اما برخی اوقات، کمر درد میتواند نشانه ابتلا به یک وضعیت نادرتر و جدیتر باشد که باید آنها را جدی گرفت و در صورت مشاهده آنها باید خیلی زود به پزشک متخصص مراجعه کرد.
در این گزارش سعی شده است تا با اشاره به تفاوتهای میان علائم کمر دردهای رایج عضلانی و کمردردهایی که دلایل غیر از آسیب عضلانی دارند، علائم این نوع کمردردها را به وضوح شرح داده تا در صورت بروز آنها فورا به پزشک مراجعه کنید.
دلایل رایج کمردرد
کمردرد دو نوع درد حاد و مزمن دارد؛ درد حاد ناشی از کمردرد اغلب بر اثر آسیب دیدگی یا کشیدگی عضله ایجاد میشود. اما درد مزمن ناشی از کمردرد که بیش از ۳ تا ۶ ماه طول بکشد، بسیار کمتر رایج است. کمردرد دلایل زیادی دارد که از جمله آنها میتوان به کشیدگی عضله یا رباط، بیرون زدگی یا پارگی دیسکها، آرتریت و بی نظمیهای اسکلتی اشاره کرد.
- کشیدگی عضله یا رباط: بلند کردن مکرر اجسام سنگین و یا یک حرکت ناگهانی میتواند باعث کشیدگی عضلات پشت و رباطهای ستون فقرات شود. اگر عضلات شما ضعیف باشند، کشیدگی آنها بطور منظم میتواند باعث ایجاد اسپاسمهای دردناک عضلانی شود.
- بیرون زدگی و یا پارگی دیسکها: دیسکهای ستون فقرات همانند بالشتکهایی میان مهرههای ستون فقرات عمل میکنند. قسمتهای داخلی این دیسکها نرم است و بر اثر جراحت میتوانند بیرون زده و یا پاره شوند. این وضعیت به نوبه خود میتواند بر عصب نخاعی فشار وارد کند. حتی این امکان وجود دارد که این وضعیت بدون کمر درد ایجاد شود که برای تشخیص آن به تصویربرداری با اشعه ایکس نیاز است.
- آرتریت: استئوآرتریت (Osteoarthritis) میتواند بر هر استخوانی در بدن حتی استخوان لگن تاثیر بگذارد که این وضعیت موجب بروز درد در ناحیه کمر میشود.
- ناهنجاری اسکلتی: خمیدگی یکطرفه ستون فقرات (اسکولیوز)، وضعیتی که باعث انحنای ستون فقرات میشود و یکی از دلیل احتمالی بروز دردهای مزمن کمر است. خمیدگی یکطرفه ستون فقرات را میتوان با پوشیدن کمربند طبی درمان کرد و برخی اوقات ممکن است به جراحی اصلاحی نیز نیاز داشته باشد.
علائم کمردردهایی که ناشی از آسیبهای عضلانی نیستند
علائم این نوع کمردرد به سادگی یک پیچیدگی عضله نیست و باید آنها را جدی گرفت. در صورت بروز هر یک از علائمی که در پایین شرح داده میشود باید به پزشک متخصص مراجعه کرد.
از دست دادن کنترل روده و مثانه
مثانه در قسمت تحتانی شکم قرار دارد، بنابراین میتواند در اثر اختلالات عصبی مانند «سندروم دم اسبی» (Cauda Equina) تحت تاثیر قرار گیرد. سندرم دم اسبی یک وضعیت اضطرار پزشکی است که اغلب در ۲۴ ساعت اول بروز علائم، نیاز به مداخله فوری پزشکی دارد. خوشبختانه این اختلال نادر است و در هر ۳ هزار و ۳۰۰ نفر تنها در یک نفر بروز میکند. سندرم دم اسبی یک وضعیت نادر، اما جدی است که فشار و تورم زیاد اعصاب را در انتهای نخاع نشان میدهد. «دم اسب» (Cauda equina) به ریشههای اعصاب کمری در زیر طناب نخاعی، گفته میشود.
