تا ۱۵۰۰۰۰ نفر در سال سفر به شمال را انجام میدهند. هزاران نفر ناپدید میشوند و خانوادهها در خانهها در انتظار اخبار بد هستند و یا با خواستههای آدم ربایان برای دریافت باج مواجه میشوند.
به گزارش گاردین، بیست و سه روز پس از این که دختر و نوهاش خانه شان را در تگوسیگالپا در هندوراس ترک کردند با "ساندرا لوپز" تماس گرفتند و به او گفتند که دختر و نوهاش ربوده شده اند و اگر بخواهد دوباره آنان را زنده ببیند باید پول بپردازد. دخترش "رزا" در حال گذراندن سفر خطرناک زمینی به مقصد ایالات متحده در جستجوی کار بود که در مکزیک ربوده شد. در آن لحظه در صبح روز ۲۳ نوامبر ۲۰۲۱ میلادی او و دختر شش سالهاش به هزاران مفقودی که در مسیرهای مهاجرت به شمال ناپدید شدهاند پیوستند. مادر رزا میگوید: "وقتی با من تماس گرفت ترسیدم. من نمیتوانستم بخوابم، نمیتوانستم غذا بخورم نمیتوانستم کاری انجام دهم. من پریشان بودم".
رزا بیش از یک سال پس از دست دادن شغل خود در یک کارخانه نساجی به دلیل شیوع فراگیر شدن کووید -۱۹ بیکار بود. برنامه او این بود که به پدر فرزندش در ایالات متحده ملحق شود و برای حمایت از مادرش که معلول است کار کند. لوپز پس از آن که متوجه شد آن دو گروگان گرفته شدهاند احساس ناتوانی کرد. آدم ربایان چندین بار در روز از طریق واتس آپ با او تماس میگرفتند و ۱۰۰۰۰ دلار (۸۲۰۰ پوند) باج میخواستند. "لوپز" میگوید:"من به آنان گفتم که یک مادر مجرد هستم که در خانهای زندگی میکنم که صاحب آن نیستم معلول هستم و از ویلچر استفاده میکنم این پول را از کجا به دست آورم"؟ آنان به من گفتند: "اگر نمیتوانی پرداخت کنی کاری انجام بده. اعضای بدن خود را بفروش تا هزینه آزادی اعضای خانوادهات را بپردازی. اگر این کار را انجام ندهی آنان دیگر در این دنیا وجود نخواهند داشت و سر به نیست خواهند شد".
هندوراس با پیامدهای اقتصادی ناشی از شیوع کووید -۱۹، پیامدهای حمله روسیه به اوکراین و بحران هزینه زندگی و همچنین مسائل ریشه دارتر خشونتهای گروهی، فقر و تغییرات آب و هوایی دست و پنجه نرم میکند و این موضوع باعث افزایش ترک هندوراس از سوی شهروندان آن کشور شده است.
"فلوریا سارای کالیکس" به دنبال از دست دادن خانه خود در طوفانهای اتا و آیوتا به امید یافتن جایی امنتر با پسرش وسایل خود را جابجا میکند تا برای سفر آماده شود. تغییرات شدید آب و هوایی و آسیبهای ناشی از شیوع کووید -۱۹ باعث شده تا انگیزه ساکنان هندوراس برای مهاجرت تقویت شود.
مسیر رسیدن به ایالات متحده پرخطر است و مهاجران "بسیار آسیبپذیر" هستند. برخی از آنان بر اثر قرار گرفتن در معرض شرایط دشوار محیطی در بیابان در امتداد مرز مکزیک و ایالات متحده جان شان را از دست میدهند. برخی دیگر بر اثر سوانح جادهای کشته میشوند. برخی از آنان توسط مقامهای دولتی بازداشت میشوند و برخی دیگر مانند رزا و دخترش قربانی باندهای تبهکار در مکزیک میشوند که به مهاجران به عنوان یک فرصت تجاری نگاه میکنند.
"رولاندو سیئرا" رئیس دانشکده علوم اجتماعی در دانشگاه ملی خودمختار هندوراس به "گاردین" میگوید: عوامل متعددی در هندوراس وجود دارند که افراد را مجبور به مهاجرت میکند. هندوراس دارای درصد بالایی از جمعیت است که در فقر زندگی میکنند و فرصتی برای پیدا کردن شغل ندارند. اگر سطح خشونت و فساد کاهش نیابد سیری نزولی را در شاهد نخواهیم بود".
غیرممکن است که بدانید چند نفر هندوراس را ترک میکنند. سیئرا میگوید که سالانه ۱۳۰۰۰۰ تا ۱۵۰۰۰۰ نفر برای رسیدن به ایالات متحده تلاش میکنند. ارقام دولتی نشان میدهد که از ابتدای سال ۲۰۲۲ تا ژوئن، ایالات متحده ۳۴۲۷۸ هندوراسی را به خانه فرستاد که بیش از نیمی از کل (۵۲۹۶۸ نفر) کسانی است که در سال ۲۰۲۱ بازگردانده شدند.
