برنامه صف اول با حضور خانم سحر تاجبخش رئیس سازمان هواشناسی به بررسی آخرین وضعیت بارندگیهای سیل آسا و عملکرد سازمان هواشناسی در حفاظت از مردم درمقابل بلایای طبیعی پرداخت که متن گفتگوی مذکور به نقل از باشگاه خبرنگاران به شرح زیر است.
سوال: پیش بینیهای هواشناسی در خصوص سیل به چه شکلی بود و در سیل استهبان به چه نوعی صادر شد؟
سه سطح هشدار هواشناسی زرد، نارنجی و قرمز متناسب با منطقه و میزان بارشها صادر میشود. در سیل استهبان جریان آبی ایجاد شد که در بستر رودخانه حرکت میکند و هیچ خسارتی به اطراف وارد نشده است، آب در مسیر رودخانه قرار داشت و حضور مردم در بستر رودخانه باعث خسارت جانی شد. ما در سیل استهبان ۴۸ ساعت قبل هشدار سطح نارنجی صادر شده کرده بودیم.
سوال: هشدارها به چه دستگاههای صادر میشود؟
هشدارها به ۲ بخش داده میشود، مردم عادی که از طریق رسانهها این هشدارها در اختیار آنها قرار میگیرد و دسته دوم هشدار به تمامی دستگاههای مرتبط در این بخش از وزارت نیرو، مدیریت بحران و... صادر میشود.
سوال: پدیده مانسون به چه صورتی است؟
پدیده مانسون در پاکستان و کشور هند پیش بینی شده بود و به نیمه جنوبی کشور ما هم رسید، اما امسال در شرایط ویژه قرار گرفته و شدت بارشهای آن بسیار بالا بوده است.
پدیده مانسون به طور معمول در تابستان رخ میدهد، اما تاکنون چنین پدیدهای با این میزان نداشتیم؛ این اتفاق به طور معمول در نیمه جنوبی کشور رخ میدهد، اما امسال به ارتفاعات البرز نیز رسید و حتی مناطقی از تهران هم تحت تاثیر قرار داد.
سوال: پیش بینیهای سازمان هواشناسی چقدر میتواند درست باشد؟
دادههای ورودی در پیش بینیها بسیار مهم است و بسته به آنکه دادههای ورودی به چه میزان دقیق باشد، دقت پیش بینی را تحت تاثیر قرار میدهد.
هم اکنون پیش بینیها به صورت احتمالی در حال انجام است و با توجه به تغییرات اقلیمی تمام پیش بینیها در کشورهای مختلف در کوتاه مدت و بلند مدت احتمالی است.
سوال: پدیدههای انیرنیو یا مانسون بر اثر چه رخدادی ایجاد میشود؟
این پدیده با نوسان اطلس شمالی و قطب شمال و تغییر دما در اقیانوسها رخ میدهد و تغییر دمای آب اقیانوس را تحت تاثیر قرار میدهد و این عوامل در بارشها تاثیر میگذارد.
تغییر اقلیم منجر به رخدادها و پیامدهای زیادی شده است که یکی از آنها ایجاد چنین سیلابهایی است. پدیدههایی که به صورت مقطعی خود باعث ایجاد خسارتهای زیاد میشود.
سوال: سازمان هواشناسی در حوزه پیشرفت پیش بینی و توسعه چه اقداماتی انجام داده است؟
سازمان هواشناسی در راستای پایش شبکه دیدبانی دارد البته از ضروریات است که باید در این بخش اقداماتی گسترده صورت گیرد.
سوال: پوششهای ایستگاهی در استانهای ما در چه وضعیتی است؟
طبق نرم جهانی هر ۲۰ کیلومتر یک ایستگاه هواشناسی باید باشد؛ اما در ایران هر ۱۰۰ کیلومتر یک ایستگاه وجود دارد که باید این فاصله بین این ایستگاهها را کاهش دهیم. طبق برنامه هفتم توسعه، پیشرفت شبکه تجهیزات را در دستور کار خود قرار داده ایم.
