وضعیت افسارگسیخته بازار ارز و افزایش قیمت دلار در یک هفته گذشته باعث نگرانی مردم از شرایط اقتصادی کشور شد از این رو مجلس شورای اسلامی، تیم اقتصادی دولت سیزدهم از وزیر اقتصاد تا رئیس کل بانک مرکزی را به صحن علنی فراخواند.
نمایندگان پیش از صحن علنی، در نشستی غیرعلنی گزارشی از علی صالح آبادی رئیس کل بانک مرکزی دریافت کردند، جزییات مطالبی که صالح آبادی به نمایندگان ارائه کرده رسانهای نشده است، اما عزت اله اکبری تالارپشتی این گزارش را فرافکنی از واقعیت خواند و گفته مسئله ارز ربطی به رئیس جمهور چین ندارد و اعتقاد دارد این اینگونه صحبتها ارتباطی به سیاستها و برنامههای بانک مرکزی در قبال ارز ندارد. این نماینده مجلس میگوید که تعدادی از وزرا و مقامات گزارشهای غلطی به دولت و مجلس میدهند که رئیس بانک مرکزی یکی از این مسئولین است.
با علنی شدن نشست امروز مجلس شورای اسلامی مهدی طغیانی سخنگوی کمیسیون اقتصادی، گزارش این کمیسیون از وضعیت ارز در کشور را قرائت کرد، در بخشی از این گزارش تاکید شده است: "یکی از دلایل اساسی که موجب تکرار اتخاذ سیاستهای ناکارآمد، «تعیین دستوری نرخ ارز» و «افزایش عرضه اسکناس ارز» گردیده، ادامه رویکرد سیاست تثبیت نرخ اسمی ارز با وجود تورم و رشد نقدینگی است. "
قدرت پول ملی سوریه جنگ زده ۸ برابر ایران است
روح اله ایزدخواه با اشاره به افزایش ۵۰ درصدی نرخ دلار در دولت سیزدهم، تاکید میکند: تقاضا برای تبدیل پول ریالی به ارز همیشه بوده. باید در بانکها حساب ارزی ایجاد کرد تا نگهداری ارز و معاملات غیر رسمی در پیاده روها قاچاق محسوب شود، قدرت پول ملی سوریه جنگ زده ۸ برابر ایران است چرا که بازار غیر رسمی را مدیریت کرده است.
بانک مرکزی اعتقادی به حفظ ارزش پول ملی ندارد
محسن زنگنه با انتقاد از عملکرد بانک مرکزی در مدیریت بازار است بر این باور است که رئیس بانک مرکزی اعتقادی به حفظ ارزش پول ملی ندارد و نرخ ارز را تابع نرخ تورم میداند و ادامه میدهد: گزارش کمیسیون اقتصادی نشان داد که اعتقادی به وظیفه بانک مرکزی برای حفظ ارزش پول ملی ندارد. در تیم اقتصادی دولت شاهد بهم ریختگی هستیم به نحوی که رئیس بانک مرکزی نرخ ارز را تابع نرخ تورم میداند، وزیر صمت نرخ خودرو را تابع نرخ ارز.
همچنین محمدحسین حسین زاده بحرینی بر توجه به واقعیت بازار ارز تاکید میکند و میگوید: افرادی که دارایی شان را در کشورهای دیگر سرمایه گذاری میکنند و با آنها برخورد نمیشود به این منظور است که نسبت به تضعیف ارزش پول ملی حق دارد و باید مجلس در این زمینه ورود کند.
نماینده دیگری بر این باور است که یکی از دلایل برهم ریختگی بازار ارز این است که دولت هیچ وقت از سرمایه گذاران ایرانی خارج از کشور استقبال نکرد و اجازه نداده سرمایه گذارانی که در حاشیه خلیج فارس هستند، وارد اقتصاد کشور شوند. مسلم صالحی ادامه میدهد: بسیاری از سرمایه گذاران میخواهند ارز را وارد کشور کنند، اما به دلایل و بهانههایی همچون اینکه پولشویی است و هزار بهانه دیگر، مانع این کار میشویم. اگر کشور در شرایط تحریم قرار دارد، چرا از این ظرفیت استفاده نمیشود؟
سید غنی نظری خانقاه با بیان اینکه نمایندگان پاسخ قانع کنندهای برای مردم در خصوص وضعیت اقتصادی و بازار ارز ندارند، مطرح میکند: حفظ ارزش پول ملی وظیفه دولت است، اینکه مردم پول خود را از بانکها خارج میکنند به این دلیل است که میدانند ارزش پول آنها به راحتی در حال از بین رفتن است.
