۲۹ سناتور دموکرات و جمهوریخواه در نامهای به جو بایدن، رئیس جمهوری آمریکا همچنین با اشاره به تلاشهای سوئد و فنلاند برای پیوستن به ناتو تاکید کردند که این دو کشور اسکاندیناوی با حسن نیت تلاش کردهاند درخواستهای ترکیه برای همراهی با درخواست آنها در خصوص الحاق به این پیمان نظامی را فراهم کنند.
ترکیه چندین ماه است که بهانههای مختلف با پذیرش درخواست سوئد و فنلاند برای پیوستن به ناتو مخالفت میکند و شروطی، چون اخراج گروههای کُرد و اعضای حزب کارگران کردستان از این کشورها را مطرح کرده است.
این سه کشور در ژوئن گذشته در مادرید با یکدیگر به توافقاتی در این خصوص دست یافتند، اما آنکارا ماه گذشته به دنبال آتش زدن قرآن توسط یک سیاستمدار راست افراطی دانمارکی، این مذاکرات را به حالت تعلیق در آورد.
سناتورها در ادامه نامه خود نوشتند: «هنگامی که پروتکلهای الحاق به ناتو توسط ترکیه تصویب شد، کنگره میتواند فروش جتهای جنگنده اف-۱۶ را در نظر بگیرد.»
موضوع فروش جنگندههای اف-۱۶ هم به یکی دیگر از گرههای روابط آمریکا و ترکیه تبدیل شده و واشنگتن کماکان به درخواستهای آنکارا برای تحویل این جتهای جنگی پاسخ مشخصی نمیدهد. دولت بایدن بارها اعلام کرده که از فروش این جنگندهها به ترکیه حمایت میکند، اما کنگره نیز باید با این فروش موافقت کند چرا که کنگره میتواند فروش تسلیحات به کشورهای خارجی را مسدود کند.
این نخستین بار است که کنگره به طور صریح و مستقیم فروش اف-۱۶ را با درخواستهای الحاق سوئد و فنلاند به ناتو مرتبط میکند.
ترکیه گفته میتواند درخواست عضویت فنلاند را پیش از سوئد تایید کند، اما مقامهای هلسینکی تاکید کردهاند که امنیت این دو کشور شمال اروپا به یکدیگر وابسته است و فرآیند پذیرش دو کشور باید همزمان صورت گیرد.
از ۳۰ عضو ناتو تنها ترکیه و مجارستان هنوز عضویت این کشور در این پیمان نظامی را تایید نکردهاند. در همین حال ترکیه در اکتبر ۲۰۲۱ درخواست خرید ۴۰ جنگنده اف-۱۶ را به شرکت لاکهید مارتین ارائه کرد. مولود چاوش اوغلو وزیر امور خارجه ترکیه ماه گذشته در سفر به واشنگتن گفته بود که موضوع ناتو نباید پیش شرط فروش این جنگندهها باشد و از دولت بایدن خواست کنگره را متقاعد کند که مخالفت خود را کنار بگذارد.
احضار سفرای کشورهای اروپایی در ترکیه
ترکیه روز پنجشنبه سفرای ۹ کشور غربی از جمله آمریکا و سوئد را احضار کرد تا از تصمیم آنها برای تعطیلی موقت نمایندگیهای دیپلماتیک و صدور هشدارهای امنیتی در پی حوادث قرآن سوزی در اروپا انتقاد کند.
رویترز گزارش داده که بلژیک، فرانسه، آلمان، ایتالیا، سوئیس، هلند و بریتانیا دیگر کشورهایی هستند که در این زمینه به وزارت خارجه ترکیه احضار شدهاند.
طی هفته گذشته، فرانسه، آلمان، ایتالیا و ایالات متحده از جمله کشورهایی بودند بودند که به شهروندان خود در مورد افزایش خطر حملات در ترکیه، به ویژه علیه نمایندگیهای دیپلماتیک و عبادتگاههای غیرمسلمان هشدار دادند.
آلمان، فرانسه و هلند نیز از جمله کشورهایی بودند که این هفته به دلایل امنیتی ماموریتهای دیپلماتیک خود را در ترکیه به طور موقت تعطیل کردند. این کشورها همچنین با صدور هشدارهایی به شهروندان خود تاکید کردند که در برخی از مناطق مرکزی استانبول نگرانیهای امنیتی وجود دارد.
یک منبع وزارت امور خارجه که نخواست نامش فاش شود، در این رابطه به رویترز گفت: «چنین فعالیتهای همزمان یک رویکرد منطقی و معقولی را نشان نمیدهد و تنها در خدمت برنامههای سازمانهای تروریستی عمل میکند.»
این منبع در ادامه افزود که امنیت کلیه نمایندگیهای دیپلماتیک مطابق با کنوانسیونهای بینالمللی تضمین شده است و نگرانی در این خصوص وجود ندارد و متحدان ترکیه باید در این خصوص با آنکارا همکاری کنند.
در همین زمینه سلیمان سویلو، وزیر کشور ترکیه نیز، در توییتر نوشت که سفارتها در حال راهاندازی «جنگ روانی جدید» علیه ترکیه هستند.