عیسی زارعپور، وزیر ارتباطات با اشاره به محدودیتهای به وجود آمده در فضای مجازی خبرداد در شــرایط فعلی و تا زمان نامعلوم فیلتر برخی از شبکههای اجتماعی مانند واتسآپ و اینســتاگرام همچنان برقرار خواهد بود.
او با اشاره به کسب و کارهایی که روی این پلتفرمها فعالیت میکنند پیشنهاد کرد مــردم فعالیت اقتصادی خود را بــه پلتفرمهای ایرانی منتقل کنند.او گفت: «ما تالش خود را خواهیم کرد که کسبوکارها آســیب نبینند. از ایــنرو ظرفیتهــای لازم را در پلتفرمها و ســکوهای داخلی فراهــم میکنیم تا مردم بــرای برقراری ارتباطات خود به مشکل برخورد نکنند.»
برخی این ســخنان را اینگونه تعبیر کردهاند که قرار است واتسآپ و اینستاگرام به طور دائمی فیلتر شوند. پیش از این بســیاری از کاربران شبکههای اجتماعی فیلتر اینستاگرام و واتسآپ را موقتی میدانســتند و دلیــل آن را هم اظهارات ابراهیم رئیســی، رئیس دولت سیزدهم عنوان میکردند که بر ثبات اینستاگرام به دلیل وجه اشتغالزایی آن تاکید کرده بود. البتــه زارعپور در عین حال که بر توســعه شــبکههای اجتماعی داخلی برای کمک به کســبوکارهای مردم تاکید کرده درباره پایان اختلال و فیلترینگ چند روز گذشته گفته است: «تشخیص اینکه این فیلترینگ دائمی است یا موقت، به عهده مراجع ذیصالح است.»
زارعپور همچنین ماجرای فیلترینگ را نه به عهده وزارت ارتباطات که در اختیار برخی نهادهای بالادســتی دانست و گفت: «پهنای باند کاهش پیدا نکرده اســت. ما این موضوع را به صورت مستمر رصد میکنیم. به خاطر مسائل امنیتی و برخی از بحثها که این روزها مطرح اســت، ممکن اســت گاهی اوقات محدودیتهایی توســط دســتگاههای امنیتی تصمیمگیری و اعمال شود، ولی در کل ما هیچ کاهش پهنای باندی نداشــتهایم و پهنای باند مورد نیاز کشور را به صورت روتین تامین میکنیم.»
اما فیلترینگ اینســتاگرام پیش از این هم رخ داده که البته به شکلی که این روزها وجود داشته، نبود و مقطعی و بیشــتر به شکل کاهش ســرعت اینترنت برای برقراری ارتباط با این شــبکه اجتماعی بوده اســت. در حالی که اختلال به وجود آمده این روزها به شکل فیلترینگ است و کاربران با فیلترشکن میتوانند از اینستاگرام واتسآپ استفاده کنند.
در این میان تجربه شــبکههای اجتماعــی مانند تلگرام، توئیتر و یوتیوب نشــان میدهد که فیلتر کردن یک شــبکه اجتماعی دائمی اســت و احتمال برداشتن محدودیت تقریبا نزدیک به صفر اســت. با این حال به نظر میرسد که عیسی زارعپور، وزیــر ارتباطات تمایلی به شــفاف صحبت کردن دربــاره ماجرای فیلترینگ اینســتاگرام و واتــسآپ ندارد اگرچه او تاکید هم کرده که وزارت ارتباطات صلاحیتی برای تصمیمگیری درباره آینده شــبکههای اجتماعی فیلتر شده، ندارد. زارعپور گفته است: «شورای عالی فضای مجازی در این مدت جلسهای نداشته است که بخواهد درباره اینستاگرام نظری ارائــه بدهد و مرجع تصمیمگیری در این زمینه وزارت ارتباطات نیســت.« او همچنین گفته: »برخی از پلتفرمهای عمدتا آمریکایی در این اغتشاشات نقش سازماندهی داشتند و موجب وارد آمدن خسارت ز یادی به مردم شدند.»
در این میان هم گفته میشــود اگرچه طرفداران طرح صیانت بر ضرورت تداوم این تصمیمات تاکید کردهاند اما به دلیل مخالفت ابراهیم رئیسی با فیلترینگ اینستاگرام این اتفــاق رخ نخواهــد داد مگر اینکه ایــن موضوع به چالش تازه اصولگریان برای انشــقاق بیشتر تبدیل شود. زیرا آخرین گفتوگوی ســیدابراهیم رئیسی با شبکههای آمریکایی در تهران نشــان میدهــد او همچنان بر وعده انتخاباتیش پایبند است.
او در ایــن باره گفت: «ما همــواره تاکید کردیم فضای مجازی و شبکههای اجتماعی بسیار مهم است و بسیاری از مســائل زندگی روزمره مــردم در این فضا دارد شــکل میگیرد. از ارتباط تا کسب درآمد.» ایــن جمله را در کنار گفتههای اخیــر او درباره کیفیت اینترنــت و صحبتهایــش در مناظرههــای انتخاباتی که صراحتا به دو میلیون فالوئر صفحه اینستاگرامش اشاره کرد و با تاکید بر اینکه بســیاری از مردم با این شبکه اجتماعی کســب درآمد میکنند، نشان میدهد او همچنان اعتقادی به فیلترینگ این شبکهها ندارد و در جایگاه بالاترین مقام اجرایی کشور در راس دولت به عنوان رئیس شورای عالی فضای مجازی و رئیس شــوراهای عالــی دیگر مرتبط با مساله، زیر بار چنین تصمیمی نرود. با این حال چند روزی است که خبرهایی هم از اینترنت استارلینک (ماهوارهای) در ایــران در حال انتشــار اســت که زارعپور در پاســخ به ســوالی در مورد زمزمههایی برای امکان دسترسی کاربران به اینترنت ماهوارهای از سوی آمریکا گفته است: «اهداف آنها در فراهم کردن ماهوارهای برای ایران، روشــن است؛ آمریکاییها در ۴۰ ســال گذشــته هیچگاه به دنبال منافع جمهوری اسلامی ایران و مردم نبودهاند. آنها از هیچ اقدامی برای ضربه زدن به مــردم فروگذار نکردهاند و این اقدام هم در همین راستاســت.« او گفته: »اگر هــر اپراتور اینترنت ماهوارهای براســاس قواعد بینالمللی ماهوارهای بخواهد قوانین ســرزمینی یک کشــور را به رســمیت بشناسد، ما دستش را به گرمی میفشاریم. زیرا هموطنانی که در مناطق کوهستانی ساکن هستند، به اینترنت دسترسی ندارند.»