نیاز به ۱۶ رادار هواشناسی داریم
سوال: در حوزه تامین تجهیزات در چه مرحلهای قرار داریم و چه میزان اعتبارات دریافت شده است؟
در بخش شرقی تجهیزات راداری نداریم و یکی از الزامات، تامین اعتبارات است. در سالهای اخیر اعتبارات رشد خوبی داشته، اما غالب تجهیزات خرید خارجی است، با افزایش نرخ ارز اعتبارات نتوانسته چندان در این بخش گامهای موثری بردارد. در یکی دوسال اخیر توانستیم یک رادار هواشناسی را خریداری کنیم، اما ۱۶ رادار دیگر برای پوشش کل کشور نیاز داریم.
سوال: استفاده از ظرفیتهای شرکتهای دانش بنیان به چه میزان بوده است؟
۱۰ پروژه مشترک از طریق شرکتهای دانش بنیان در حال انجام است و در قالب یک تفاهم نامه به زودی خرید تجهیزات و رادار از طریق این شرکتهای دانش بنیان انجام میشود.
سوال: در سیل امام زاده داوود چه میزان هشدار صادر شده بود؟
۱۲ هشدار در سطح ستاد و ۷۹ هشدار در سطح کشور صادر کرده ایم. در ۲۱ استان روزانه چندین هشدار صادر شده است.
سوال: زمانی که هشدار صادر میشود چه انتظاری از دستگاهها دارید؟
ویژگیهای هشدار آن است که باید تمامی دستگاهها به آن توجه کنند. با توجه به تغییرات اقلیمی، مناطق مختلف کشور بسیار تحت تاثیر قرار میگیرد و زیرساختهای کافی هم در این حوزه وجود ندارد بنابراین باید آمادگی کامل داشته باشیم.
سیلاب در محدوده امام زاده داوود همانند سیل در شیراز در سال ۹۷ بود. مسیر آب در سالهای گذشته دستکاری شده بود چرا که توپوگرافی این مسیر به گونهای است که نباید با بارشهای ۲۰ تا ۳۰ میلی متری چنین حادثهای رخ دهد بنابراین به طور قطع مسیر آب در این بخش دستکاری شده بود.
سوال: چه تعداد رادار و اعتبارات لازم است؟
قانون هوای پاک ماده ۲۶ را در دستور کار قرار داده ایم. برای اینکه تمام بارشهای نقطهای ناشی از طوفانهای هم رفتی ایجاد شده هم را پایش و هم پیش بینی کنیم نیاز به رادار داریم. اعتبارات تامین شده و سازوکارهای لازم را تامین کرده ایم.
۱۰۰ ایستگاه باران سنجی خریده ایم، اما توسعه آن نیازمند اعتبارات است. در بخش سخت افزاری اگر اعتبارات تامین شود خرید آن را در دستور کار قرار خواهیم داد.
طبق قوانین هواشناسی باید ۷ هزار رادیوسون خریداری شود که پیش از آن هزینه آن یک میلیون تومان بود، اما امسال به ۴ میلیون تومان رسیده است.
سوال: حجم بارشها در یزد، کرمان و تعدادی از شهرها بسیار زیاد بوده است دلیل آن چیست؟
این میزان حجم بارشها در مناطق مرتفع است و توپوگرافی بسیار تاثیر دارد، اما این میزان از رطوبت به دلیل آنکه از اقیانوس هند بوده بسیار قوی بوده است.
سوال: ارتباط سازمان هواشناسی با سایر دستگاهها در صدور هشدارهای و پیش بینیهای تخصصی به چه شکلی است؟
ما به صورت روتین و ساعتی با بخش هوانوردی در ارتباط هستیم و اگر گزارشهای هواشناسی تایید ما نباشد امکان نشست و برخاست هواپیما وجود ندارد. در بخش کشاورزی و دریایی هم هماهنگی بسیار خوبی بین سازمان هواشناسی و سازمان بنادر برای ارتفاع و هجوم موجها صادر میشود.
سوال: در حوزه پیشرفت و پیش بینیهای سالهای آینده چه اقداماتی در دستور کار قرار میگیرد؟
قطعا توسعه شبکه ایستگاه اصلیترین اقدام است که در حوزه پیش بینیها میتواند موثر باشد. در فعالیت منطقهای با آموزش منطقههای کشورهای مختلف ارتباط داریم که برای سالهای آینده در دستور کار قرار میگیرد.