پروژه مهاجران گمشده سازمان بین المللی مهاجرت نشان میدهد که در فاصله ژانویه ۲۰۱۴ تا مارس ۲۰۲۲ دست کم ۶۱۴۱ نفر در مسیرهای مهاجرت در قاره آمریکا جان خود را از دست داده یا ناپدید شدهاند. در فاصله سالهای ۲۰۰۷ تا ۲۰۲۱ میلادی سرویس مهاجران یسوعی یک سازمان کاتولیک بینالمللی ارائه دهنده خدمات به پناهجویان به ۱۲۸۰ مورد مهاجر گمشده در مکزیک رسیدگی کرد که ۷۱ درصد از آنان از امریکای مرکزی بودند.
بر اساس ارزیابی پنج کمیته در هندوراس که برای ردیابی افراد ناپدید شده تشکیل شده تنها در هندوراس ۳۵۰۰ نفر به عنوان مفقود اعلام شدهاند. لوپز مانند بسیاری از خویشاوندان افراد مفقود شده نمیدانست برای دریافت کمک به کجا مراجعه کند و تنها ماند. سیئرا میگوید: "در هندوراس هیچ سیاستی برای مقابله با مهاجرت غیرقانونی وجود ندارد. هیچ گونه خدمات تخصصی به منظور بررسی اتفاقات رخ داده برای افرادی که ناپدید شده اند یا برای حمایت از بستگان آنان وجود ندارد".
به گفته "جرمی رنو" هماهنگ کننده برنامه افراد ناپدید شده در کمیته بین المللی صلیب سرخ (ICRC) هیچ پایگاه داده مرکزی از افراد ناپدید شده وجود ندارد امری که این پدیده را نامرئی میسازد. خانوادهها در گزارش دادن موارد با موانعی مواجه میشوند و سپس هیچ کمکی دریافت نمیکنند.
او میافزاید که هماهنگی بین کشورها نیز وجود ندارد. در مکزیک جایی که بسیاری ناپدید میشوند یک بحران پزشکی قانونی وجود دارد و بیش از ۵۲۰۰۰ جسد ناشناس در گورهای دسته جمعی دانشگاهها و مراکز نگهداری پزشکی قانونی قرار دارند.
"اوا رامیرز" گروهی تحت عنوان Comité de familiares de migrantes desaparecidos Amor y Fe متشکل از اقوام افراد مفقود شده را تاسیس کرد.
او بیش از ۲۳ سال شبکه از فعالان، روزنامه نگاران و سازمانهای جامعه مدنی در سرتاسر آمریکای مرکزی ایجاد کرده که به جستجوی افراد گمشده کمک میکنند. کمیتههایی مانند آن برای خانوادهها نیز فعالیت میکنند و روانشناسانی برای ارائه حمایت از سلامت روان آنان در دسترس هستند.
کار او بدون دستمزد و دشوار است. او میگوید: "مهاجران گمشده حق دارند به دلیل اینکه انسان هستند مورد جست و جو واقع شده تا پیدا شوند. ما باید بدانیم چه بر سر آنان آمده، کجا هستند و چرا ناپدیده شدهاند. ما باید حقیقت را بدانیم و به عدالت دست یابیم".
او میگوید: "اهالی هندوراس کشورشان را ترک نمیکنند، چون میخواهند آنان میروند، چون مجبور هستند. در واقع، ما در کشوری زندگی میکنیم که مردم را از طریق فقر، کمبود فرصت ها، خشونت و بسیاری از عوامل دیگر اخراج میکند".
رامیرز در مذاکره با آدم ربایان به نمایندگی از خانواده قربانیان در هندوراس شرکت داشته است. زمانی که "لوپز" با او تماس گرفت تجربهاش بسیار ارزشمند بود. او به لوپز و دامادش در ایالات متحده توصیه کرد که از آدم ربایان مدرکی برای اثبات زنده بودن خویشاوندان به گروگان گرفته شدهشان بخواهند. سپس زمانی که با قرض گرفتن پول از دوستان و همسایگان مبلغ مورد نیاز برای باج جمع آری شد رامیرز به آنان گفت که از آدم ربایان بخواهند رزا و دخترش را در مرز ایالات متحده و مکزیک رها کنند.
لوپز و دامادش پول را از طریق حواله بانکی فرستادند و با نگرانی منتظر ماندند. لوپز میگوید:"من همیشه با آنان تماس میگرفتم و از آنان میخواستم که دختر و نوهام را آزاد کنند. من به آنان التماس کردم که بگذارند آنان به مهاجرت شان ادامه دهند. گریه میکردم. میدانستم که حال شان خوب نیست. به آنان غذا نمیدادند و مجبور میشدند در هوای سرد روی زمین بخوابند".
سه روز بعد، در ۸ دسامبر به او گفتند که عزیزاناش آزاد شدهاند. در تاریخ ۱۵ دسامبر آنان به هندوراس بازگردانده شدند. رزا اکنون در امنیت به سر میبرد. مادرش زمانی که همه آن چه را بر آنان گذشت را به خاطر میآورد گریه میکند.. او قادر به بازپرداخت پولی که از افراد مختلف قرض گرفته نیست. رزا میگوید: "می خواهم دوباره به سفر برای ورود به ایالات متحده بروم. میدانم خطرناک است، اما به دنبال شغلی هستم و نمیتوانم آن را اینجا پیدا کنم".