قوه قضاییه برای اصلاح قائله وکیل تعیینی و تسخیری پیش‌قدم می‌شود؟
معاون اول قوه قضائیه گفت: حضور وکیل مورد انتخاب متهم در دادرسی کمک بزرگی به قاضی در جهت کشف حقیقت خواهد بود.
مرکز رسانه قوه قضائیه در گفت‌و‌گویی با محمد مصدق، معاون اول قوه قضاییه به نقل از وی نوشته است که نمیتوان تبصره ماده 48 قانون آیین دادرسی کیفری را به مرحله دادگاه یا تجدید نظرخواهی یا فرجام خواهی یا اجرای احکام تسری داد و دستگاه قضایی مخالف این تبصره بوده اما ملزم به رعایت قانون و اجرای آن است.
بر اساس این گزارش، مصدق در پاسخ به این سوال که آیا تبصره ماده 48 قانون آیین دادرسی کیفری صرفا ناظر به تحقیقات مقدماتی جرایم امنیتی است یا سایر مراحل دادرسی را هم شامل می‌شود، گفت: حق دسترسی به وکیل در اصل 35 قانون اساسی به صورت مطلق پذیرفته شده و یکی از حقوق اساسی افراد است.
مهم ترین بخش‌های این گفت‌و‌گو را در ادامه می‌خوانید:
در قانون آیین دادرسی کیفری نیز بر لزوم تضمین حقوق دفاعی اشخاص و حقوق مصرح در قانون حقوق شهروندی و حمایت از آزادی‌های مشروع مصوب سال 1383 تاکید شده است.در ماده 12 سند امنیت قضایی که در سال 1399 ابلاغ شد نیز بر حق انتخاب آزادانه وکیل و منع تحمیل وکیل تاکید گردیده، بنابراین اصل حق دسترسی آزادانه افراد به وکیل یک حق اساسی است و ضابطان، قضات و تمام افراد مداخله کننده در دادرسی ملزم به رعایت آن هستند.
در تبصره ماده 48 قانون آیین دادرسی کیفری به جهت مصالح امنیتی و اجتماعی مقرر شده در جرایم علیه امنیت داخلی و خارجی و همچنین جرایم سازمان یافته‌ای که مشمول مجازات‌های شدید مانند اعدام یا مجازات تعزیری درجه سه و بالاتر هستند، صرفا در مرحله تحقیقات مقدماتی از وکلای مورد تایید قوه قضاییه استفاده شود.
این تبصره صرفا ناظر به همین دسته از جرایم و مربوط به مرحله تحقیقات مقدماتی این جرایم است و باید به صورت استثنایی و مضیق اعمال و تفسیر شود و به هیچ وجه نمیتوان آن را به مرحله دادگاه یا تجدید نظرخواهی یا فرجام خواهی یا اجرای احکام تسری داد و در این مراحل، افراد حق دارند وکیل تعیینی خود را انتخاب کنند.
در زمانی که حجت‌الاسلام و المسلمین محسنی اژه‌ای معاون اول قوه قضائیه بود، بارها تاکید کرد که این تبصره مربوط به مرحله تحقیقات مقدماتی است، به عنوان مثال ایشان در خرداد 1397 در دیدار با هیات مدیره کانون وکلای مرکز به صراحت به این موضوع اشاره کرده است.
اداره حقوقی قوه قضائیه نیز در نظریات متعدد تاکید کرده این تبصره صرفا مربوط به تحقیقات مقدماتی است و دستگاه قضایی همواره نیز مخالف این تبصره بوده اما ملزم به رعایت قانون و اجرای آن است. در تلاش هستیم از طریق مجلس شورای اسلامی در قالب اصلاح موادی از قانون آیین دادرسی کیفری این تبصره را اصلاح کنیم و البته تصمیم گیری با قانون گذار است و امیدواریم این مسئله به فوریت در مجلس شورای اسلامی حل و فصل شود.
معتقد هستیم حضور وکیل مورد انتخاب متهم در دادرسی نه تنها خللی در رسیدگی ایجاد نمیکند بلکه کمک بزرگی به قاضی در جهت کشف حقیقت و صدور رای متقن و مستند خواهد بود.
