معاون وزیر علوم: پیگیر وضعیت دانشجویان بازداشتی هستیم
عبدالحسین کلانتری عصر چهارشنبه در نشست با فعالان فرهنگی دانشگاه‌های استان قم در تالار اندیشه دانشگاه قم همچنین افزود: اعتقاد ما این است که باید امر فرهنگی و منطق گفتگو و مدارا را تکثیر و از حریم دانشگاه صیانت کنیم. احکام بخشی از دانشجویان، تعلیق و برخی بازداشتی‌های موقت، آزاد شدند؛ بخش دیگر نیز با رافت و بخششی که دستگاه قضا داشت، احکامشان تقلیل پیدا کرد. این مسیر کماکان با پیگیری‌های ما ادامه داشته باشد و شاهد این باشیم که این‌ها که بچه‌های این مرز و بوم هستند، دوباره به دامن کشور بازگردند و از ظرفیت‌های آن‌ها استفاده شود.
معاون وزیر علوم گفت: نگاه وزارت علوم اساسا ساز و کار‌های ترمیمی و نه سازوکار‌های تنبیهی است، معتقدیم که در درجه اول و تا سرحد ممکن باید از سازوکار‌های ترمیمی در دانشگاه استفاده کرد. ما محتاج یک ریل گذاری جدید هستیم و باید فعالیت‌های فرهنگی در دانشگاه‌ها و به طورکلی در کل کشور بازنگری شود، عقب‌ماندگی‌ها را جبران کنیم و متناسب با تحول‌هایی که در متن جامعه و به صورت خاص در دانشگاه صورت گرفته و شاهد تنوع و تکثری از سلایق هستیم، بتوانیم برنامه‌ها و سیاست‌های فرهنگی را سامان بدهیم.
وی در بخشی از سخنان خود در خصوص ایجاد بسیج دانشجویی و نهاد رهبری در دانشگاه شیخ مفید (ره) قم نیز گفت: از کارشناسی که این موضوع را پیگیری می‌کند، درخواست کرده‌ایم که گزارش بدهد و سپس برای انجام این امر، پیگیری‌های لازم انجام می‌شود. موضوع فعالیت فرهنگی دانشگاه‌های غیرانتفاعی را نزدیک به یک سال که پیگیری کرده، اما هنوز به نتیجه نرسیده‌ایم. دانشگاهی که فعالیت‌های فرهنگی و اجتماعی و سیاسی خود را تعریف کند، اساسا دانشگاه و حتی یک دبیرستان هم نیست. یک تلقی کاریکاتوری از دانشگاه دارند، که ثمره آن به کار حوزه‌های تخصصی کشور هم نمی‌آید، چون فرهنگ محور و هسته اصلی دانشگاه است، یک چیز پیوسته نیست که حالا تصمیم بگیریم که باشد یا نباشد.
معاون وزیر علوم با ذکر اینکه فرهنگ جان‌مایه وجودی همه ماست گفت: همه پیش از اینکه مهندس و دکتر و معلم و یا متخصص در یک فنی باشیم، انسان هستیم، و این انسانیت است که باید در دانشگاه تبلور پیدا کند. متاسفانه دانشگاه‌های غیرانتفاعی در حوزه فرهنگی، اجتماعی و سیاسی وضعیت خوبی ندارند، ما پیگیری کرده‌ایم، به نتیجه نرسید و همچنان به فعالیت خود در این زمینه ادامه می‌دهیم و حتی می‌توان بر این اساس در رتبه‌بندی دانشگاه‌ها اقدام‌های اساسی را انجام داد.
کلانتری همچنین با تاکید بر اینکه باید به دانشجو اعتماد، ایمان و باور داشت گفت: جان‌مایه گام دوم انقلاب نیز همین است، وقتی باور داشته باشیم، نوع تعامل‌های ما با دانشجو و مجموعه‌های دانشجویی متفاوت می‌شود و دیگر دانشجو را به مثابه تهدید نمی‌بینیم؛ دانشجو یک فرصت است. کار فرهنگی نه تنها فضای دانشگاه را تلطیف می‌کند، بلکه در یک مقیاس کلان به‌واسطه اینکه دانشجویان آینده‌سازان کشور هستند، آینده کشور را نیز تضمین می‌کند، این را باید باور داشت، مکررا هم در ابلاغیه‌های وزارت علوم این مهم تجلی پیدا کرده‌است.
