در جلسه علنی روز سهشنبه مجلس شورای اسلامی، سوال محمدحسین فرهنگی نماینده تبریز، آذرشهر و اسکو از محمدعلی زلفی گل وزیر علوم، تحقیقات و فناوری در دستور کار قرار گرفت.
در خلاصه سوال نماینده تبریز از وزیر علوم آمده است: ۱ -علت عدم توجه به توسعه و حمایـت از آموزشهـای کـاربردی-مهـارتی مرتبط با مشاغل موجود در کشور و بی توجهی به تصویب رشتههای مـورد نیاز و عدم رسمیت دادن به آنها چیست؟ ۲ -برنامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری برای اصالح فرآینـد و تجدیـدنظر در اجرای شیوهها و روشهای کنونی که باعث افـت علمـی دانشـگاهها و مراکز آموزش عالی و عدم همسوئی آنها با سیاستهای دولت محترم شده است، چیست؟
زلفی گل وزیر علوم در پاسخ به این سوال در صحن علنی مجلس گفت: معتقدیم که املاء ننوشته غلط ندارد و دهها و صدها تصمیم گرفته میشود و بدیعی است که برخی از آنها اثربخشی و کارایی لازم را نداشته باشد. البته تمام تلاش خود را در این مدت برای افزایش شاخصهای حکمرانی علمی را مدنظر قرار دهیم. چرا که مبنای وزارت علوم، تحقیق و پژوهش و علم است.
وی با اشاره به دوران کرونا و تعطیلی دانشگاهها یادآور شد: بعد از ۲ سال و نیم آموزش مجازی و تعطیلی دانشگاهها به صورت حضوری، بازگشایی دانشگاهها در این مدت که با بامحدودیتهایی روبه رو شده انجام شد. چرا که بسیاری از خوابگاههای خودگردان تعطیل شده بودند و بودجه دانشگاهها به دلیل نبود بودجه غذا، خوابگاه و ایاب و ذهاب، درصد رشد لازم را نداشت، ولی این جسارت را دولت مردمی با تاکید رییس جمهور انجام داد و به لطف خدای بزرگ بازگشایی دانشگاهها را آغاز کردیم.
وزیر علوم در واکنش به انتقادات نماینده تبریز در مورد انتصابات وزارت علوم در این شهرستان تاکید کرد: در بدو پذیرش مسوولیت در وزارتخانه، کمیته انتصابات که شامل ۹ نفر بودند و ۲ وزیر سابق و معاونان وزیر و روسای موسسات دانشگاهها میشد، شکل دادیم. البته ممکن است در انتخابات بهترینها انتخاب نشده باشد، اما تمام تلاش خود را برای انتخاب افراد مومن، انقلابی و عالم انجام دادیم.
وزیر علوم با اشاره تاسیس معاونت فناوری در وزارت علوم گفت: خوشبختانه این موضوع با نامگذاری سال تولید، دانش بنیان و اشتغال آفرین توسط رهبر معظم انقلاب همزمان شد. همچنین تاسیس صندوق علوم، تحقیقات و فناوری اقدام دیگری بود که شما نمایندگان مجلس شورای اسلامی در قانون بودجه سال ۱۴۰۱ در نظر گرفتید تا ۴۰ درصد از بودجه پژوهشی شرکتهای دولتی در این صندوق واریز شود.
وی درباره سوال فرهنگی نماینده تبریز توضیح داد: مهارت کردن آموزش، عزمی فرابخشی میخواهد که برای این موضوع باید سیستم کارورزی توسط بخش خصوصی انجام شود تا غذا و وسایل ایاب و ذهاب در اختیار دانشجویان قرار دهند. اما در این مدت ۲۹ پروژه عمرانی در دانشگاه فنی و حرفهای تکمیل و افتتاح کردیم و حدود ۲۹ هزار ظرفیت دانشجوی مهارت محور را افزایش دادیم. اکنون ۱۰۰ پروژه نیمه تمام با کمک خیرین در حال انجام است و از ظرفیت سفرهای استانی برای افتتاح این پروژهها در کمترین زمان استفاده خواهیم کرد.
زلفی گل با بیان اینکه در دانشگاه فنی وحرفهای نسبت استاد به دانشجو، یک به ۱۳۶ است، گفت: آموزشکدهای داریم که هزار و ۷۰۰ دانشجو با یک عضو هیات علمی دارد و باید تلاش کنیم این مشکلات را برطرف کنیم. سران پژوهشی در دانشگاههای فنی و حرفهای، یک پنج سایر دانشگاهها است درحالی که برای رفع این مشکل برنامه مهمی را در نظر گرفتیم.
