بلایی که کم‌خوابی سرتان می‌آورد
الهه جعفرزاده: اسکن مغز نشان می‌دهد که کمبود خواب، عملکرد مغز در نواحی مرتبط با رفتار اجتماعی را کاهش می‌دهد. مدت‌هاست تحقیقات اثبات کرده‌اند که خواب بی‌کیفیت تأثیر مثبتی در سلامتی ندارد. اما اخیراً یک مطالعه جدید نشان می‌دهد کمبود خواب، که در کشور‌های توسعه‌یافته رایج‌تر است، ممکن است باعث شود افراد کمتر به یکدیگر محبت کنند.
کمبود خواب گاهی ممکن است با بیماری‌های قلبی، اختلالات خلق‌وخو و حتی افسردگی مرتبط باشد.
طبق نتایج منتشرشده در PLOS Biology، خستگی ناشی از بی‌خوابی می‌تواند ما را نامهربان کند
محققان طی چند آزمایشی که ارتباط بین کم‌خوابی با مهربانی و عطوفت را مورد بررسی قرار می‌داد، دریافتند که کم خوابیدن در نیمه‌ی اول سال، بخصوص در فصل بهار که با تغییر ساعت تابستانی مواجه هستیم، باعث کاهش تمایل افراد در راستای کمک به دیگران می‌شود.
به طور دقیق‌تر، محققان به کمک آمار، نشان دادند که میانگین کمک‌های مالی به یک سازمان خیریه مستقر در ایالات متحده در مقایسه با چهار هفته قبل و بعد از تغییر در هفته کاری حدود ۱۰ درصد کاهش یافته است. در آریزونا و هاوایی، ایالت‌هایی که محاسبه‌ی ساعات کاری را طبق ساعت تابستانی رعایت نمی‌کنند، کمک‌های مالی بدون تغییر باقی ماندند.
به گفته محققان، بیش از نیمی از افراد، که در بخش‌هایی از کشور‌های توسعه‌یافته زندگی می‌کنند، گزارش داده‌اند که در طول هفته به اندازه کافی نمی‌خوابند.
اتی بن سیمون، عصب‌شناس از دانشگاه کالیفرنیا، می‌گوید: «کمبود خواب، تجربیات اجتماعی ما و نوع جامعه‌ای که در آن زندگی می‌کنیم را شکل می‌دهد».
کم‌خوابی موجب کاهش فعالیت در شبکه‌ای از مناطق مغز می‌شود که با توانایی همدلی مرتبط است.
بن سایمون و تیمش برای بررسی ارتباط میان کم‌خوابی و مهربانی، ۲۳ جوان بزرگسال را به مدت دو شب به آزمایشگاه آوردند. شرکت کنندگان یک شب خوابیدند و یک شب دیگر بیدار ماندند.
صبح‌ها، شرکت‌کنندگان یک پرسشنامه‌ی استانداردشده با موضوع نوع‌دوستی را تکمیل کردند [که احتمال کمک به غریبه‌ها یا آشنایان را در سناریو‌های مختلف ارزیابی می‌کند]. به عنوان مثال، شرکت‌کنندگان پاسخشان را به سؤالی با محوریت اینکه «آیا صندلی خود را در اتوبوس به یک غریبه یا به یک فرد مسن واگذار می‌کنند؟» در مقیاسی از ۱ تا ۵ (۱ برای کمترین احتمال و ۵ برای بیشترین احتمال) رتبه‌بندی کردند.
تقریباً ۸۰ درصد از شرکت کنندگان در روزی که کم‌خواب بودند نسبت به زمانی که استراحت کافی داشتند، احتمال کمتری برای کمک به دیگران نشان دادند!
سپس محققان فعالیت مغزی شرکت‌کنندگان را در یک دستگاه MRI عملکردی مشاهده کردند و فعالیت عصبی هر شرکت‌کننده را در حالت استراحت و کم‌خوابی مقایسه کردند. این آزمایش نشان داد که محرومیت از خواب باعث کاهش فعالیت در شبکه‌ای از مناطق مغز می‌شود که با توانایی همدلی با دیگران مرتبط است.
در یک کارآزمایی دیگر که بر روی ساعات تابستانی متمرکز بود، محققان به کمک گزارشات مالی یک خیریه از سال ۲۰۰۱ تا ۲۰۱۶، میزان کمک‌های مالیِ مردمی در راستای پروژه‌های مدرسه‌سازی در سراسر ایالات متحده را مورد بررسی قرار دادند. بن سایمون می‌گوید در هفته‌ی کاریِ پس از تغییر ساعت تابستانی، که موجب اختلال در ساعات خواب می‌شود، کلیه‌ی کمک‌های مالی، که معمولاً به طور متوسط ۸۲ دلار در روز بود، به حدود ۷۳ دلار در روز کاهش یافت.
دیوید دیکینسون، اقتصاددان رفتاری از دانشگاه ایالتی آپالاچی در بون، می‌گوید: این احتمال وجود دارد که متغیر دیگری به جز خواب باعث افت مهربانی و سخاوت در افراد شود، ولی این نتیجه در اثر کمبود خواب، بیشتر در رفتار‌های اجتماعی ظاهر می‌شود.
او گفت: این احتمال وجود دارد که خواب بی‌کیفیت بر تصمیم‌گیری‌های فردی و اجتماعی مانند کمک به دیگران تأثیر بگذارد.
بن سایمون می‌گوید: کمبود خواب مزمن در دنیای مدرن یک مشکل جدی است، اما بر خلاف سایر مشکلات، این مشکل راه حل آسانی دارد؛ اگر افراد به تقویت خواب خود فکر کنند و به اندازه‌ی کافی بخوابند، آن‌وقت شاهد تأثیرات مثبت در روابط اجتماعی‌شان خواهند بود.
