مهارت ایجاد "وقفه" در تنش‌های زناشویی
عبدالصالح خزائی، روانشناس و مشاور معاونت اجتماعی انتظامی استان بوشهر در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: البته این تنش و درگیری‌ها منبعث از عواملی مانند ضعف زوجین در مهارت همدلی و دیدگاه فهمی آنها، دخالت خانواده‌های اصلی، اختلاف در تربیت فرزندان، مسائل شغلی و مالی، ارتباط بین فردی ضعیف و یا مسائل فردی مانند تحریف و خطاهای شناختی، ضعف در مهارت‌های فردی مانند حل مساله، بیان احساسات و نیازها به نحو مطلوب هستند که در گستره زندگی مشترک گاهای به وقوع می‌پیوندد و در نهایت این تنش‌ها و مشاجرات به احساس هیجانات منفی مانند خشم و عصبانیت و کاشتن بذر خصومت و کینه توزی در آنها می‌شود.
وی افزود: ماحصل این تنش‌ها پرخاشگری کلامی، فیزیکی، سردی و خشکی روابط و طلاق عاطفی است که با روح و فلسفه زندگی مشترک منافات دارد.
این روانشناس تصریح کرد: در مصاحبه با زوجین مراجعه کننده به مراکز مشاوره خانواده و بررسی مشکلات و تعارضات خانوادگی در مسائل مهمی همچون خیانت زناشویی، بدرفتاری جسمی و عاطفی، ترک منزل از سوی همسر و ... آنها به وفور به این تنش‌ها و مشاجرات در گذشته اذهان می‌کنند و از آن اتفاقات به عنوان ماشه‌چکان و عوامل پیش‌رونده در مشکلات به وجود آمده یاد می‌کنند. پس با ذکر این مقدمه عصبانی‌شدن از شریک زندگی خود طبیعی است اما نحوه برخورد با آن مهم و یادگیری این مهم لازمه ارتباط همسران هست.
خزائی ادامه داد: اگر زوجین توانایی و مهارت آن را داشته باشند که با واکنش سالم، قطع کننده این تنش‌ها گردند در تقویت و استحکام پیوند زندگی تاثیر به سزایی دارد. گاهی اوقات بهتر است مخالفت‌ها و مشاجرات را متوقف کرده تا دیگری آمادگی جهت رفع همکارانه معضل و مشکل شوند.
وی تاکید کرد: «وقفه» مهارت سودمندی است که زوجین می‌توانند برای ممانعت از بحث‌ها و مشاجرات در جهت کاهش آسیب و آزار روحی و فیزیکی یکدیگر از آن بهره ببرند. در اینجا به چگونگی اجرای این مهارت بر اساس مهارت‌های زناشویی مک کی و همکاران اشاره می‌کنم:
اول اقدام تعیین علامتی برای وقفه است: باید با موافقت همدیگر علامتی را مشخص کنید که وقتی احساس کردید وقفه لازم است از آن استفاده کنید. برخی افراد به طور ساده می‌گویند: «وقفه»، برخی دیگر می‌گویند: «ما داریم آشفته می‌شویم». این جمله‌ها را باید بدون سرزنش بیان کنید، زیرا وقفه ایجاد کردن برای هر دو خوب است. یا می‌توان ساده بدون کلام برای اعلام وقفه از علامت T با دست استفاده شود.
دومین مرحله موافقت با علامت وقفه است: برای وضعیت‌هایی که در ارتباط خود با همسرتان بیشتر عصبانی می‌شوید، علامت‌هایی را با توافق همدیگر تعیین کنید. هر گونه علامتی که نشان دهد عصبانیت شما در حال تشدید یافتن است می‌تواند علامتی برای لزوم ایجاد وقفه تلقی شود. هنگامی که که صدایتان بلندتر می‌شود، بد حرف می‌زنید، حمله می‌کنید و از «جمله‌های تو» زیاد استفاده می‌کنید، طرف مقابل را متهم می‌کنید، او را هل می‌دهید یا هر گونه تهدید جسمی انجام می‌دهید، باید بلافاصله تقاضای وقفه کنید.
روانشناس و مشاور معاونت اجتماعی انتظامی استان بوشهر توصیه کرد که برای اینکه وقفه مفید واقع باشد، رعایت چند قاعده زیر برای زوجین بسیار ضروری است:
- هیچ کلمه‌ی اضافی بعد از اعلام وقفه نگویید. موقعی که یکی از شما اعلام وقفه می‌کند طرف مقابل علامت وقفه را تکرار کند یا به طور ساده بگوید: «با وقفه موافقم».
- بلافاصله محل بحث را ترک کنید. فردی که اعلام وقفه می‌کند باید بلافاصله اتاق یا اگر ممکن باشد، منزل را ترک کند. اگر نمی‌توانید محل را ترک کنید باید برای مدتی صحبت کردن را متوقف سازید.
- وقتی زمان وقفه تمام شد، برگردید. اگر برنگردید، اوضاع بدتر خواهد شد. همسرتان احساس ترک شدن و طرد می‌کند.
- هنگامی که در دوره وقفه هستید، دارو یا الکل استفاده نکنید. دارو و الکل می‌توانند احساس‌های عصبانیت را تشدید کنند و باعث شوند، نتوانید رفتار خود را کنترل کنید.
- در طول وقفه بحث‌های انجام شده را در ذهن خود مرور نکنید. اگر به کوتاهی‌ها و اشتباهات همسرتان فکر کنید، عصبانیت شما شدیدتر خواهد شد.
- وقتی برگشتید ابتدا از فرد مقابل بپرسید که آیا آماده گفتگو در مورد تعارض مورد نظر است. اگر آماده نبود برای بررسی دوباره‌ی موضوع، زمان مشخصی را تعیین کنید. نباید از وقفه برای ماست مالی کردن موضوع استفاده کنید.
وی گفت: بهترین راه برای این که در زمینه‌ی ایجاد وقفه به خودتان اطمینان داشته باشید این است که وقتی رابطه شما عادی است و عصبانی نیستید این مهارت را تمرین کنید.