کلانتری با بیان اینکه که دانشگاه‌هایی که برای فعالیت‌های فرهنگی دانشجویی مجوز نمی‌دهند، توبیخ شدند و از آن‌ها توضیح خواسته شده گفت: ما باور داریم، فعالیت دانشگاه در حوزه فرهنگی را باید به مجموعه‌های دانشگاهی سپرد.
وی همچنین مشی تشکل‌های دانشجویی را فرهنگی، فکری و اجتماعی خواند و گفت: انتظاری که از تشکل‌ها می‌رود نیز چیز دیگری نیست؛ تشکل‌های دانشجویی صرفا تشکل‌های سیاسی نیستند. از ابتدای انقلاب نیز تلقی این بوده که تشکل‌های دانشجویی در حوزه‌های مختلف حضور پیدا کرده و کنشگری دارند. ما هم در وزارت علوم چیزی جز این انتظار نداریم و همین نگاه را هم حمایت می‌کنیم.
وی امنیتی کردن فضا‌های دانشگاه را به ضرر همه دانست و گفت: منطق دانشگاه و حوزه علم و سیاست، منطق گفتگو است؛ همه با هم کمک کنیم. نباید این منطق به خطر بیفتد و توصیه و تاکیدمان این بوده و هست. چنانچه امر فرهنگی در دانشگاه تکثیر شود مانع امنیتی شدن، خشونت و غیرقابل گفتگو شدن فضای دانشگاه می‌شود. همه ما در جایگاه خود وظیفه داریم از این منطق صیانت و نگهداری کنیم، و مرز‌های دانشگاه را پاس بداریم. اگر امر امنیتی بر امر فرهنگی سیطره پیدا کند، نتایج خود را در آینده و حتی حال هم نشان خواهد داد.
معاون وزیر علوم همچنین اهمیت موضوع وحدت حوزه و دانشگاه و تقویت روابط میان این دو نهاد را مورد توجه قرار داد و گفت: انتظار ما از دانشگاه‌های قم این است که در این زمینه نقش محوری بازی کنند، چرا که تراکم مدارس علوم دینی و مجموعه‌های مرتبط با حوزه‌های علمیه در این استان است و تلفیق حوزه و دانشگاه می‌تواند خیلی کمک کننده باشد. مساله ارتباط حوزه با دانشگاه نه به صورت انتزاعی و نه به صورت نهادی صرف قابل حل نیست، بیشترین اقدام‌هایی که در این رابطه انجام داده‌ایم، بحث‌های بنیادی در باب امکان و ضرورت تعامل و وحدت حوزه و دانشگاه است. نهادسازی کرده‌و نهاد‌هایی را ایجاد کرده‌ایم که متولی این وحدت باشند، اما به نظر می‌رسد باید از دو مرحله عبور کنیم و این وحدت در میدان عمل صورت می‌گیرد، کمااینکه در دفاع مقدس نیز شاهد مبارزه مشترک حوزویان و دانشگاهیان در میدان‌ها و جبهه‌های جنگ بودیم؛ مساله که یکی می‌شود طبیعتا هم‌افزایی نیز بیشتر خواهد شد.
کلانتری همچنین با بیان اینکه تمام تلاش خود را برای حضور مسئولان در دانشگاه‌ها انجام می‌دهیم گفت: پاسخگویی مسئولان لطف نیست، بلکه وظیفه ذاتی آنان است و مسئولان موظف به‌حضورویژه در دانشگاه‌ها هستند. تعداد زیادی از مشکل‌هایی که دانشجویان معترض دارند برآمده از مسائل خارج از چارچوب دانشگاه در حوزه اقتصاد، خودرو، صنعت، اشتغال و حوزه‌های متعددی است که خرده نظام اقتصادی به‌وجود آورده و در کف دانشگاه متجلی شده، مسئولان باید مسائل و مشکلاتی که در اذهان دانشجویان وجود دارد را پاسخ بدهند.
معاون وزیر علوم در بخش دیگری از سخنان با بیان اینکه دانشگاه‌ها با بحران مالی مواجه هستند گفت: دو سال شیوع بیماری کرونا که ما به سادگی از آن می‌گذریم، اتفاق‌های بزرگی را در دانشگاه‌ها رقم زد، بودجه دانشگاه بدون محاسبه هزینه سلف سرویس، نقلیه، سرمایش و گرمایش، برق حداقلی و عدم حضور دانشجو و اصطعلاک‌های پایین، بسته شده بود. اتوبوس‌ها فروش رفته بود، خوابگاه‌های استیجاری نیز به صاحبانشان پس داده شده بود، و باید با قیمت‌های چند برابری خوابگاه اجاره می‌شد، از این رو مشکل‌های دانشگاه‌ها جدی بوده و هست.
