گزارش تازهای که توسط انجمن جانورشناسی لندن و آکادمی علوم چین منتشر شده نشان میدهد هیچ مدرک یا دادهای دال بر حضور «دوگونگها» در آبهای جنوبی چین از سال ۲۰۰۸ بدین سو وجود ندارد و میتوان آنها را اکنون در شمار جانوران منقرضشده محسوب کرد. این اولین انقراض یک پستاندار بزرگ در آبهای جنوبی چین محسوب میشود.
این پستانداران عظیمالجثه و بیآزار ظاهری شبیه به گاو دریایی دارند، ولی دم نهنگمانندشان آنها را از هم متمایز میکند. اعتقاد بر این است که این جانوران آرام، که به نام غولهای مهربان اقیانوس مشهور هستند، به خاطر ظاهرشان الهامبخش خلق شخصیت پری دریایی در داستانهای دریایی باستانی بودهاند.
پیشتر اتحادیه بینالمللی حفاظت از طبیعت این پستاندار دریایی را در رده «در معرض خطر» طبقهبندی کرده بود و از سال ۱۹۸۸ بدینسو توسط دولت چین به عنوان حیوان حفاظت شده درجه ۱ اعلام شده بود.
در گزارش تازهمنتشره آمده است که ماهیگیری، برخورد با کشتیها و از دست رفتن زیستگاههای دریایی به دلیل فعالیت انسانی و آلودگیهای صنعتی و کشاورزی باعث شده است که فروپاشی جمعیتی دوگونگها در آبهای چین از دهه ۱۹۷۰ تسریع شود. دوگونگها که گیاهخوار به شمار میروند به شدت به رژیمی غذایی متشکل از علفهای دریایی وابسته هستند و تخریب این زیستگاهها توسط انسانها نقشی مؤثر در انقراضشان ایفا کرده است.
محققان گفتهاند هرچند تلاشها در جهت بازسازی زیستمحیطی برای این جانوران یک اولویت کلیدی در چین محسوب میشده، با این حال «بازسازی نیاز به زمان دارد، چیزی که ممکن است برای دوگونگها دیگر دیر شده باشد.»
دوگونگها که یک گونه پستاندار از خانواده گاوهای دریایی به شمار میروند هنوز در ۳۷ منطقه گرمسیری دیگر در جهان از آبهای ساحلی شرق آفریقا تا شمال ژاپن یافت میشوند.
پروفسور ساموئل توروی، از انجمن جانورشناسی لندن و یکی از پژوهشگران این مطالعه، با ضایعهبار توصیف کردن ناپدید شدن دوگونگها از سواحل چین گفت: «محو آنها نه تنها ضربهای به عملکرد اکوسیستم وارد خواهد کرد بلکه همزمان یک زنگ بیدارباش نیز خواهد بود؛ زنگی برای یادآوری آن که انقراضها میتوانند قبل از توسعه اقدامات مؤثر حفاظتی رخ دهند.»
در جریان این مطالعه تیمی متشکل از دانشمندان بینالمللی علاوه بر تجزیه و تحلیل دادهها، با ۷۷۸ نفر از ۶۶ گروه مختلف از ساکنان ساحلی و ماهیگیران محلی در چهار استان چین گفتگو کردند و دریافتند که افراد به طور متوسط در ۲۳ سال گذشته این جانور را ندیدهاند و تنها ۳ نفر گفتهاند که یک بار در پنج سال گذشته چنین موجودی را مشاهده کردهاند.
دانشمندان ضمن استقبال از هرگونه مدرک مبنی بر وجود این حیوانات در آبهای جنوبی چین گفتهاند ردهبندی آنها باید از گونه «در معرض خطر بحرانی» به «احتمالا منقرضشده» تغییر یابد.