همه چیز درباره رمزارزها، از کلاهبرداری و فیشینگ تا تله "شت کوین‌ها"

علی محمد رجبی با اشاره به مخاطرات موجود در حوزه رمزارز گفت: وقتی فناوری‌های جدید گسترش پیدا می‌کنند و تبلیغات زیادی حول آن‌ها شکل می‌گیرد، برخی از مردم بدون به‌روز کردن خود و صرفا بر اساس تبلیغات و از روی ناآگاهی وارد آن‌ها می‌شوند. در ادامه افرادی که تحت عنوان شبکه‌های کلاهبرداری کار می‌کنند با استفاده از این نقطه ضعف از قربانیان کلاهبرداری می‌کنند.

وی درباره رمزارز‌ها گفت: رمزارز‌ها یا کریپتوکرنسی‌ها یا توکن‌ها مجموعه کد‌هایی هستند که با الگوریتم‌هایی خاص تولید می‌شوند و براساس طرفدارانی که دارند و یا اقبال مردم نسبت به آن‌ها ارزشمند می‌شوند. این توکن‌ها در کیف پول‌های مخصوصی نگهداری می‌شوند. رمزارز‌ها فرایند پیچیده و سختی نیست و موضوعی که اهمیت دارد، اعتبار آن‌هاست. افرادی که این بازار و فناوری را نمی‌شناسند، بدون اطلاع از ارزش واقعی این رمزارز‌ها تنها دریافت آن‌ها را ملاک قرار می‌دهند و گرفتار می‌شوند؛ لذا دانستن مخاطرات رمز ارز‌ها موضوع بسیار مهمی است.

رجبی با اشاره به فرایند تهدیدات بازار رمزارز‌ها اظهار کرد: شایع‌ترین جرم حوزه رمزارزها، این است که مردم ناآگاه به برخی افراد اعتماد می‌کنند و مبلغی به آن‌ها می‌دهند تا برایشان رمزارز بخرند. برخی از این کلاهبرداران و کارشناسان جعلی پس از دریافت پول اصلا نمی‌رمزارزی نمی‌خرند و ناپدید می‌شوند. عده دیگری نیز رمز ارز می‌خرند و رمز کیف پول مردم را نزد خود نگه می‌دارند و بعد از مدتی کیف پول را تخلیه می‌کنند.

وی اضافه کرد: گرفتاری دیگری که وجود دارد، خرید رمزارز‌های بی ارزش یا شت کوین است. در این زمینه، فرایندی به عنوان پامپ و دامپ وجود دارد. یک شت کوین، ابتدا به صورت رایگان واگذار می‌شود و سپس در فرایندی با ارزش کم مشتری جذب می‌کند و ارزش آن به صورت صعودی بالا می‌رود تا بتواند وارد بازار رمزارز‌ها شود. کلاهبرداران با تبلیغ در فضای مجازی و استفاده از افراد معروف به آن اعتبار می‌دهند و مردم نیز از این رمزارز‌های بی‌ارزش خرید می‌کنند. پس از مدتی آن فرد معروف از پروژه کنار می‌کشد و رمزارز سقوط می‌کند.

رجبی که در یک برنامه تلویزیونی سخن می‌گفت در ادامه اظهار کرد: خرید شت کوین نیز اخیرا زیاد شده و حجم بسیاری از افرادی که ضرر می‌کنند از این موضوع ضربه می‌خورند. مورد بعدی گرفتارشدن به وسیله بدافزارهاست. در این مورد مجرمین کیف پولی جعلی طراحی می‌کنند و با روش‌های مختلفی مانند مهندسی اجتماعی باعث می‌شوند تا فرد بدافزار را نصب کند و در ادامه هکر با دریافت اطلاعات کیف پول آن را خالی می‌کند. این مورد مانند یک فیشینگ است.

وی ادامه داد: مخاطره بعدی در این زمینه فیشینگ در صرافی‌هاست. مردم برای تبدیل ارز از صرافی‌ها استفاده می‌کنند. در این روش مجرمان یک سایت کاملا شبیه به صرافی اصلی ایجاد و مانند روش قبل با دریافت اطلاعات حساب اصلی را تخلیه می‌کنند. یکی از مخاطرات این زمینه این است که ما به علت تحریم‌ها، دسترسی به بسیاری از صرافی‌های بین المللی نداریم و آن‌ها دارایی ما را مصادره و تحریم و حساب‌های ما را بلاک می‌کنند. در این شرایط دیگر فرد دسترسی به دارایی‌های خود نخواهد داشت. برخی از مردم برای دور زدن تحریم هویت‌هایی در کشور‌های همسایه ساخته اند، اما پس از مدتی این هویت‌ها از بین رفته و امروز دیگر افراد نمی‌توانند دارایی خود را خارج کنند.

