««کرونا؟ باز هم کرونا؟ محال است دوباره کرونا گرفته باشم.» مرد با چند سرفه مکرر و بریدهبریده این حرفها را میزند. پزشک اما با قاطعیت حرفش را ادامه میدهد: «بله نشانههای بیماریتان کرونا است اما اگر باز تردید دارید میتوانید آزمایش بدهید. به هرحال تب ملایم و از دست رفتن بویایی، چشایی و سرفههای خشک نشاندهنده کرونا است.» مرد سری تکان میدهد: «قبلاً دو بار کرونا گرفتهام، انگار این بیماری ول کن من و خانوادهام نیست؛ یعنی دوباره کرونا و بدبختیهایش برگشته؟»
این روزها و با انتشار خبرهایی مبنی بر بازگشت کرونا و آغاز پیک هشتم این بیماری این پرسش خیلیهاست؛ آیا کرونا و دردسرهایش دوباره زندگی ما را دربرخواهد گرفت؟
چه کسی است که روزهای پراسترس همهگیری را از یاد برده باشد. روزهای بدون واکسن، روزهای خبرهای ناگوار از دست رفتن جانها، روزهای چند لایه ماسکزدن، روزهای دربهدر دنبال دارو و تخت خالی بیمارستان گشتن، روزهای کشدار و پراسترس در کنج خانه ماندن. آیا کرونا دوباره برایمان چنین حال و روزی خواهد ساخت؟
سحر این روزها حال و روز عجیبی دارد، نمیداند کرونا گرفته یا نه؟ به نظر او مسئولان خیلی درباره ورود موج تازه کرونا شفاف نبودهاند: «نمیدانم کرونا گرفتهام یا نه، ولی الان شش روز است درگیر علائم سرماخوردگی شدهام و مدام علائم جدیدی را تجربه میکنم. مهمتریناش هم اینکه هیچ مزهای را نمیفهمم و آبریزش بینی و سرفههای خشک و سنگینی دارم. تا حالا دو بار دکتر رفتهام. یکی گفته کرونا دارم و یکی هم گفته آنفلوانزاست. اگر کرونا آنقدر جدی وارد کشور شده چرا اعلام نمیکنند تا ما بیشتر مراقب باشیم، واکسن بزنیم، چه میدانم ماسک بزنیم و دوباره معاشرتها را محدود کنیم.»
دو هفته تمام است که صدای سرفه مثل موسیقی متن یک فیلم تمامنشدنی توی خانه محسن پخش است. خودش میگوید: «انگار پزشکان در تشخیص بیماری مشکل دارند. سرفههای خشک، تب و گلودرد دو هفته است که بیچارهمان کرده. چند بار دکتر رفتیم که هر کدام یک جور تشخیص دادند. یکی گفت کرونا دارید، یکی گفت سرماخوردهاید، یکی گفت آنفلوانزاست. خلاصه ما که نفهمیدیم چه بیماریای داریم. یکی آنتیبیوتیک داد، یکی قطعش کرد. الان هم که میگویند کرونا آمده. شاید از همان اول هم کرونا داشتهایم. دو هفتهای که از بیماریام گذشته الان توی دهنم نوعی مزه عجیب چربی احساس میکنم. هر دکتری که رفتم نفهمید برای چیست تا اینکه یک دوست پزشک گفت حتماً کرونا گرفتهای. تازه وضع من از بچههایم خیلی بهتر است آنها هنوز که هنوز است نشانههای مریضی را دارند. اما کاش مراکز صلاحیت دار کمی برای ما توضیح بدهند که کرونای نوع جدید دقیقاً چه نشانههایی دارد و تفاوتش با سرماخوردگی و آنفلوانزا چیست تا آنقدر گیج نشویم؛ چون واقعاً این بیماری بیش از دو هفته است دمار از روزگارمان درآورده است.»
پزشکان میگویند در سرماخوردگی ساده، معمولاً خارش گلو شایع است همچنین بینی آبریزش دارد و بعد سرفه شروع میشود. چندین روز طول میکشد تا علائم گلو درد، آبریزش بینی، سرفه بلغمدار، یا سرفههای خشک، تب و سردرد ظاهر شده و بعد حال بیمار رو به بهبود برود. در این وضعیت ممکن است گوشها وزوز کند و بیمار احساس بیحالی داشته باشد.
