بهای سنگین سالم‌خوری

«هر چه بخواهید هست؛ البته از نوع سالم و رژیمی‌اش. حتی چیپس و پفک رژیمی هم پیدا می‌شود؛ کاملاً سالم و ارگانیک. حالا نه اینکه خیال کنید مزه همان چیپس و پفک را می‌دهد اما شکل و شمایلش همان است و به لحاظ ذهنی خریدار را تا حدودی راضی می‌کند. همان اسم رژیمی کافی است تا توجه را به سمت خودش جلب کند؛ خصوصاً برای آنها که دلشان می‌خواهد سبک زندگی سالمی داشته باشند.

«این پفک را از سویق عدس درست کرده‌اند. مزه‌اش بدک نیست. طعم همان سویق را دارد.» فروشنده که مرد جاافتاده‌ای است این را می‌گوید و در جواب اینکه سویق چیست، لبخندی می‌زند و ادامه می‌دهد: «سویق یک چیزی مثل همان قاووت است. قاووت که دیگر می‌دانی چیست. این هم یک چیزی شبیه همان است. سویق حبوبات را قدیم درست می‌کردند و خیلی خواص داشت. طرز تهیه‌اش این جوری است که حبوبات را آسیاب می‌کنند تا آرد شود و بعد آرد را تفت می‌دهند و نوش جان می‌کنند. الان خصوصاً سویق عدس دوباره خیلی طرفدار پیدا کرده چون مردم فهمیده‌اند چقدر خواص دارد. اینجا خواصش را نوشته است.» مرد نوشته پشت یک بسته نایلونی را که داخلش پودر کرم‌رنگی است، نشان می‌دهد. داخل بسته را با سویق عدس پرکرده‌اند. اولین خاصیتش هم لاغری است که لابد برای جذب بیشتر مخاطب است چون این روزها همه دوست دارند لاغر شوند.

مرد بسته را سر جایش می‌گذارد و یک بسته پفک را برمی‌دارد و نشان می‌دهد و می‌گوید: «این را هم از همین سویق درست کرده‌اند.» و بعد بلافاصله بسته را باز می‌کند و به سمتم می‌گیرد. یک دانه پفک عدسی را در دهانم می‌گذارم. اولین طعمی که حس می‌کنم شوری با تلفیقی از ادویه‌های مختلف است. ادویه‌ کاری از همه شاخص‌تر است و یک نوع سبزی خشک که شبیه مرزه است. در کل می‌شود گفت بد نیست اما پفک هم نیست. کمی دیگر که در دهانم مزه‌مزه می‌کنم به نظرم حتی بدمزه می‌آید. این را به فروشنده که مشتاقانه منتظر است نظرم را بگویم بروز نمی‌دهم. عوضش سری تکان می‌دهم و می‌گویم خوب است. فروشنده لبخند می‌زند و می‌گوید: «گفتم که خوب است. طعم‌های دیگر هم داشت اما تمام شده است. چیپس کشک هم هست. این را هم زیاد می‌برند و خیلی طرفدار دارد.» چیپس کشک به لحاظ ظاهری شبیه چیپس سیب‌زمینی و همان‌طور نازک ورقه شده است. برای کسانی که کلسترولشان بالا است خوب است اما این کجا و آن کجا. اصلاً به قول دوستی هر چه خوشمزه است سالم نیست و هر چه سالم است خوشمزه نیست.

شاید شما هم به این گفته باور داشته باشید اما در روزگاری که برای خیلی‌ها چاره‌ای جز تغییر سبک زندگی و سالم‌خوری نمی‌ماند، تلاش به سمت خوشمزه‌کردن خوراکی‌های سالم می‌تواند این باور نسبتاً عمومی را عوض کند.

لیلا شریفی، مدرس آشپزی، معتقد است می‌شود انواع غذاهای سالم و خوشمزه را درست کرد؛ به شرط آنکه به طعم توجه کنیم. او می‌گوید: «الان استفاده از انواع مواد غذایی اولیه که سالم‌تر هستند خیلی در آشپزی رواج پیدا کرده است. مثلاً پخت انواع غذاها با روغن زیتون و روغن کنجد که نسبت به روغن‌های دیگر سالم‌تر است یا استفاده از برنج و شکر قهوه‌ای برای آشپزی و پخت کیک. البته همین برنج قهوه‌ای بر خلاف آنچه خیلی‌ها تصور می‌کنند کالری پایینی ندارد اما به نسبت برنج سفید مواد مغذی‌اش بیشتر حفظ شده و مزیتش این است وگرنه به لحاظ کالری تفاوت چندانی ندارد. این روزها آموزش پخت غذاهای رژیمی خیلی طرفدار پیدا کرده است و در سایت‌ها و کانال‌های آشپزی هم معمولاً یک بخش به آموزش پخت غذاهای رژیمی اختصاص دارد. دلیلش هم معلوم است؛ مردم به سلامتی‌شان اهمیت بیشتری می‌دهند و دیگر گذشت آن زمانی که برنج چرب و خورشی که یک وجب روغن روی آن جمع می‌شد، پسندیده شود. البته همچنان بعضی‌ها بخصوص در مهمانی‌ها این‌طور غذاها را سرو می‌کنند اما در حالت عادی و بین بیشتر مردم علاقه به استفاده از غذاهای سالم رواج پیدا کرده است.»

