آنچه باید درباره دیابت بارداری بدانید + درمان استاندارد
دکترمحمدحسین گذشتی درباره دیابت در بارداری اظهار کرد: در زمان بارداری قند خون از حالت عادی کمتر است یعنی قند ناشتا در بارداری باید کمتر از ۹۲ باشد، در حالی که در افراد عادی قند ناشتای کمتر از ۱۰۰، نرمال تلقی می شود و اگر فردی قند ناشتا بالاتر از ۹۲ دارد، به او گفته می شود دیابت بارداری و اختلال در قند خون دارد.
وی با اشاره به اینکه زمان انجام آزمایش قند خون در بارداری متفاوت است، افزود: در اولین ویزیت متخصص زنان، از خانم باردار قند خون ناشتا گرفته می شود و اگر کمتر از ۹۲ باشد نرمال است و اگر بالاتر باشد احتمال دارد دیابت بارداری داشته باشد.
گذشتی با بیان اینکه در واقع تعریف دیابت بارداری با آزمایشی است که با پودر گلوکز و در هفته ۲۴ تا ۲۸ بارداری انجام می شود، تصریح کرد: آزمایش قندخون در سه ماهه اول برای این است تا کسانی که از دیابت خود اطلاع ندارند را تشخیص بدهیم و به همین دلیل در منابع اختلاف نظر است کسانی که در ماه های اول قند بالایی دارند به دیابت مبتلا هستند یا نه.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی کرمان گفت: افرادی که در ابتدای بارداری قند بالایی داشته باشند، احتمال اینکه دیابت بارداری بگیرند بیشتر است و اگر قند خیلی بالا و از ۱۰۰ بالاتر دارند ممکن است از قبل دیابت داشته و بی اطلاع بوده اند.
وی بیان کرد: استاندارد تعریف شده دنیا برای تشخیص دیابت بارداری(خوردن پودر گلوکز) هفته ۲۴ تا ۲۸ است و این تست ها برای ماه های پائین تر استاندارد نیستند اما اگر افرادی عوامل خطر متعدد داشته باشند در سنین پائین تر می توانند این تست را انجام بدهند.
گذشتی گفت: برای انجام آزمایش با پودر گلوکز باید هشت تا ۹ ساعت قبل از خوردن پودر ناشتا باشند؛ کسانی که به دلیل ضعف، نیمه شب چیزی خورده باشند و در کمتر از هشت ساعت آزمایش بدهند، ناشتا محسوب نمی شود و باید آزمایش تکرار شود.
این فوق تخصص غدد درباره عدم اطلاع فرد از دیابتش اظهار کرد: ممکن است قندهای بالای ۱۸۰ و ۲۰۰ علامت دار باشد اما قندهای ۱۰۰، ۱۱۰ و ۱۲۰ اصولا علامت بالینی ندارد و به همین دلیل در اولین ویزیت متخصص زنان، قند خون ناشتا جزو آزمایشات برای خانم باردار تجویز می شود تا تشخیص داده شود.
وی در ادامه تصریح کرد: دیابت خفیف بارداری کنترل می شود و بعد از حاملگی اصولا خوب می شود. زیرا در بارداری یکسری هورمون ها به دلیل وجود جفت، افزایش پیدا می کند و مقاومت بدن به انسولین افزایش می یابد و افراد مستعد قندشان بالا می رود.
این فوق تخصص غدد بیان کرد: افرادی که به دیابت بارداری مبتلا می شوند، بعد از زایمان بهتر است سالیانه قندشان را کنترل و رژیم غذایی را رعایت کنننند زیرا اگر افزایش وزن داشته باشند مستعد ابتلا به دیابت خواهند بود.
وی اظهار کرد: در افراد چاق نیز احتمال ابتلا به دیابت در بارداری بیشتر است و بهتر است افرادی که چاق هستند و یا در بارداری قبلی دیابت داشته اند، قبل از بارداری رژیم غذایی را رعایت و وزنشان را کم کنند که در این صورت احتمال دیابت در بارداری کمتر می شود و یا حداقل در ماه های پایانی بارداری به وجود می آید.
