کمبودهای دارویی که در ابتدای پاییز امسال یعنی حدود سه تا چهار ماه بعد از آغاز اجرای طرح دارویی جدید وزارت بهداشت در اقلام مختلف نظیر سرم، آنتی بیوتیک، شربتهای کودکان، داروهای شیمی درمانی و داروهای مورد نیاز بیماران خاص به اوج خود رسیده بود، در هفتههای اخیر تا حد زیادی کمتر شده است، اما با این وجود، بازار دارویی کشور همچنان در بعضی اقلام دچار کمبودهای محسوسی است که از جمله این اقلام میتوان به داروهای اعصاب و روان و البته اسپریهای تنفسی مورد نیاز مبتلایان آسم اشاره کرد که بخصوص در شرایط تشدید آلودگی هوا، نیاز به مصرف آنها افزایش یافته است، اما بیماران به سختی آنها را در داروخانهها پیدا میکنند.
البته سید علی فاطمی، نایب رئیس انجمن داروسازان ایران تاکید دارد که کمبود اسپریهای تنفسی صرفا مربوط به هفتههای اخیر که آلودگی هوای کلانشهرها تشدید شده، نیست و چند ماهی است که بعضی انواع این اسپریها دچار کمبود شده اند. او در توضیح بیشتر گفت: در حال حاضر اسپریهای تنفسی تولید داخل نظیر اسپری استنشاقی سالبوتامول، چندان دچار کمبود نیستند، اما اسپریهای تنفسی وارداتی بخصوص انواع کورتونی آنها نظیر مومتازون و بکلومتازون دچار کمبود محسوسی شده اند. البته این داروها هنوز نایاب نشده اند، اما به صورت سهمیهای به داروخانهها تحویل داده میشوند و بیماران برای پیدا کردن آنها باید به چندین داروخانه مراجعه کنند.
نایب رئیس انجمن داروسازان ایران ادامه داد: اسپریهای تنفسی مورد نیاز بیماران آسم، بدون ارائه نسخه پزشک به بیماران تحویل داده نمیشود، اما با توجه به تشدید شرایط آلودگی هوا، ممکن است بیماران بعضا نیاز پیدا کنند که این داروها را به صورت آزاد تهیه کنند که البته با توجه به حذف ارز ترجیحی دارو در ماههای اخیر، در چنین شرایطی قیمت اسپری تنفسی برای این بیماران بسیار گران تمام میشود، بنابراین برای تمام بیماران به صرفه است که حتما با نسخه الکترونیک به تهیه این داروها بپردازند.
وی افزود: تشدید آلودگی هوا تاثیر محسوسی در افزایش مصرف اسپریهای تنفسی داشته و به کمبود این اسپریها دامن زده است. البته اساسا در حال حاضر، بخش زیادی از اقلام دارویی تا حد و اندازههای مختلفی دچار کمبود هستند و کمیاب شدن داروها صرفا مربوط به اسپریهای تنفسی نیست، اما اکنون شرایط به گونهای است که بیماران آسم برای یافتن اسپریهای مورد نیاز خود صرفا باید به داروخانههای دولتی و مرجع مراجعه کنند و بعید است که بتوانند این اسپریها را در سایر داروخانهها پیدا کنند.
کمبود نسبی داروهای اعصاب و روان در کشور
فاطمی در بخش دیگری از صحبت هایش به نامه انجمن علمی روانپزشکان خطاب به رئیس جمهور درباره کمبود داروهای اعصاب و روان اشاره کرد و گفت: در نامه انجمن علمی روانپزشکان به کمبود ۴۰ نوع دارو اشاره شده است که اگر شکلهای مختلف این داروها را حساب کنیم، تقریبا میتوان گفت دچار کمبود ۶۰ قلم داروی حوزه اعصاب و درمان هستیم. البته میزان این کمبود در داروهای مختلف متفاوت است و در بعضی موارد مشکل چندان حاد نیست، اما در هر صورت اکنون کمبود نسبی داروهای اعصاب و روان در داروخانهها مشاهده میشود که این مساله، مشکلاتی را برای بیماران این حوزه ایجاد کرده است.
