افزود: دیپلماسی فرهنگی بخشی از دیپلماسی جامعی است که جمهوری اسلامی ایران پیگیری میکند و هماهنگیهای آن در مرکز دیپلماسی عمومی پیگیری میشود.
خطیب زاده با بیان اینکه بخشی از روابط ما با عراق روابط مردمی و فرهنگی است که بین دو کشور وجود دارد، افزود: ایران و عراق در حوزه تمدنی، معماری، هنر و بسیاری از ابعاد دیگر دارای وجوه مشترک فراوانی هستند.
سخنگوی وزارت خارجه همچنین با بیان اینکه این دیپلماسی فرهنگی فقط به عراق محدود نمیشود، افزود: در هر کجا که ایرانی وجود دارد و علاقهمندان به ایران حضور دارند ما تلاش میکنیم که پیوندهای فرهنگی را عمیق کنیم.
سخنگوی وزارت خارجه در ادامه گفتوگوی خود با خبرنگاران داخلی و خارجی در خصوص اخبار منتشر شده در مورد پرداخت بدهی عراق به ایران در برخی از اخبار حاشیهای که از سوی برخی از رسانهها در این زمینه منتشر شده است، افزود: متاسفانه بعضا یک مدل تکراری وجود دارد که برخی دوست دارند هر خبر خوبی را تبدیل به یک امر استثنایی کرده و یا تشکیک و تلخی در آن ایجاد کنند.
خطیب زاده با بیان اینکه ما به رغم تمامی فشارها تلاش کردیم که بدهی های خود را از منابع مختلف نقد و وصول کنیم، افزود: بدهی وزارت برق عراق به وزارت نیروی ایران از طریق بانک TBI (بانک تجارت ایسنا) وصول شده است، البته در مورد کم و کیف این موضوع باید شما از بانک مرکزی توضیح بگیرید و من در همین جا از دولت عراق بخاطر تلاشهایش جهت پرداختهایش جهت این بدهی تشکر میکنم.
سخنگوی وزارت خارجه همچنین در پاسخ به سوال دیگری در مورد اظهارات گروسی مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی در مصاحبه با شبکه سعودی العربیه مبنی بر اینکه مذاکرات با ایران برای احیای برجام به بن بست رسیده است، تصریح کرد: همیشه توصیه ما به آقای گروسی این بوده که در چارچوب وظایف فنی خود اظهارنظر کند.
وی با اشاره به بیانیه مشترک ایران و آژانس که در پنجم مارس در مورد آن توافق و مکتوب شد، افزود: اگر آژانس همچنان سوالی داشته باشد مسیر آن رفت و برگشتهاست در چارچوب توافق شده نه اقدامات رسانهای.
وی افزود: مسیر وین در این مدت طی شده و این مسیری است که در این مدت کار خود را طی کرده است و قطار دیپلماسی در حال انجام کار خودش است.
خطیب زاده در پاسخ به سوالی در ارتباط با اظهارات ند پرایس سخنگوی وزارت خارجه آمریکا مبنی بر اینکه پیشنهاد ایران شامل درخواستهای فرابرجامی بوده و اگر ایران خواستههای فرابرجامی خود را کنار بگذارد واشنگتن میتواند بسیار سریع به توافق برگردد ولی اگر ایران درخواستهای فرابرجامی خود را کنار نگذارد واشنگتن گزینههای دیگری را در اختیار خواهد داشت، تصریح کرد: این اصطلاح فرابرجامی، اصطلاحی است که ایران در مقابله با زیاده خواهیهای آمریکا در میز مذاکرات از آن استفاده کرده و ما از روز اول به آنها گفتیم که هیچ موضوع دو جانبه و فرابرجامی را نمیتواند در مذاکرات پیگیری کند. آنها از این اصطلاح خوششان آمده و استفاده میکنند و از دیگر سو از نظر آنها تمامی میراث ترامپ فرابرجامی است.
خطیب زاده گفت: ضمن احترام به تمامی ادواری که مذاکرات انجام شده ما استدلالهایمان را برای اینکه چگونه چرخه انتفاع اقتصادی ایران از احیای برجام کامل میشود را به طرف مقابل گفتهایم، ما از روز اول گفتیم که آنها باید به تعهداتشان در برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل عمل کنند و اگر آمریکا پاسخ ایران را بدهد و بپذیرد که هیچ نقطهای که به آن تعهد داده از آن مستثنی نیست و باید انجام بدهد و با سیاست داخلی آمریکا کاری نداریم فردا میتوانیم برویم و مذاکرات را به نتیجه برسانیم.
سخنگوی وزارت خارجه همچنین در پاسخ به پرسش دیگری مبنی بر اینکه برخی معتقدند که ایران در برابر قطعنامه شورای حکام باید از معاهده NPT خارج میشد، گفت:در فضای نخبگی و کارشناسی ما اظهارات مختلفی مطرح میشود که ما نیز این اظهارات را میشنویم ولی آنچه که موضع ایران است این است که ایران به عنوان یکی از امضا کنندگان اولیه پادمان همواره به NPT پایبند بوده و در همین چارچوب همکاریهای فنی خود را با آژانس داشته است و اجازه بدهید که در حال حاضر در همین چارچوب روابط خود را ادامه دهیم و همکاریها و فعالیتهای خود را به پیش ببریم.