زلفی گل با اشاره به برنامههای اجرا شده در این وزارتخانه گفت: طراحی سامانه دانا از جمله برنامههایی است که در وزارتخانه راه اندازی شده و امیدواریم در دهه فجر افتتاح شود. همچنین سامانه نظام ایدهها ونیازها تاسیس شد که تمام نیازها صنایع خصوصی و دولتی در آن ضبط شده و موجب همرسانی پژوهشگران میشود. تاکنون بیش از ۷ هزار و پانصد نیاز در سامانه ثبت و ضبط شده و این سامانه در مجلس تصویب شده است.
وی با بیان اینکه رشد اشتغال دانش بنیان در یک سال گذشته بیش از ۵۰ درصد بوده است، گفت: بیش از ۴۰ درصد رشد در هستههای فناوری و پارکهای علم وفناوری داشتیم و تعداد هستههای پارکهای علم و فناوری از ۱۰ هزار و ۸۰۰ به ۱۱ هزار و ۵۴۰ افزایش یافته است. امریه پسا دکتری فناوری هم به تصویب رسید که زودی اجرایی میشود.
وزیر علوم، تحقیقات و فناوری تاکید کرد: سامانه رصد دانش آموختگان انجام شده است. همچنین قبل از دوره ما هر ۶ ماه یکبار یک مجله نمایههای بین المللی تولید میشد، اما در این زمان هر ماه یک مجله تولید میشود که نشانه مرجعیت علمی است. یعنی وزارت علوم شرایط ایجاد میکند که محققان سایر دانشگاهها در بستر مجلات ما قلم بزنند. همچنین تعداد مقالات علمی در سال ۱۴۰۰ از ۵۹ هزار و ۶۶۰ به ۷۷ هزار و ۳۲۷ ارتقا پیدا کرد.
وی تاکید کرد: ایندکس اچ در جایگاه ملی از ۳۷۷ به ۴۰۸ ارتقا یافته است. از بعد کمیت علمی، از ۱۶ به ۱۵ ارتقا یافتهایم. تعداد دانشمندان یک درصدی کشور از ۶۵۷ نفر در سال ۱۴۰۰ به ۸۴۱ نفر در سال ۱۴۰۱ ارتقاء یافته است. همچنین تعداد دانشمندان دو درصد کشور از ۱۷۰۱ در سال ۱۴۰۰ به ۱۹۴۱ در سال ۱۴۰۱ افزایش یافته است.
زلفی گل با اشاره به مسائل فرهنگی دانشگاهها گفت: در بعد فرهنگی که دغدغه نمایندگان مجلس شورای اسلامی است، هیاتهای امنا روسای دانشگاهها را موظف کردهایم که ۳ درصد اعتبارات را به امورات فرهنگی اختصاص دهند و از نمایندگان مجلس میخواهیم در بودجه موسسات آموزش عالی ردیف بودجه فرهنگی و ردیف بودجه پژوهشی را مستقل کنید. زیرا که آنقدر مشکلات موسسات آموزشی ما زیاد است که بودجه فرهنگی و پژوهشی ذبح میشود.
وزیر علوم با اشاره به اینکه در جهاد تبیین اقدامات مبارکی انجام شده است، اظهار داشت: راهیان و راویان پیشرفت شکل گرفته است. در بعد کادرسازی از نیروهای جوان انقلابی در بخشهای مختلف و ستاد استفاده شده است. همچنین جذب نخبگان با شیوه نامهای که با همکاری بنیاد ملی نخبگان تکمیل شده و به تصویب شورای عالی جذب رسید، از این به بعد نیز نخبگانی که جایزه شهید شهریاری را میگیرند، خارج از فراخوان جذب دانشگاهها، به عنوان هیات علمی جذب خواهند شد.
وی درباره تقویت علوم پایه و علوم انسانی گفت: برای این هدف مرکز علوم انسانی در وزارت علوم را تاسیس کردیم که با همکاری بنیاد نخبگان رتبههای زیر ۱۰۰ و المپیادیها را بورس کردیم و خوشبختانه در سال جاری تعداد افرادی که در رشتههای علوم پایه و رشتههای اولویت دار ثبت نام کردند، دو برابر شد.
زلفی گل خاطرنشان کرد: با همکاری دانشگاه فرهنگیان بستری را ایجاد کردیم که دانشجویان رشتههای پایه و علوم انسانی انگیزه بیشتری برای تلاش و کوشش داشته باشند. خوشبختانه در بیشتر دانشگاهها بورسیه صنعت را برای نخبگان جاری کردیم. به عنوان مثال دانشگاه هرمزگان، دانشگاه یزد و دانشگاه صنعتی تبریز در این موضوع سرآمد هستند.