شایعه طرح سوال از رئیس‌جمهور؛ مجلس انقلابی می‌ترسد؟

اگرچه طرح سؤال از رئیس دولت توسط تعداد حداقلی نمایندگان موضوع تازه‌ای نیست، اما همچنان بیشتر نمایندگان حامی دولت مخالف این اقدام هستند. در مقابل، تعدادی از نمایندگان همچون محسن پیرهادی سؤال و استیضاح رئیس دولت را نه‌تن‌ها نادرست نمی‌دانند، بلکه ابزاری برای نظارت مجلس بر عملکرد دولت تعریف می‌کنند. در شرایط کنونی کشور به نظر می‌رسد تغییر رئیس بانک مرکزی و لابی‌های برخی وزرا برای فرار از استیضاح به‌جای تغییر مثبت در مدیریت‌شان حالا دامن‌گیر رئیس دولت شده است. از سوی دیگر نمایندگانی که طرح «سؤال از رئیس دولت» را کلید زده‌اند و فعلا نمی‌خواهند نام‌شان فاش شود، گویا این‌بار برای پاسخگو کردن رئیس دولت مصمم‌تر از قبل هستند. هرچند بعید است که اکثریت نمایندگان به این کار رضایت بدهند که از رئیس دولت سیزدهم، سوالی پرسیده شود.

به گزارش آفتاب‌نیوز؛ روزنامه هم‌میهن در ادامه نوشته است: تجربه استیضاح از وزرای مورد علاقه دولت و بی‌نتیجه ماندن آن در مجلس، خود گواه این استدلال است. با این حال زمزمه‌های پنهان سوال از رئیس دولت در میان تعدادی از نمایندگان شنیده می‌شود. هشت ماه پیش بود که یکی از نمایندگان مجلس از ثبت طرح «عدم کفایت سیاسی رئیس‌جمهوری» خبر داده بود. این طرح با امضای طراح و تنها یک نفر نماینده دیگر یعنی دو امضاء ماه‌هاست که در سامانه نمایندگان قرار دارد. عدد امضای آن افزایشی نداشت تا اعلام وصول شده و راهی صحن مجلس شود. حالا پس از گذشت این مدت دوباره سؤال از رئیس‌جمهور در شش محور در مجلس مطرح شده است و جمعی از نمایندگان در صدد امضای این طرح هستند تا رئیسی را به مجلس بکشانند. «نابسامانی‌های اخیر ارزی» و «عدم اجرای قانون تخصیص کالابرگ الکترونیک پس از تغییر شیوه پرداخت ارز ترجیحی» که اثرات تورمی جبران‌ناپذیری بر بازار داشته است، از جمله شش محوری است که رئیسی در صحن مجلس باید پاسخگوی آن باشد. با این‌حال، یکی از نمایندگان اعلام کرد که «طرح سؤال را با تعدادی از همکاران مطرح کرده‌ام، گروهی از آن استقبال کردند و گروهی دیگر هنوز می‌ترسند»

اول سؤال از وزرا، بعد رئیسی

احمد علیرضابیگی، نماینده تبریز درباره اینکه برخی نمایندگان دنبال امضا گرفتن برای سؤال از رئیسی هستند، گفت: «من این موضوع را باور نمی‌کنم» و به همین پاسخ، اکتفا کرد. اما سیدمهدی فرشادان، نماینده سنندج نظر متفاوتی داشت و به هم‌میهن گفت: «باید اقدامات زیادی انجام دهیم. قبل از اینکه به رئیس‌دولت برسیم لازم است از وزرا سؤال پرسیده شود و اگر اظهارت وزرا قانع‌کننده نبود حتی آن‌ها را استیضاح کنیم. بعد از آن اگر موفق نشدیم، برای حمایت از مردم و کمک به معیشت مردم، سؤال از رئیسی در مرحله بعدی قرار دارد.»

