پنجم تیرماه ۱۴۰۱ انجمن صنفی شرکتهای هواپیمایی در هماهنگی با سازمان هواپیمایی کشور، قیمت بلیت پروازهای داخلی را برای مسافران خارجی به نرخ «کلاس بیزنس» تغییر داد. براساس اعلام این انجمن، بلیت مسیرهای کمتر از یک ساعت به قیمت ۱۰۰ دلار و در مسیرهای بیشتر از یک ساعت ۱۵۰ دلار تعیین شد. این اقدام واکنش وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، وزارت امور خارجه، نمایندگان مجلس، آژانسهای توریستی در ایران و حتی مسافرانی از کشورهای همسایه، از جمله عراقیها را برانگیخت. سرانجام وزیر راه و شهرسازی در ۱۲ تیرماه فروش بلیت پرواز داخلی برای اتباع خارجی به نرخ دلاری را ممنوع کرد.
رستم قاسمی گفت: از این به بعد فروش بلیت پروازهای داخلی با دلار را نخواهیم داشت. این موضوع یکشنبه ۱۲ تیر به ایرلاینها به صورت مکتوب ابلاغ شده است. در جلسهای هم که مدیران ایرلاینها با رییس سازمان هواپیمایی کشوری داشتند، این ممنوعیت به آنها اعلام شده است. هیچ ایرلاینی حق ندارد بالاتر از آنجه در وبسایت سازمان هواپیمایی کشوری منتشر شده، اقدام به فروش بلیت پرواز داخلی کند.
همان روز بیشتر شرکتهای هواپیمایی برچسب «ویژه اتباع غیرایرانی» را از روی قیمت بلیت پروازهای داخلی حذف کردند و نرخهای ریالی مصوب دوباره جاری شد، اما از یک هفته بعد آژانسهای مسافرتی گزارش کردند که فقط دو شرکت هواپیمایی به مسافران خارجی با همان نرخ ریالی مصوب بلیت میفروشند و بقیه ایرلاینها هم از فروش بلیت به اتباع غیرایرانی خودداری میکنند.
مهدی اشراقی، یکی از تورگردانها از بروز مشکلاتی برای گردشگران خارجی حاضر در ایران برای استفاده از هواپیما به ایسنا خبر داد و گفت: آژانس هواپیمایی به آنها گفته بود امکان صدور بلیت برای اتباع خارجی ندارد، چون اگر از سهمیه مسافر ایرانی هم به آن ها بلیتی بفروشد، شرکت هواپیمایی این مسافران را سوار نمیکند. توصیه هم کرده بود در فرودگاه همان شهر برای آن مسافران بلیت خریداری شود. وقتی هم که مسافران به فرودگاه مراجعه کردند، تمام پروازها پُر بود و این درحالی بود که مسافر باید به پرواز بعدیاش میرسید تا از ایران خارج شود.
به گفته این تورگردان، پس از پیگیری مشخص شد که بعضی از ایرلاینها به مسافر خارجی به طور مستقیم بلیت میفروشند، اما با قیمتی بیشتر از نرخ ریالی مصوب!
یک تورگردان دیگر نیز گفته است: برای مسافران خارجی همچنان سهمیه محدودی از هر پرواز درنظر گرفته شده و در صورت تکمیل این ظرفیت، از سهمیه مسافر ایرانی به اتباع و گردشگر خارجی بلیت فروخته نمیشود. از طرفی برخلاف دستور وزیر راه و مخالفتهای صریح، قیمت پروازها برای بعضی از ملیتها همچنان متفاوت است. برخی از شرکتها و آژانسهای هواپیمایی از تورگردانها فهرستی از ملیت مسافران را خواستند تا قیمت بلیت را اعلام کنند.
یکی دیگر از راهنمایان گردشگری، هفته گذشته درحالی که گروهی از گردشگران اروپایی را در ایران همراهی میکرد، به اجرا نشدن دستور ویژه راه برای توقف سهمیهبندی و فروش نرخ دلاری بلیت به مسافران خارجی و مشکلاتی که برای گردشگرانش در پایان سفر به وجود آمد، اشاره کرد و گفت: هیچ بلیتی برای این مسافران نبود. هیچ شرکتی به اتباع خارجی بلیت نمیفروخت، به ما گفته شده بود برای خرید بلیت به فرودگاه برویم، اما هیچ صندلی خالیایی وجود نداشت. این مسافران لحظات استرسآوری را در پایان سفرشان به ایران سپری کردند.
مدیر فروش یکی از آژانسهای مسافرتی هم، پس از رصد وضعیت فروش بلیت پروازهای داخلی در دو هفته اخیر، به ایسنا گفت: برخی از ایرلاینها قیمت را به حالت قبل برگرداندهاند، اما بیشتر آنها فروش بلیت پرواز را به روی مسافر خارجی بستهاند. بسیاری از شرکتها در این مدت به اتباع خارجی بلیت پرواز نفروخته و نمیفروشند و حتی امکان رزرو بلیت برای مسافران خارجی را برای تورگردانها و آژانسهای مسافرتی مسدود کردهاند. البته اوایل اجرای این طرح برخی چارترکنندهها و آژانسهای هواپیمایی هم از بخشنامه شرکتهای هواپیمایی تخطی کرده بودند، برای نمونه قیمت بلیت یکطرفه تهران ـ مشهد برای اتباع خارجی حدود سه میلیون تومان قیمت داشت و چون آن اوایل دسترسیِ مسافر ایرانی به این بلیتها باز بود، بلیت مشهد را با همان مبلغ ویژه اتباع خارجی، به مسافر ایرانی به نرخ شش میلیون تومان فروختند که بعد جلوی این رفتارها را گرفتند و سهمی برای اتباع خارجی روی هر پرواز مشخص کردند و دسترسی به بلیت اتباع خارجی را هم برای آژانس مسافرتی بستند و بخشنامه کردند که برای مسافر خارجی باید مستقیم از شرکت هواپیمایی بلیت خریده شود.
پیگیری از دیگر آژانسهای توریستی و مسافرتی نیز تاییدی بر این ماجرا است که بیشتر شرکتهای هواپیمایی، به جای اجرای دستور وزیر راه، فروش بلیت به مسافر غیرایرانی را به طور کامل متوقف کردهاند. به نظر میرسد اظهارات رییس سازمان هواپیمایی مبنی بر تغییر دستورالعمل و بخشنامه فروش بلیت برای مسافران خارجی در روزهای آینده، بیشتر شرکتهای هواپیمایی را ترغیب کرده تا آن زمان، فروش بلیت به مسافر خارجی را متوقف و از دسترس خارج کنند.