اما آنهایی که آنفلوانزا را تجربه میکنند علائم متفاوتتری دارند؛ سر و تمام بدن درد میگیرد، سرفه خشک، گلودرد و خشکی گلو دارند، گاه تب تا ۴۱ درجه بالا میرود و غالباً با لرز همراه است. از جمله نشانههای دیگر اینکه موقع ابتلا به آنفلوانزا معمولاً احساس گرسنگی نمیکنید، احساس میکنید بدتان له شده، دوست دارید در رختخواب دراز بکشید و البته به دلیل ضعف میتوانید ساعتها بخوابید.
اما درباره سویه جدید کرونا بحثهای مختلفی وجود دارد. برخی پزشکان این سویه را از سویههای فرعی اُمیکرون میدانند که همین سبب میشود بیماریزایی آن در حد اُمیکرون باشد، فراگیری بالایی دارد و به سرعت منتشر میشود. البته کارشناسان احتمال جهشهای خطرناک را هم در زمان انتشار این سویهها پیشبینی میکنند. هرچند نظر بیشتر کارشناسان بر این است که به طور کلی ابتلا به سویههای جدید علائم خفیفتری دارد و کشندگی آن هم بالا نیست.
با این همه دکتر احمد سعیدی درباره این سویه بیشتر توضیح میدهد: «سویههای جدید کرونا بیشتر، دستگاه تنفسی فوقانی و دستگاه گوارش را تحت تأثیر قرار میدهد و باعث بروز علائم مختلف میشود. علائم و نشانههای سویه جدید کرونا شامل تب و لرز، گرفتگی صدا، گلودرد، سرفه، آبریزش بینی، گرفتگی بینی، سردرد، بدندرد، درد عضلانی، اسهال، حالت تهوع و بیاشتهایی است و سرعت انتشار و انتقال بالا یکی از ویژگیهای قابل توجه زیرسویههای جدید است. جهشهای جدید ویروس، کاهش سطح ایمنی بدن، رعایتنکردن اقدامات پیشگیرانه و کاهش محدودیتهای کرونایی در سراسر دنیا باعث افزایش تعداد مبتلایان به زیرسویههای جدید ویروس کرونا شده و افراد مسن و گروههای پرخطر بیشتر از دیگران در معرض آلودهشدن هستند. این بیماری خطرناکتر از نوع دلتا نیست، البته میزان درد در مبتلایان متفاوت است و دوره نقاهت این بیماری هم سه روز است اما توصیه میشود مدت استراحت تا یک هفته ادامه یابد.»
او ادامه میدهد: «باید مردم را تشویق کنیم تا مجدداً واکسیناسیون علیه کرونا را جدی بگیرند، بخصوص افراد بالای ۱۸سالی که از آخرین نوبت واکسنشان شش ماه گذشته دوز یادآور را تزریق کنند. لزوم رعایت نکات بهداشتی مانند فاصلهگذاری و استفاده از ماسک در اماکن بسته و پرازدحام و بویژه در مدارس و دانشگاهها نیز دوباره باید رایج شود. مدت زیادی از زمان همهگیری نمیگذرد و مردم همه نکات بهداشتی را به یاد دارند. من بارها از بیمارانم شنیدهام که در طول مدت همهگیری هرگز مریض نشدهاند اما از زمانی که رعایت پروتکلها را کنار گذاشتهاند دائم بیمارند. رعایت بهداشت دستها همچنان بسیار مهم است. تا همین چند ماه قبل همه در کیفشان یک الکل یا ژل بهداشتی داشتند. مردم باید دوباره این موارد را رعایت کنند.»
اما با این همه او تأکید میکند پیشبینیها درباره دو سویه جدید سخت است چون اساساً هنوز این بیماری ناشناختههای زیادی دارد: «نمیتوان پیشبینی دقیقی درباره ویروس داشت و رفتار ویروس هم در سویههای مختلف ممکن است متفاوت باشد اما به نظر میآید که اگر مردم واکسن بزنند و پروتکلهای بهداشتی را رعایت کنند وضعیت سختی نخواهیم داشت.»
شاید سؤال خیلیها این باشد که آیا در هفتههای آینده واقعاً شاهد افزایش موج کرونا در کشور خواهیم بود؟ آیا دوباره یک همهگیری جدید را خواهیم دید؟ آیا باز هم کرونا مثل قبل همه زندگیمان را تحتالشعاع قرارمیدهد؟ شاید هم این آخرین زور ویروسی باشد که هیچ کداممان از آن خاطره خوشی نداریم.»