سؤال از رئیسی به مصلحت نیست

محمود عباس‌زاده مشکینی، نماینده مشکین‌شهر نیز در این‌باره به هم‌میهن گفت: «تا جایی‌که اطلاع دارم یکی از نمایندگان قبلا تلاش کرد که برای سؤال از رئیس دولت امضا جمع کند. در آن زمان جلسه‌ای با رئیسی گذاشتند و از توضیحات او قانع شدند.» او با اشاره به اینکه طرح سؤال رسمی از رئیس دولت را به مصلحت نمی‌دانم، افزود: «من چند سؤال دارم که از طریق معاون پارلمانی رئیس دولت وقت گرفتم تا این سوالات را از شخص رئیس دولت بپرسم. یک ماه است که از معاون پارلمانی دولت خواسته‌ام که وقتی را تنظیم کند.» عباس‌زاده مشکینی تاکید کرد: «البته روزی که رئیسی به مجلس آمده بود زمانی برای صحبت با او تنظیم شده بود، اما من در کمیسیون تلفیق بودم و دوستان در صحن دنبال بنده بودند. به همین دلیل نتوانستم رئیس دولت را ببینم. قرار شد دوباره وقتی تنظیم شود و من به دیدار او بروم تا سوالاتم را بپرسم.» او در تشریح سوالات مورد‌نظرش از رئیس دولت، افزود: «محور سوالاتم درباره دیپلماسی خارجی، برجام و مسائل اقتصادی است. از سوی دیگر می‌خواهم از او بپرسم که منشا بروز جریانات چندماه اخیر چه بوده و آیا برای رفع آن اقدامی انجام شده است یا خیر؟».

سؤال از رئیس دولت سخت نیست

محسن پیرهادی، نماینده تهران از جمله افرادی است که سؤال از رئیس دولت را تابو نمی‌داند. او در گفتگو با هم‌میهن تاکید کرد: «فعلا به‌صورت رسمی در مورد سؤال از رئیس دولت چیزی نشنیده‌ام.» پیرهادی در پاسخ به این سؤال که اگر به شما مراجعه شود این طرح را امضا می‌کنید؟ گفت: «در حال حاضر ضرورت را سؤال از رئیس دولت نمی‌دانم. اما اصل سؤال را هم پدیده سختی نمی‌دانم و معتقدم نباید استیضاح و سؤال از وزرا و حتی رئیس دولت را سخت کنیم. چون یک امر قانونی است و قانونگذار پیش‌بینی کرده که هیچ ایرادی ندارد از رئیس دولت سؤال شود و او هم پاسخ دهد.» پیرهادی با تاکید بر اینکه من موافق سؤال نیستم، چون موضوعی نمی‌بینم که نیاز به سؤال از رئیس دولت باشد، بیان کرد: «هنوز از راه‌های دیگر می‌توان به نتیجه رسید، ولی اصل اینکه بعضی استیضاح و سؤال از وزرا یا رئیس دولت را قبیح می‌دانند، نیز قبول ندارم. درست است که نمایندگان مجلس تلاش می‌کنند که وزیری به مرحله استیضاح نرسد، اما استیضاح یعنی توضیح خواستن از یک وزیر. وقتی قانونگذار تعداد کمی را برای استیضاح یا سؤال در نظر گرفته است یعنی ابزار قابل دسترسی برای نمایندگان مجلس است و با ۱۰ امضا می‌شود از دولت سؤال کرد یا استیضاح را کلید زد. قانونگذار می‌توانست بگوید با دوسوم مجلس استیضاح صورت بگیرد، اما این موضوع را ساده دیده است که ضرورت توضیح دادن امر معمول است. به همین دلیل سؤال از رئیس دولت را موضوع سختی نمی‌بینم و اگر روزی قرار باشد از رئیس دولت سؤال شود آسمان به زمین نمی‌آید. اما فعلا موضوع خاصی نمی‌دانم که به مرحله سؤال وارد شویم.» سوالات دیگر هم‌میهن از پیرهادی درباره شرایط اقتصادی و اجتماعی کشور بود که پر از التهاب است و دولت مقصر همه موضوعات را دشمن می‌داند. در اینکه دشمن در برخی موارد کارشکنی می‌کند شکی نیست، اما کارآمدی دولت چرا بر گُرده دشمن سنگینی می‌کند و در تمام موضوعات از کلمه «دشمن» استفاده می‌کند؟ آیا عملکرد دولت در این شرایط قابل حمایت است؟ پیرهادی در پاسخ به این موارد گفت: «دشمن واقعا وجود دارد. ناکارآمدی داخلی، سوءمدیریت، سیاست‌های غلط و تدبیر نادرست در کشور به‌جای خود، اما فشار دشمن و تحریم‌ها هم وجود دارد. قسمت قابل‌توجهی از مشکلات ما هم به این دشمنی و تحریم‌ها بستگی دارد.» او با اشاره به اینکه بخشی از مشکلات کشور به‌دلیل ناکارآمدی است، افزود: «نارضایتی مردم محصول چند عامل است که یکی از آن‌ها ناکارآمدی است و دلیل دیگر عداوت دشمنان و تحریم است. به‌عنوان مثال اتفاقی که در دولت و پارلمان‌های اروپایی رخ داد، دخالت در امور داخلی ایران بود. رسانه‌هایی که علیه کشور ما بسیج کردند، تاثیرگذار است و عامل خارجی در ناآرامی‌های اخیر بسیار موثر بوده و باعث فرار سرمایه‌ها از فضای اقتصادی کشور و مهاجرت نخبگان شده است.»