با اجرای پیشنهادات کمیسیون اقتصادی دلار ارزان میشود
محمدرضا پورابراهیمی رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس با اشاره به مشکلات ارزی کشور تنها راه کار را در اصلاح ساختار بودجه و مشکل ناترازی بودجه میداند و میگوید: اگر این روند اصلاح نشود در صورت ادامه این ناترازی اثرات آن استمرار پیدا خواهد کرد. او بر این باور است که اگر پیشنهادات کمیسیون اقتصادی اجرایی شود حتما نرخ ارز کاهش مییابد.
در ادامه بررسی وضعیت بازار ارز، تعدادی از نمایندگان در قالب تذکر شفاهی نکاتی مطرح کردند از جمله علی بابایی کارنامی با استناد مواد ۱۱ و ۲۲ آیین نامه داخلی مجلس گفت: متاسفانه رئیس بانک مرکزی افزایش نرخ ارز و بی ثباتی این بازار را ناشی از افزایش مزد کارگران کشور دانسته است، بانک مرکزی خود برای مدیریت بازار باید برنامه داشته باشد و تیم اقتصادی دولت نیز باید از برنامه کوتاه، میان و بلندمدت برخوردار باشد.
همچنین کاظم دلخوش تاکید کرد: وقتی یک شبه کالاها گران میشود همه به دنبال تبدیل منابع خود به ارز هستند، اما دولت توپ را به زمین دیگران میاندازد! ولی این حرفها هیچکدام جواب مردم نیست و اگر قانون نیز لازم است کمیسیون اقتصادی موظف است طرحی را تدوین و در مجلس مطرح کند و به دولت برای مدیریت درست کمک کند.
علیرضا سلیمی در اخطار قانون اساسی با انتقاد از عملکرد دولت در بحث نرخ ارز تصریح کرد: اگر قوانین مصوب مجلس درست اجرا میشد، شاهد این وضعیت در بازار ارز نبودیم. چرا نرخ ETS ارز که مجلس برای آن قانونگذاری کرد، توسط دولت به درستی اجرا نمیشود.
وعده یک ماه وزیر اقتصاد برای ساماندهی بازار ارز
در ادامه نشست علنی امروز مجلس، وزیر امور اقتصاد و رئیس بانک مرکزی مطالبی را بیان کردند، احسان خاندوزی به نمایندگان وعده داد که در عرض یک ماه بازار ارز از سوی بانک مرکزی ساماندهی شود و اظهار داشت: امیدواریم با همدلی بین سه قوه از بی ثباتی موقت بگذریم ضمن اینکه بنده ۲۱ شهریور امسال در نامهای به رئیس مجلس خواسته بودم که یک ابزار کنترلی برای کنترل تقاضاهای دلالی، سفته بازی و سوداگری بازار ارز ایجاد شود همچنین با تصویب طرح مالیات بر سوداگری و عایدی سرمایه به دوران سوداگری و سفته بازی در بازار ارز خاتمه میدهد که ۱۰۰ درصد آماده اجرای آن هستیم.
صالح آبادی: کمبود ارز نداریم
علی صالح آبادی که در نشست غیر علنی نکاتی را بیان کرده بود، در جلسه علنی مجدد فرصت اظهارنظر پیدا کرد و ضمن دفاع از عملکرد بانک مرکزی گفت: هیچ کمبود و مشکلی برای تأمین ارز در کشور وجود ندارد و نرخ ارز از بازار غیررسمی تأثیر میپذیرد. رئیس جمهور تاکید دارد که عرضهها در بازار و تقاضا در حوزه وزارت صمت، نفت و سایر دستگاهها با هماهنگی بانک مرکزی باید باشد. بانک مرکزی باید در بازار ارز قدرت بالایی داشته باشد و همه دستگاهها نیز مکلف به همکاری با بانک مرکزی هستند.
قالیباف: قانون اجازه تعدد قیمت ارز در میدان را نداده است
در پایان بررسی گزارش کمیسیون اقتصادی مجلس از وضعیت بازار ارز، دکتر محمدباقر قالیباف از عملکرد تیم اقتصادی دولت در این حوزه انتقاد کرد و تاکید داشت: ما در میدان نباید تعدد قیمت ارزی داشته باشیم و قانون نیز به ما این اجازه را نمیدهد. براساس برخی گزارشات، کالاهایی توسط افراد خارجی در داخل کشور با نرخ ریال خریداری شده، سپس آن را صادر میکنند و ارز آن از داخل کشور تامین میشود، این در حالی است که ما با صادراتی که داریم، مشکل ارزی از جهت میزان ارز در کشور نداریم، اما این دلیل نمیشود که مدیریت بر ارز و کنترل میدان نداشته باشیم و ظرفیت ارزی بانک مرکزی و ذخایر ارزی را به میدان بیاوریم.
گفتنی است که قیمت دلار در بازار امروز با عبور از کانال ۴۰ هزارتومانی، قیمت ۴۱.۱۳۰ تومان را ثبت کرده است.