معاون وزیر علوم خاطرنشان کرد: با رصد و پایشی که انجام دادیم، دیدیم که وضعیت بودجه فرهنگی دانشگاه‌ها اصلا مناسب نیست، و اساسا ردیف بودجه مستقلی برای حوزه فرهنگ وجود ندارد، رایزنی‌های‌های گسترده‌ای را کردیم و وزیر علوم نیز با ما در این بخش همراهی کرد.
وی با بیان اینکه وزیر علوم ابلاغیه‌ای به منظور اختصاص سه درصد از بودجه هیات امنای دانشگاه‌ها به حوزه فعالیت‌های فرهنگی ارائه کرد یادآور شد: به‌رغم این ابلاغیه، امکان تخطی از قانون وجود داشته، چرا که قانون دست هیات امنا را باز می‌گذارد تا پنج درصد ردیف‌های مخارج را تغییر دهد، به همین علت کار غیرقانونی صورت نمی‌گیرد، اما تمام فشار معاونت فرهنگی وزارت علوم چه به صورت شفاهی و چه به صورت مکتوب این بوده که این سه درصد تحقق پیدا کند. وزیر علوم با مجموعه دولت و مجلس مکاتبه‌های خوبی داشته، جلسه‌هایی نیز برگزار و دغدغه‌ها را منتقل و طرح مساله و نگرانی کرده‌ایم که حوزه فرهنگ را با این وضعیت بودجه نمی‌توان اداره و مدیریت کرد، لذا شاهد اتفاق‌های بزرگ بوده‌ایم. بحمدالله تاکنون یک گوش شنوایی وجود داشته، امیدواریم که تحقق عینی پیدا کند، بنا شد تا در لایحه بودجه و نه هیات امنا، پنج درصد به بودجه فرهنگی دانشگاه‌ها اضافه شود.
کلانتری یادآور شد: هیات امنا و حتی وزیر و معاون وزیر و بالاتر از آن‌ها هم لایحه بودجه را نمی‌توانند تغییر دهند، و اگر از ردیف بودجه تخلفی صورت بگیرد، دیوان محاسبات و سازمان بازرسی کل کشور پیگیری می‌کند. کار اساسی این است که ما بتوانیم یک ردیف بودجه فرهنگی مستقل برای دانشگاه‌ها داشته باشیم، اگر این امر تحقق یابد جهش بزرگی در برنامه‌های فرهنگی دانشگاه‌ها صورت می‌گیرد. ارزیابی این است که وضعیت بودجه‌های فرهنگی امسال دانشگاه‌ها خیلی بهتر از سال پیش بوده و امیدواریم با تخصص بودجه پنج درصد، شاهد رکورد جدیدی در سال آینده باشیم. برای بخشی از کار‌های فرهنگی دانشجویی می‌شود از ظرفیت‌های موجود در شهر و استان استفاده کرد؛ این به نوعی یک مهارت محسوب می‌شود، ولی ما کمتر از این ظرفیت‌ها استفاده می‌کنیم.
وی در ادامه با اشاره به برخی ظرفیت‌های فعال موجود بیان کرد: خیلی از دانشجویانی که در حوزه خدمات اجتماعی، همچنین محیط زیست کار می‌کنند، فعالیت‌هایشان را با حمایت‌های شهرداری‌ها و اداره‌های کل حفاظت محیط زیست پیش بردند، چون بودجه فعالیت‌های دانشجویی خیلی زیاد نیست و به راحتی توسط مجموعه‌های غیردانشگاهی هم قابلیت حمایت را دارد.البته در این زمینه معاونان فرهنگی دانشگاه‌ها باید پیشگام باشند و ظرفیت‌ها را شناسایی کنند.
نشست صمیمی معاون فرهنگی و اجتماعی وزیر علوم، تحقیقات و فن‌آوری با دانشجویان فعال فرهنگی دانشگاه‌های قم برگزار شد.
در این نشست فعالان فرهنگی دانشگاه‌های قم، شهاب‌دانش، فرهنگیان، شیخ مفید، حضرت معصومه، پیام‌نور و فنی و حرفه‌ای، دغدغه‌ها و مشکلات خود را پیرامون مسائل فرهنگی و اجتماعی مطرح کردند.