این نماینده مجلس تاکید کرد: «در مقابلِ این موضوعات باید در راستای تنش‌زدایی در شرایط بین‌المللی و منطقه‌ای حرکت کنیم و نیازمند تحول در سیاست خارجی و نگاه به مدیریت داخل هستیم. اتفاقا ناآرامی‌های اخیر تلنگری است به مسئولان کشور که روش خود را تغییر دهد. ما ابایی نداریم که روش خود را در راستای کاهش عداوت دشمنان تغییر دهیم. امروز نظام مقتدر و توانمندی داریم که اگر نیاز به تغییر وجود داشته باشد، آن را انجام می‌دهد. تعصب و تصلب در نگاه‌های خودمان، ما را از پیشرفت باز‌می‌دارد. اگر بگوییم که در بسیاری از موضوعات نیاز به بازنگری داریم اشتباه نکرده‌ایم.» پیرهادی با اشاره به اینکه این تغییرات را از رئیس دولت طلب می‌کنم، افزود: «در موضوعاتی مانند اینترنت و صیانت از کاربران آن، پوشش، آزادی بیان، اصل ۲۷ قانون اساسی، مدیریت اعتراضات در کشور، مسائل اقتصادی و اجتماعی و... نیاز به بازنگری داریم و این نظام مقتدر باید این بازنگری را انجام دهد. با همراهی و همدلی، مشکلات حل خواهد شد. من درباره این موضوعات (فیلترینگ اینترنت، برخورد گشت ارشاد و...) با رئیس‌جمهوری گفتگو کرده‌ام. اما نیاز به همگرایی در حاکمیت داریم که مباحث نقطه‌ای به یک روش و اقدام جدید تبدیل شود برای پیشرفت. اگر رئیس‌جمهوری را ببینم، تحول در سیاست داخلی و خارجی را از او طلب می‌کنم. قائل به این هستم که نیاز به تغییر داریم و اگر تغییر نکنیم وضعیت خوبی در پیش نداریم.»

سؤال از رئیس دولت صددرصد اشتباه است

حسن نوروزی نماینده رباط‌کریم یکی از نمایندگانی است که با سؤال از رئیس‌جمهوری مخالف است. او در گفتگو با هم‌میهن تاکید کرد: «من این طرح را ندیده‌ام. اما سؤال از رئیس دولت صد در صد اشتباه است. ما اصولگرا هستیم و باید دولت را پشتیبانی کنیم. مجلس قبل که ۵۰ درصد اصلاح‌طلب بودند یک سخنرانی یا نقد به آقای روحانی نداشتند. مگر ما دیوانه شده‌ایم که در این شرایط از رئیس دولت سؤال کنیم؟ آن‌هم در شرایطی که آقای روحانی گفته بود: «اگر این دولت روی کار بیاید نمی‌تواند حقوق یک ماه را هم بپردازد.» مگر دیوانه شده‌ایم که طرح سؤال را دنبال کنیم؟» او در پاسخ به این سؤال که وقتی دولت ۵۷ درصد افزایش مالیات را از جیب مردم در بودجه ۱۴۰۲ دنبال می‌کند و آیا این موضوع جایی برای سؤال از رئیس دولت ندارد؟ گفت: «باید این کار را انجام دهد. از کشور‌های دیگر باید یاد بگیریم. در کشور‌های توسعه‌یافته مالیات‌ها بسیار سنگین است.»

طرح «سئوال» از رئیس‌جمهور، گامی به جلو و تاثیرگدار است

سیدحسین نقوی حسینی، نماینده سابق مجلس نیز درباره میزان اثرگذاری طرح سئوال از رئیس جمهور به سایت نامه نیوز گفت: مطابق قانون اساسی سئوال از رئیس جمهور، سئوال از وزرا، تذکر به مقامات اجرایی کشور و استیضاح وزیر و رئیس جمهور و تحقیق و تفحص ابزار‌های نظارتی مجلس هستند. نمایندگان با استفاده از ابزار‌های نظارتی می‌توانند بر عملکرد قوه مجریه نظارت کنند. استیضاح وزیر اگر رأی بیاورد یعنی مجلس رأی اعتماد خودش را از وزیر پس می‌گیرد بنابراین آن وزیر باید برود و رئیس جمهور گزینه دیگری را برای تصدی مسئولیت آن وزارتخانه معرفی کند.

