سکته دوم بازار مسکن!/ رکود معاملات در شهریور و مهر ماه
روند کاهش نرخ رشد ماهیانه قیمت در بازار مسکن شهر تهران که از تیرماه امسال آغاز شده بود بر اساس گزارش دو متولی ارایه آمار، ادامه پیدا کرد. طبق اعلام بانک مرکزی میانگین قیمت هر متر خانه در تهران به ۴۳.۷ میلیون تومان در هر متر مربع رسید که ۱.۲ درصد در مقایسه ماه قبل رشد نشان می‌دهد اما سرعت افزایش آن به حدود یک هشتم خردادماه رسیده است. این در حالی است که مهرماه امسال رشد ماهیانه قیمت مسکن در کل کشور ۶.۱ درصد بود. انتظار می‌رود در ماه‌های آینده نیز بازار مسکن کل کشور به تبعیت از تهران به آرامش برسد.
از سوی دیگر مرکز آمار متوسط وزنی قیمت هر متر آپارتمان در تهران را ۴۶.۴ میلیون و متوسط حسابی آن را ۴۴.۳ میلیون تومان اعلام کرد. گزارش بانک مرکزی از رشد ۱.۲ درصدی و گزارش مرکز آمار از کاهش ۰.۱ درصدی قیمت در مقایسه با شهریور حکایت دارد. رشد قیمت در مقایسه با مهرماه سال گذشته نیز طبق اعلام بانک مرکزی ۳۸.۲ درصد و بر اساس گزارش مرکز آمار ۴۴.۷ درصد بوده است.
درخصوص تعداد معاملات نیز بانک مرکزی اعلام کرده ۵۴۱۶ فقره خرید و فروش آپارتمان در مهرماه امسال انجام شده که کمترین میزان از فروردین به بعد محسوب می‌شود. مرکز آمار هم تعداد معاملات آپارتمان را ۴۶۱۵ فقره اعلام کرد.
کارشناسان دلایل مختلفی را در کسادی بازار مسکن شهر تهران موثر می‌دانند که از جمله آن می‌توان به شرایط فعلی جامعه، رکود معمول در نیمه دوم سال، رشد سنگین قیمت خانه، افول توان خرید متقاضیان و کاهش بازده سرمایه در بخش مسکن اشاره کرد.
بر اساس اعلام بانک مرکزی، مهر ماه امسال متوسط قیمت یک متر مربع مسکن در شهر تهران ۴۳ میلیون و ۷۲۴ هزار و ۹۰۰ تومان بوده که نسبت به ماه قبل و مدت مشابه سال قبل به ترتیب ۱.۲ و ۳۸.۲ درصد افزایش یافته است. تعداد معاملات نیز ۵۴۱۶ فقره بود که از کاهش ۱۰ درصد و ۱ درصد به ترتیب در مقایسه با ماه قبل و ماه مشابه سال قبل حکایت دارد.
نگاهی به آمار بازار مسکن شهر تهران در هفت ماهه ابتدای سال ۱۴۰۱ روند کاهشی معاملات از خرداد به بعد را نشان می‌دهد؛ فروردین ۳۴۲۷ معامله، اردیبهشت ۱۰ هزار و ۴۹۰ معامله، خرداد ۱۳ هزار و ۸۷۴ معامله، تیرماه ۱۰ هزار و ۲۹۴ معامله، مردادماه ۷۸۲۵ معامله، شهریورماه ۶۰۳۳ معامله و مهرماه ۵۴۱۶ معامله. همان‌طور که آمار توضیح می‌دهد بجز فروردین ماه نیمه تعطیل که خرید و فروش چندانی در بازار مسکن انجام نمی‌شود، بازار ملک در مهرماه، رکودی‌ترین مقطع خود را سپری کرده است.