نایب رئیس انجمن داروسازان ایران ادامه داد: داروهای آرام بخش، داروهای ضد افسردگی، داروهای ضد اضطراب، داروهای ضد جنون و داروهای خواب آور از جمله اقلام دارویی هستند که به استناد نامه انجمن علمی روانپزشکان دچار کمبود شده اند؛ البته با توجه به این که بخش زیادی از این داروها سال هاست در داخل کشور تولید میشود، در حال حاضر کمبود شدیدی در این داروها مشاهده نمیشود، اما در برخی انواع خارجی داروهای اعصاب و روان دچار کمبود هستیم که البته وضعیت کمیاب شدن این داروها مانند اسپریهای تنفسی خارجی بحرانی نیست.
وی در ادامه تاکید کرد:، چون اغلب داروهای اعصاب و روان قابل جایگزین شدن هستند و اگر یک دارو دچار کمبود شود، میتوان از نوع مشابه آن دارو به صورت موقت استفاده کرد، کمبود این داروها معمولا به صورت یک مشکل حاد به چشم نمیآید، ولی، چون در حوزه آنتی بیوتیکها دست ما برای جایگزین کردن دارو به اندازه داروهای اعصاب و روان باز نیست، معمولا کمبودها در آن حوزه به صورت شدیدتری خود را نشان میدهند.
افزایش تولید آنتیبیوتیک با راضی کردن شرکتهای دارویی توسط دولت
فاطمی همچنین درباره آخرین وضعیت کمبود آنتی بیوتیک در ایران توضیح داد: اوایل پاییز امسال وضعیت انواع آنتی بیوتیکها بحرانی بود و بسیاری از انواع این داروها کاملا نایاب بودند، اما خوشبختانه با واردات برخی انواع آنتی بیوتیک از هند و البته راضی کردن کارخانجات داخلی توسط دولت به تولید دوشیفته یا سهشیفته آنتی بیوتیک، کمبودهای شدید چند ماه گذشته تا حد زیادی بهتر شده است، البته درباره برخی انواع آنتی بیوتیک هنوز به وضعیت قابل قبول نرسیده ایم.
وی در توضیح بیشتر گفت: کاهش تولید آنتی بیوتیکها در تابستان و ابتدای پاییز، به دلیل این بود که بعد از حذف ارز ترجیحی از مواد اولیه دارویی در تیرماه امسال، تولید این داروها برای کارخانجات داخلی به صرفه محسوب نمیشد، اما با توجه به این که آبان ماه امسال، قیمت دارو با توافق بین وزارت بهداشت و تولیدکنندگان افزایش یافت، تولید آنتی بیوتیکها برای کارخانجات داخلی بهصرفهتر شد و اکنون وضعیت این داروها به وخامت مهر و آبان امسال نیست.
شربتهای کودکان مرگبار هندی وارد ایران نشده است
فاطمی با تاکید بر این که شربتهای کودکان مرگبار هندی وارد ایران نشده است، عنوان کرد: اخیرا یک شرکت دارویی هندوستان، انواعی از شربتهای سوسپانسیون ضد سرماخوردگی، ضد سرفه و ضد حساسیت را تولید کرده وبه برخی کشورهای جنوب شرق آسیا، آسیای میانه و آفریقا صادر کرده است که به دلیل وجود مشکل در میزان اتیلن گلایکول موجود در آنها، این شربتها متاسفانه باعث مرگ تعداد زیادی از کودکان شده است. ولی خوشبختانه این شربتها به هیچ وجه وارد ایران نشده است و شربتهایی که کشورمان در ماههای اخیر وارد شده، شربتهای خشک آنتی بیوتیک بوده است که اصلا اتیلن گلایکول در آنها وجود ندارد.
وی در پایان تصریح کرد: شربتهای هندی که در برخی کشورها باعث مرگ کودکان شده، از نوع آنتی بیوتیک نبوده است، اما ایران در ماههای اخیر برخی انواع آنتی بیوتیک را از هند وارد کرده است که اساسا فرمول تولید آنها با شربتهای دیگر متفاوت است، بنابراین خیال مردم راحت باشد که شربتهای هندی موجود در ایران هیچ مشکلی ندارد و به تایید مراجع بهداشتی کشور رسیده است.