گذشتی گفت: در زمان بارداری نمی شود مانند زمان غیر بارداری رژیم غذایی داشت و بارداری زمان کاهش وزن نیست و منابع علمی می گویند نباید فرد در بارداری وزن کم کند، زیرا روی وزن جنین تاثیر می گذارد و اگر جنین با وزن کمتر از نرمال به دنیا بیاید ممکن است در زندگی دچار اختلالات متابولیک بشود.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی کرمان درباره عوارض دیابت بارداری بر جنین و مادر بیان کرد: افزایش فشار خون، زایمان زودرس، مرده زایی، افزایش خطر سقط در ماه های اول بارداری، افزایش وزن نوزاد و ایجاد مشکل در زایمان طبیعی از جمله عوارض دیابت بر مادر و جنین است و حتی ممکن است نوزاد دچار کشیدگی مفصل شانه و عارضه مادام العمر و اختلال اعصاب بشود.
وی ادامه داد: همچنین در بدو تولد احتمال افت قند نوزاد خیلی بالا می رود و گاهی دچار تشنج می شوند که متخصص زنان اغلب می دانند باید چه اقدامی برای آنها انجام بدهند.
گذشتی تصریح کرد: در سه ماهه اول بارداری به دلیل اینکه ارگان های جنین در حال تشکیل است، اگر قند خون مادر بالا باشد، ممکن است جنین مبتلا به مشکلات مادرزادی بشود. به عنوان مثال ناهنجاری های قلبی در این نوزادان هشت درصد است در حالی که در بارداری عادی یک درصد است.
وی اظهار کرد: ممکن است ناهنجاری های کلیوی، استخوانی، پوست و ... به دلیل قند بالا در نوزاد به وجود بیاید و خیلی مهم است اقراد دیابتی قبل از بارداری مراجعه به پزشک داشته و آزمایش انجام دهند زیرا به محض بارداری قند خون بالا و نیاز به انسولین بالا می رود و برخی از قرص ها مصرفشان مضر است.
این فوق تخصص غدد در ادامه گفت: افرادی که دیابت دارند باید هر سه ماه یک بار عوارض چشمی و کلیوی آن ها بررسی شود و اگر درگیری های پیشرفته چشم و کلیه باشد، بهتر است باردار نشوند.
وی با اشاره به اینکه سابقه خانوادگی، سن و وزن بالا، در ابتلا به دیابت موثر است، اظهار کرد: بارداری زیر ۲۵ سال و اگر زمینه ارثی نباشد، احتمال دیابت بارداری خیلی کم می شود و اگر فردی سابقه دیابت بارداری دارد، در بارداری بعد ۸۳ درصد احتمال ابتلا به دیابت وجود دارد.
گذشتی درباره مراقبت های دیابت بارداری بیان کرد: مهم ترین مسئله، کنترل رژیم غذایی و ورزش است و اگر متخصص زنان اجازه می دهد خانم باردار، روزی حداقل نیم ساعت صبح و عصر ورزش کنند و پیاده روی و ورزش های دیگر را نیز می توانند داشته باشند به ویژه کسانی که قندهای بعد از غذایشان بالاست، ۱۰ دقیقه بعد از غذا در منزل راه بروند، قندشان خیلی خوب کنترل می شود.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی کرمان گفت: اکثر افرای که دیابت بارداری دارند با رژیم کنترل می شوند و قندها باید در منزل کنترل شود و قند خون ناشتا، یک ساعت بعد از صبحانه، نهار و شام را چک کنند و این یک ساعت از زمانی است که غذا خوردن آغاز می شود.
وی اظهار کرد: قندخون ناشتا با رژیم، باید کمتر از ۹۵ و بعد از غذا کمتر از ۱۴۰ دو ساعت بعد از غذا کمتر از ۱۲۰ باشد و اگر بیش از دو قند ناشتا یا شش قند بعد از غذا بالاتر از نرمال باشد، باید درمان آغاز شود.
گذشتی بیان کرد: درمان استاندارد دیابت بارداری، انسولین است و در موارد خاص قرص های متفورمین را می توانیم برای درمان بگذاریم.
وی تصریح کرد: خیلی ها از انسولین می ترسند اما انسولین احتمال دیابتیک شدن را افزایش نمی دهد و هر چه قند مادر باردار پایین تر باشد، خود و نوزادش بیشتر سود می برند.