فعال سیاسی اصولگرا با اشاره به شرایط قانونی سئوال از مقامات اجرایی یادآور شد: وقتی نمایندگان موضوع خاص را مدنظر قرار می‌دهند و آن را از رئیس جمهور یا وزیر سئوال می‌کنند. سئوال از رئیس جمهور به معنی آن است که به هر حال ما به روند اجرایی کشور انتقاد و نگرانی داریم و می‌خواهیم این نقد و نگرانی را مطرح کنیم. طرح سئوال با اینکه رئیس جمهور بیاید در صحن علنی هنگام تقدیم لایحه بودجه گزارشی از روند اداره کشور بدهد قطعا فرق می‌کند، چون سئوال از رئیس جمهور حول محور‌های خاصی است و نمایندگان ملت می‌خواهند ببینند دولت در این محور‌های خاص چه اقداماتی را انجام داده و چه برنامه‌هایی را می‌خواهد برای رفع مشکلات در آینده اجرا کند.

نماینده ادوار مجلس با اشاره به طرح سئوال از حسن روحانی یادآور شد: محور اشتغال طرح سئوال را من از تریبون مجلس مطرح کردم و در نهایت نیز او از مجلس کارت زرد گرفت. نباید انتظار داشته باشیم وقتی مجلس در زمان سئوال از مقامات اجرایی کارت زردی به وزیر یا رئیس جمهور می‌دهد به آن معنی باشد که در آن موضوع انقلاب و تحولی اتفاق خواهد افتاد.  وقتی رئیس جمهور و وزیر در صحن علنی مجلس مورد سئوال قرار می‌گیرد تمام نیروهایش را آرایش می‌دهد و بسیج می‌کند تا پاسخ درستی به مجلس بدهد. این مسئله قطعا گامی به جلو در موضوع مدنظر خواهد بود بنابراین تأثیر دارد، اما این تأثیر به اندازه خودش خواهد بود.  امروز فشار به مجلس و نمایندگان خیلی زیاد است و مردم می‌گویند «شما وکلای ما هستید، چرا ارز چنین وضعیتی پیدا کرده است، اوضاع اشتغال مطلوب نیست، گرانی‌ها لجام گسخته است و هر روز نیز وضع بدتر می‌شود بنابراین نمایندگان می‌توانند برای شفاف سازی موضوعات از ابزار‌های نظارتی خود استفاده کنند.

عضو هیات رئیسه مجلس: ادعای یک رسانه درباره سوال از رئیس‌جمهور غیرقابل اعتناست

علیرضا سلیمی نیز با تکذیب خبر برخی رسانه‌ها درباره سوال از رئیس‌جمهور اظهار کرد: برخلاف ادعای منتشر شده، هیچ سوالی در سامانه مجلس در خصوص سوال از رئیس جمهور ثبت نشده است. ملاک اعلام نظر در مجلس سامانه است و من شخصاً سامانه را چک کردم و هیچ موردی در این خصوص ندیدم.

براساس گزارش ایسنا؛ عضو هیات رئیسه مجلس با بیان این‌که «برای سوال از رئیس جمهور حداقل یک چهارم نمایندگان باید آن را امضا کنند»، تاکید کرد: به صرف این‌که یک نفر یا چند نفر محدود قصد سوال از رئیس جمهور داشته باشند قابل طرح نیست و لذا بازنشر آن هم در این مقطع زمانی فقط یک کار رسانه‌ای است و از طرف مجلس قابل طرح نیست. در مجلس ۲۹۰ نماینده حضور دارند و برابر با اصل ۸۸ قانون اساسی و ماده ۲۱۰ آیین نامه داخلی مجلس طرح سوال از رییس جمهور حد نصاب حد اقل یک چهارم نمایندگان مجلس یعنی تقریباً ۷۳نفر را نیاز دارد تا قابل طرح باشد؛ لذا نماینده‌ای که چنین حرفی زده است در مثل مانند آن است که یک نفر بگوید که من می‌خواهم یک رای به خودم بدهم تا نماینده مجلس شوم درحالی‌که نمایندگی مجلس اصول و قواعدی دارد؛ بنابراین ادعای این نماینده که نام ایشان هم معلوم نیست اساسا قابل اعتنا نیست.