یک تغییر در مبادلات بانک‌ها در بازار بین بانکی
سامانه تابا (تسویه اوراق بهادار الکترونیکی) به عنوان ابزاری برای اجرای چارچوب جدید سیاست گذاری پولی توسط رئیس‌کل بانک مرکزی رونمایی شد.
سامانه تابا برای ثبت مکانیزه مبادلات ذخایر بانک‌ها در سررسیدهای بسیار کوتاه مدت (عمدتا یک شبه) در بازار بین بانکی تحت رصد بانک مرکزی ایجاد شده و در فاز نخست این سامانه که در حال حاضر طراحی شده و به زودی اجرا می‌شود، تمام مبادلات ریالی بدون وثیقه بین بانک‌ها در یک بستر جامع با اتصال آنلاین به ساتنا برای تسویه وجوه انجام خواهد شد.
با راه‌اندازی این فاز از سامانه، شاهد شفافیت مبادلات، شناسایی بانک های دارای ذخایر مازاد یا کمبود، ارتقای کیفیت پایش بانک مرکزی و غنی‌تر شدن کیفیت نرخ سود بازار بین بانکی خواهیم بود.
همچنین این سامانه در فاز دوم، امکان انجام مبادلات وثیقه محور بین بانک‌ها و بانک مرکزی را ایجاد می‌کند و استقرار کامل آن منجر به افزایش شفافیت معاملات، گسترش استفاده از ریپو در نظام بانکی، امکان آرشیو اطلاعات بازار به صورت سری زمانی و بهبود مدیریت نقدینگی خواهد شد.
سامانه تابا، بستر لازم برای انجام مبادلات در بازار بین بانکی است. بازاری که نرخ سود آن، پایه ای برای تمامی نرخ های موجود در اقتصاد به شمار می‌رود.
علی صالح آبادی- رئیس کل بانک مرکزی در مراسم رونمایی از این سامانه اظهار کرد: با رونمایی این سامانه شفافیت معاملات بانکی و کیفیت کشف نرخ سود بین بانکی افزایش می‌یابد. این سامانه دو فاز دارد که فاز نخست آن در حال انجام است و تا پایان شهریورماه همه بانک‌ها باید وارد سامانه شوند.
وی افزود: نگاه ما به فاز دوم سامانه است که در این فاز باید بازار بین بانکی تعمیق یابد و بانک مرکزی به عنوان بازار ساز و سیاستگذار پولی حضور خواهد داشت و بانک‌ها به کمک وثیقه که به شکل اوراق بهادار است به هم اعتبار می‌دهند.
رئیس کل بانک مرکزی توضیح داد: در دنیا هم اوراق دولتی در ترازنامه بین بانکی وجود دارد منتها با این تفاوت که خزانه‌داری با انتشار اوراق آنها را در بازار می‌فروشد و بانک مرکزی آنها برای تنظیم نرخ سود بین بانکی ورود می‌کند.
وی ادامه داد: بانک مرکزی در کشورهای پیشرفته تنها در زمان نیاز خودش و برای تعیین نرخ ورود می‌کند بنابراین وضعیت کنونی مطلوب نیست و فاز دوم سامانه تابا می‌تواند به نقش واقعی بانک مرکزی در بازار بین بانکی هویت بدهد.
صالح آبادی گفت: بانک‌ها اکنون اوراق را با بانک مرکزی ریپو می‌کنند که ممکن است به افزایش پایه پولی منجر شود بنابراین بهتر است بانک‌ها با هم ریپو کنند و با وثیقه اینکار را انجام دهند (اوراق دولتی) و بانک مرکزی به عنوان بازارساز و تنظیم‌گر و ناظر در این بازار حضور داشته باشد.
