از بجنورد، با رویش انواع گیاهان معطر و خوراکی در دامنه کوه ها، دشتها و جلگهها، مردم برای چیدن انواع گیاهان خوراکی و دارویی به دامن طبیعت روی میآورند.
هر بوته گیاه چریش چندین برگ دارد که مانند سبزی تره قسمت انتهایی آن در غلافی سفیدرنگ پیچیده شده است.
گیاه چریش در فصل بهار در همه سبزی فروشیها عرضه میشود مردم خراسان شمالی بخصوص روستاییان با استفاده از این گیاه آشی موسوم به آش چریش و نانی به نام نان چریشی درست میکنند.
آش چریشی مخلوطی از حبوبات، بلغور و گیاه چریش است و نان چریشی نیز با استفاده از خمیر، زردچوبه، سیب زمینی، پیاز، روغن حیوانی و گیاه چریش در تنور پخته میشود.
گیاه چریش در خراسان شمالی به لحاظ شرایط اقلیمی آن بخصوص در مناطق شمالی در منطقه گلول شیروان، راز و جرگلان، ارتفاعات اسدلی و کوه شاه جهان اسفراین، سالوک، کوه بهار، قزلق و شوقان جاجرم و مناطقی از شهرستان مانه و سملقان میروید.
کارشناسان منابع طبیعی خراسان شمالی، برای جلوگیری از تخریب مراتع و پیشگیری از نابودی این گیاه، آموزش بهرهبرداران در شناسایی گونههای قابل بهره برداری، زمان گلدهی، زمان رسیدگی و بهترین زمان برداشت ریشهها را حایز اهمیت میدانند.
ریشههای غدهای برخی از این گونهها چسبناک بوده که موارد استفاده از آن در مناطق مختلفی از جمله ایران، ترکمنستان و افغانستان به عنوان چسب طبیعی مشاهده شده است.
این گیاه علاوه بر مصرف خوراکی اش قابلیت دارویی نیز دارد.
علاوه بر مصرف دارویی آن بهتنهایی و یا در ترکیب با سایر گیاهان ارزش آن مضاعف میشود و در طب سنتی برای مداوای عوارض لکههای پوستی، اگزما، شکستگی اعضای بدن و جلوگیری از ریزش مو و تقویت پیازمو نیز کاربرد دارد.
کارشناسان با تاکید بر اینکه هنگام برداشت، فقط باید برگ این گیاه جدا شده و از ریشه کندن آن خودداری شود، زیرا قطع گیاه چریش از ریشه موجب کاهش پراکنش آن میشود.
در فصل بهار در خراسان شمالی نزدیک به ۵۰ نوع گیاه خوراکی و دارویی برداشت میشود.