این مدرس آشپزی ادامه می‌دهد: «باید یک نکته مهم را بگویم و آن این است که غذای سالم معمولاً روش طبخش متفاوت است وگرنه معمولاً مواد اولیه یکی هستند. شما می‌توانید مرغ را با روغن زیاد سرخ کنید یا آن را بدون روغن درست کنید یا آبپز و بخارپز یا گریل‌شده در فر. الان هواپز یا به قول معروف سرخ‌کن بدون روغن هم خیلی طرفدار پیدا کرده و دلیل عمده‌اش هم همان استفاده‌نکردن از روغن است. استفاده از مواد غذایی مثل رب‌های خانگی هم خیلی بین خانم‌ها رواج پیدا کرده که آن‌ هم دلیلش این است که می‌گویند سالم‌تر است. البته باز هم به نظر من بستگی به شرایط تولید و نگهداری آن دارد و اگر در شرایط غیر بهداشتی و ناسالم تولید و نگهداری شده باشد حتی می‌تواند مضر هم باشد که باید به این نکته توجه داشت. در نهایت تهیه غذاهای سالم اثر مفیدی روی سلامتی دارد اما این‌ طور هم نیست که شما غذای سالم را به مقدار زیاد بخورید و انتظار داشته باشید تأثیر خوبی روی سلامتی داشته باشد. به هر حال باید اندازه خورد، حالا چه بهتر که غذای سالم و به اندازه بخورید.»

سالم‌خوری البته هزینه‌بر نیز هست و اگر شما تصمیم بگیرید غذای سالم و به اصطلاح رژیمی مصرف کنید باید هزینه بیشتری را هم صرف کنید. مثلاً یک صبحانه رژیمی شامل نان تست سیاه و پنیر کم‌چرب و گردو که حداقل یک صبحانه رژیمی است چقدر آب می‌خورد؟ تازه باید تنوع مواد غذایی را هم رعایت کرد و اگر امروز پنیر و گردو می‌خورید، فردا باید کره بادام‌زمینی و عسل نوش جان کنید و پس‌فردا املت قارچ و اسفناج و روز بعدش هم تست نیمرو و آووکادو. اینها بخشی از فهرست یک مدل صبحانه رژیمی است که خب معلوم است پرداخت هزینه‌اش در توان هر کسی نیست. البته علاوه بر اینها اوت‌میل هم هست که اسمش را در لیست صبحانه‌ها و میان‌وعده‌های رژیمی زیاد می‌بینید.

پسر جوان که معلوم است تازه‌کار است بین قفسه‌ها دنبال اوت‌میل می‌گردد که زنش سفارشش را داده است. روی قوطی‌ها را می‌خواند و سر آخر مستأصل می‌شود و از صندوقدار می‌پرسد: «اوت‌میل کجاست؟» صندوقدار شانه بالا می‌اندازد و پسر ناامید می‌شود. به نظر می‌رسد اصلاً نمی‌داند اوت‌میل چی هست. می‌آید چیز دیگری بپرسد که زن بلند می‌گوید: «نمی‌خواهد، پیدا کردم.» و یک جعبه مقوایی را پیروزمندانه روی هوا می‌چرخاند. پسر به نظر نفس راحتی می‌کشد و لابد بعدش به صرافت می‌افتد که بفهمد اوت‌میل چیست.

«این را هر چه بیاوریم می‌فروشیم.» منظور یکی دیگر از فروشنده‌های فروشگاه همان اوت‌میل است که البته در واقع جوی دوسر است و وقتی با شیر یا ماست ترکیب شود به آن اوت‌میل می‌گویند و یک وعده سالم و رژیمی محسوب می‌شود که البته قیمتش هم نسبتاً بالاست چون آن‌ طور که می‌گویند وارداتی است و شرایط کاشتش هم خاص است و مثل جوی معمولی نیست که به وفور کشت شود. ترکیب جوی دوسر، شیر، شکلات تلخ، کره بادام‌زمینی، آجیل و موز قطعاً مقوی، سالم و خوشمزه است اما گران است و این هم دردی است که درمانش روی‌گرداندن از سالم‌خوری لوکس است و آدم را برمی‌گرداند سر خانه اول و به این باور می‌رساند که هر چیز سالمی لزوماً خوشمزه نیست اما گران است.»