۲۴ شهریور سال ۱۳۹۳ علیرضا رضاداد -دبیر جشنواره فیلم فجر- که همزمان مشاور رئیس وقت سازمان سینمایی (حجتالله ایوبی) هم بود خبر داد که بعد از حدود یک دهه قرار است تغییراتی در این رویداد مهم هنری رخ دهد و آن هم استقلال بخش بینالملل از بخش ملی بود. حالا پس از گذشت هشت سال از جداسازی اولیه و پنج سال تجربه برگزاری مستقل این دو بخش، جشنواره فجر همزمان شاهد نمایش فیلمهای ایرانی و خارجی و برگزاری بازار فیلم خواهد بود که به همین بهانه بر آنچه تاکنون در این زمینه رخ داده مروری خواهیم داشت و به بعضی اطلاعات غیررسمی درباره بخش بینالملل هم اشاره میشود.
سیودومین جشنواره فیلم فجر با یک تغییر مهم یعنی جدا شدن بخش بینالملل از جشنواره همراه بود آن هم در حالی که نزدیک دو دهه از بینالمللی شدن جشنواره میگذشت. با این تصمیم قرار بود این بخش به صورت رقابتی و مستقل در اردیبهشتماه سال بعدش برگزار شود که در آن مقطع انتقادهایی نسبت به این تصمیم وجود داشت و در طول چند دوره برگزاری آن هم ادامه پیدا کرد. پس از چهار دوره برگزاری جشنواره به دبیری رضا میرکریمی و یک دوره به دبیری محمدمهدی عسگرپور، شیوع کرونا در روند برپایی مداوم «جشنواره جهانی فجر» اخلال ایجاد کرد و در نهایت تغییر دولت و حضور مدیران جدید آن را به طور کلی حذف کرد تا بار دیگر بخش ملی و بینالمللی جشنواره فجر با یکدیگر ادغام شوند.
آبان سال ۱۴۰۰ و در شرایطی که کمتر از یک سال از ثبت جشنواره جهانی فیلم فجر به عنوان یکی از جشنوارههای «الف» دنیا در کنفدراسیون بینالمللی تهیهکنندگان فیلم (فیاپف) میگذشت، محمد خزاعی - رییس سازمان سینمایی - اعلام کرد: «جشنوارههای ملی و جهانی فیلم فجر پس از پنج دوره برگزاری مجزا از سال آینده (۱۴۰۱) به صورت یکپارچه و واحد برگزار میشوند و برگزاری همزمان این رویداد مهم و راهبردی سینمای ایران در سالگرد جشنهای فجر انقلاب اسلامی با همافزایی ظرفیتها، قطعا فرصتهای کاربردی مضاعفی را برای بهرهمندی جامعه سینمایی، اقشار مختلف مردم، سینماگران و میهمانان خارجی فراهم میآورد.»
اعلام این خبر نیز همانند زمانی که خبر جداسازی جشنواره منتشر شده بود، بازتابهای فراوانی داشت و عدهای معتقد بودند که این تصمیم براساس نظر کارشناسی نیست و به اعتبار بخش جهانی جشنواره فجر خدشه وارد میکند. با این حال اکنون مجالی برای بررسی این بحث که بارها به آن اشاره شده نیست و طبیعتا کارشناسان پس از برگزاری جشنوارهی امسال ارزیابی بهتری خواهند داشت.
فعلا قرار است بخش بینالمللی چهلویکمین جشنواره فیلم فجر به دبیری مجتبی امینی از ۱۲ بهمنماه برگزار شود که البته همانند بخش ملی اطلاعات چندان زیادی از آن منتشر نشده و همانطور که در بخش داخلی اسامی متقاضیان و فیلمها و هیأت انتخاب مشخص نیست، در بخش هم بینالملل هم به جز چند خبر کوتاه اطلاعات دیگری تاکنون مخابره نشده است.
در حال حاضر آنچه به طور رسمی مشخص شده این است که جشنواره چهلویکم فیلم فجر در برج میلاد و پردیس ملت برگزار خواهد شد و برج میلاد به عنوان «خانه جشنواره» میزبان بخش بینالملل، بازار فیلم، مهمانان داخلی و خارجی و صاحبان آثار است و پردیس سینمایی ملت هم «خانه رسانه» نام گرفته تا میزبان اهالی رسانه و منتقدان باشد.
براساس پیگیریهای ایسنا برای کسب جزئیات بیشتر از بخش بینالملل جشنواره، فیلمهای این بخش همزمان با بخش ملی قرار است در برج میلاد نمایش داده شوند ولی گفته میشود که سانسهایی هم در پردیس ملت برای نمایش آنها درنظر گرفته خواهد شد.
همچنین همانند دورانی که جشنواره فجر به صورت ادغام شده برگزار میشد، سه بخش سینمای سعادت، جلوهگاه شرق و جشنواره جشنوارهها با حدود ۱۱ فیلم در هر بخش برپا میشود. در این بخش چند فیلم هستند که نخستین نمایش خود را در جشنواره فجر خواهند داشت و فیلمها -بجز برخی گمانهزنیها- از چند کشور اروپایی و امریکای شمالی نیز در جشنواره شرکت میکنند.
بخش بازار فیلم هم قرار است به سیاق گذشته برگزار شود و مهمانهای خارجی هم دعوت شدهاند که دفتر جشنواره بنابه حساسیتهایی فعلا قصد ندارد اسامی آنها را اعلام کند.
در این بخش چند روز قبل خبر فراخوان کارگاههای آموزشی و تخصصی چهل و یکمین جشنواره بینالمللی فیلم فجرنیز منتشر شد که قرار است با حضور اساتید بینالمللی با موضوعات صدا، موسیقی، تولید مشترک، فاند بینالمللی و فیلمنامهنویسی از ۱۶ الی ۲۱ بهمن ماه برگزار شود و در این مورد هم اسامی کسانی که کارگاهها را برگزار میکنند، منتشر نشده است.