درخصوص قیمت نیز آمار گویای آن است که رشد ماهیانه قیمت در فروردین ماه ۲.۴- درصد، اردیبهشت ۶.۱ درصد، خرداد ۸.۴ درصد، تیر ۵.۸ درصد، مرداد ۲.۵ درصد، شهریور ۱.۱ درصد و مهرماه ۱.۲ درصد بوده است.
طی هفت ماه گذشته قیمت مسکن شهر تهران ۲۷.۷ درصد افزایش یافت و از میانگین متری ۳۴.۲ میلیون تومان در فروردین به ۴۳.۷ میلیون تومان در مهرماه رسید که ۱۴.۵ درصد آن در دو ماه اردیبهشت و خرداد رخ داد. این در حالی است که هفت ماهه ابتدای سال گذشته رشد قیمت مسکن در پایتخت ۸ درصد بود. در سال جاری به نظر می‌رسد پس از شوک حاصل از اصلاح نظام یارانه‌ها و افزایش تقاضای سرمایه‌گذاری در مسکن با توجه به انتظارات تورمی و ریسک‌های غیراقتصادی در ماه‌های ابتدای سال جاری، به تدریج بازار مسکن به آرامش رسیده است.
حسن محتشم ـ کارشناس بازار مسکن در تحلیل شرایط فعلی این بازار گفت: بازار مسکن همیشه فراز و فرود داشته و به دلیل افزایش شدید قیمت‌ها بین سال‌های ۱۳۹۷ تا ۱۳۹۹ امسال مثل سال گذشته انتظار می‌رفت با یک رکود نسبی مواجه شویم و بازار مسکن کمتر از نرخ تورم رشد کند. اما در هفت ماهه اول سال جاری قیمت مسکن در تهران حدود ۲۷ درصد افزایش یافت که غیرمنتظره بود.
وی افزود: در شهریور و مهرماه روند افزایش قیمت‌ها تا حد زیادی کاهش پیدا کرد و بازار به لحاظ تعداد معاملات و رشد قیمت دچار رکود شد. این موضوع از شرایط عمومی اقتصاد نشأت می‌گیرد که سرمایه‌گذاران در اکثر بخش‌های اقتصادی دست به عصا راه می‌روند.
این کارشناس بازار مسکن با بیان این‌که در بخش املاک دو گروه شامل خریداران مصرفی و سرمایه‌ای وجود دارند گفت: با توجه به کسادی و ابهام موجود، هردو گروه از بازار ملک کنار کشیده‌اند. وقتی شرایط به گونه‌ای است که تکلیف مردم با کسب و کارشان قطعی نیست سرمایه‌گذاری نمی‌کنند. بخش مصرفی هم در زمانی می‌تواند اقدام خرید خانه کند که کسب و کارش رونق داشته باشد تا از طریق پس‌انداز و تسهیلات، مسکن بخرد اما هم‌اکنون چنین شرایطی فراهم نیست.
محتشم تصریح کرد: متاسفانه در کشور ما فرهنگ گران خریدن جا افتاده است. تجربه دهه‌های گذشته در کشور نشان داده وقتی قیمت یک کالا مثل مسکن بالا می‌رود بسیاری از مردم آن کالا را می‌خرند تا به زعم خودشان از گرانی جا نمانند. ولی در زمان‌هایی مانند الان که قیمت‌ها متوقف شده یا کاهش یافته اقدام به خرید نمی‌کنند و می‌گویند نخریم چون ممکن است ارزان‌ترشود. اما معمولا بعد از مدتی دوباره شاهد اوج گرفتن قیمت مسکن هستیم و افراد بسیاری از بازار جا می‌ماند. بنابراین توقف قیمت مسکن کمکی به اقتصاد خانواده‌ها نمی‌کند و فقط به رکود دامن می‌زند.
وی درباره پیش‌بینی بازار مسکن در ماه‌های پیش رو گفت: معمولا در فصل پاییز به دلیل بازگشایی مدارس و شروع سرما با کاهش معاملات مسکن مواجهیم و این شرایط تا دو ماهه پایانی سال ادامه می‌یابد.