درصورتیکه ریشههای عصبی در منطقه دم اسبی بر اثر التهاب و یا فشار در ناحیه کمر آسیب ببینند، فرد کنترل روده و مثانه را از دست میدهد.
برخی از شایعترین دلایل ابتلا به سندرم دم اسبی عبارتند از:
- فتق دیسک ستون مهرها در ناحیه کمر که به اعصاب فشار میآورد (شایعترین علت آسیب به ریشههای عصبی در منطقه دم اسبی است).
- ضایعه نخاعی یا تومور
عفونت نخاعی، التهاب، خونریزی یا شکستگی
- عارضه ناشی از صدمات شدید به ستون فقرات مانند سانحه رانندگی، افتادن و یا سایر آسیبهای جراحی مانند جراحت ناشی از چاقو
- نقص مادرزادی مانند ارتباط غیرطبیعی میان عروق خونی
اگر این بیماری به موقع درمان نشود، بیمار احتمالا به فلج، از دست دادن کامل کنترل مثانه و روده، ایجاد مشکل در راه رفتن و سایر مشکلات عصبی و فیزیکی مبتلا میشود.
کمردردهای شبانه
کمردردهایی که شب هنگام بروز میکنند اغلب ناشی از قرار گرفتن بدن در وضعیت نامناسب در هنگام خواب و یا کشیدگی عضلات در طول روز هستند. اما اگر به محض خوابیدن در رخت خواب درد کمر شروع شد و با تغییر وضعیت بدن بهبود نیافت، ممکن است این درد ناشی از بروز مشکلی در ستون فقرات باشد که میتواند به دلیل وجود یک تومور و یا عفونت در ستون فقرات باشد.
وجود تومور در ستون فقرات میتواند باعث بروز کمر دردی شود که بطور پیوسته افزایش مییابد و اغلب با تغییر وضعیت بدن و تحرک کاهش نمییابد. تومورهای سرطانی اغلب با درد همراه هستند که با تحمل وزن، خستگی شدید و سایر علائم بدحالی بدتر میشوند.
گرفتگیهای صبحگاهی
با مسن شدن بلند شدن از خواب در صبح با مشکلاتی همراه است. درحالیکه برای بروز برخی دردها و ناراحتیها در ناحیه کمر در هنگام بیدار شدن از خواب جای نگرانی نیست، اما دردهایی که پس از بیداری بیشتر از ۳۰ دقیقه طول بکشند نگران کننده هستند؛ به ویژه دردهایی که با حرکت کردن بدتر میشوند.
دلیل احتمالی بروز این دردها، ابتلا به «اسپوندیلیت آنکیلوزان» یا روماتیسم ستون فقرات (Ankylosing spondylitis) است.
اسپوندیلیت آنکیلوزان یک بیماری مفصلی پیشرونده، مزمن و خودایمن است که اغلب ستون فقرات و استخوانهای لگن را درگیر میسازد. بیمار به دلیل التهاب و سفتی ستون فقرات ممکن است حالت «خمیدگی به جلو» داشته باشد.
این بیماری همچنین خطر ابتلا به بیماری قلبی و سکته مغزی را افزایش میدهد بنابراین واقعا نباید این وضعیت را نادیده گرفت.
کاهش قد
بروز مکرر کمر درد در افرادی که دچار سانحه رانندگی شدهاند یا از پوکی استخوان رنج میبرند میتواند نشانه شکستگی ستون فقرات باشد.
درمان نکردن این وضعیت، به احتمال زیاد باعث میشود که بدن فرد وضعیت خمیدهای پیدا کند و حتی فرد به مشکلات تنفسی و گوارشی نیز مبتلا شود. از این رو مشورت کردن با پزشک برای درمان مناسب این وضعیت حائز اهمیت است؛ برای درمان این وضعیت احتمالاً از یک کمربند طبی، داروهای ضد درد، فیزیوتراپی و در برخی موارد جراحی استفاده میشود.