رجبی در ادامه اظهار کرد: مورد مخاطره‌آمیز بعدی هک شدن کیف پول‌ها یا حساب‌های کاربری در صرافی‌هاست. هرکس وارد این حوزه می‌شود باید بداند که با این تهدیدات روبه روست. فرایند رسیدگی به این جرائم نیز در پلیس فتا بسیار پیچیده است، زیرا بسیاری از مجرمین خارج از کشورند و هویتی وجود ندارد. این پرونده‌ها عمدتا بین المللی می‌شود.

وی درباره کلاهبرداری پانزی گفت: بعضی از مردم می‌گویند که اصلا به این رمزارز‌ها اعتماد نمی‌کنند و رمز ارز نمی‌خرند و به سراغ روش‌های دیگری می‌روند. در اینجا مورد دیگری به عنوان کلاهبرداری پانزی مطرح می‌شود. در سال‌های گذشته شرکت‌های شبکه‌ای و هرمی در ایران فعالیت کردند و افراد زیادی به علت آن متضرر شدند. در آن زمان این شرکت‌ها کالایی را می‌فروختند و شبکه می‌ساختند. سرشبکه از این راه در آمد کسب می‌کرد و کالا نیز بی ارزش بود.

رجبی ادامه داد: این کلاهبرداری الان در فضای مجازی اتفاق می‌افتد. برای مثال مجموعه‌ای مانند tmon ۵۵ در استان‌های آذربایجان غربی و شرقی افراد زیادی را درگیر خود کرد. افراد در این شبکه پول می‌گذاشتند و قرار بود تا پول آن‌ها ماهی دوبرابر شود، اما منطقی است که هیچ کسب و کاری در هیچ نقطه دنیا نمی‌تواند پول شما را دوبرابر کند. این افراد، حتی ابتدایی‌ترین اطلاعات را نیز راجع به حوزه رمزارز نداشتند.

وی اضافه کرد: برای مثال رمزارز معروفی مانند بیت کوین در فاصله یک سال از ۶۰ هزار دلار به ۲۵ هزار دلار رسیده است. این بازار با این نوسان وحشتناکی که دارد چطور می‌تواند سرمایه را دوبرابر کند؟ این موضوع بسیار جدی است و مردم باید بدانند که این تبلیغات مبنی بر چندبرابرکردن دارایی‌ها قطعا کلاهبرداری است. در این شبکه ابتدا نفرات اول که وارد آن شده اند سود می‌برند و پس از مدتی سایت متلاشی می‌شود و افرادی که کف هرم هستند متضرر می‌شوند. پیگیری هویت کلاهبرداران نیز به علت نبود سرنخ سخت است.

رجبی در توصیه‌های خود به شهروندان برای ورود به این بازار‌ها گفت: از نظر روانشناسی شاید طمع باعث می‌شود تا افراد به این بازار‌ها کشیده شوند. برخی نیز به علت خوش بینی برای کسب سود بیشتر اعتماد می‌کنند و سرمایه خود را از دست می‌دهند. برای ورود به بازار رمزارز‌ها دانش زیادی در زمینه‌های امنیتی، تحلیل بازار اقتصادی و فناوری اطلاعات نیاز است و اگر دارای این دانش نیستید از ورود به آن به شدت پرهیز کنید. موضوعات حوزه رمزارز‌ها به "متاورس" هم کشیده شده و کلاهبرداری‌های زیادی در متاورس تحت عنوان خرید زمین و .. انجام می‌شود که مردم باید مراقب آن‌ها باشند و بدانند که برایشان آورده‌ای ندارد.

وی گفت: مردم برای گزارش تخلفات نیز می‌توانند به سایت پلیس مراجعه کنند که در آن اپراتور‌های ما به صورت ۲۴ ساعته با کاربر چت می‌کنند. همچنین شماره ۰۹۶۳۸۰ نیز برای مشاوره در این زمینه وجود دارد.