۸ میلیارد دلار رمزارز در کیف ایرانی‌ها/ خطر بزرگ در کمین است؟

این روز‌ها دیگر فقط نرخ طلا و ارز در میان اخبار اقتصادی بررسی نمی‌شود و بخشی از اخبار کانال‌های اقتصادی، به رمزارز‌ها و بررسی قیمت آن‌ها هم اختصاص دارد. در ایران هم به این بازار‌ها توجه شده و خرید و فروش ارز‌های دیجیتال به سمت یک کسب و کار مستقل پیش می‌رود. اما این خرید و فروش یا در اصطلاح ترید ارز‌های دیجیتال، در سایت‌های صرافی‌های مخصوص رمزارز و یا اپلیکیشن‌های موبایلی کیف پول رمزارزها، انجام می‌شود.

رمزارز‌ها تکنولوژی درحال رشدی هستند که به نظر امن می‌رسند، اما قوانینی که در این حوزه گذاشته شده در بخش اجرا امکان‌پذیر نبوده و دولت‌ها به‌جای اینکه رگلاتور باشند، در بحث اجرا تصمیم درستی ندارد.

کیف پول ارز دیجیتال هم بستری است که در آن می‌توان دارایی‌های کریپتوکارنسی را نگه داری کرد. اما برای کاربران ایرانی همه چیز آنقدر‌ها ساده نیست. به علت وجود تحریم‌های سیاسی و اقتصادی، آی پی ایران در برخی کیف پول‌ها و صرافی‌ها تحریم است و در صورت استفاده، امکان بلوکه شدن دارایی برای کاربران ایرانی وجود دارد.

بر این اساس طی سال‌های گذشته توجه به سرمایه‌گذاری در این بازار به‌منظور حفظ ارزش پول و سرمایه جلب شده و افراد بسیاری وارد این حوزه شدند و علاوه بر سود‌هایی که برای برخی به دنبال داشته، سوءاستفاده‌هایی نیز در پی این موضوع از استخراج غیرمجاز تا مالباختگی با مبادله رمزارز غیرقانونی صورت گرفت.

همه این موارد درحالی است که به تازگی حسن هاشمی- رئیس سازمان نظام صنفی رایانه‌ای کشور- در گردهمایی فعالان صنعت فناوری اطلاعات و ارتباطات اعلام کرده است که هشت میلیارد دلار رمز ارز در کیف پول ایرانی‌ها وجود دارد، اما مشکل کشور ما در این بخش، موضوع سیاست گذاری است نه منابع. از این رمز ارز‌ها می‌توان برای واردات کالا‌های اساسی استفاده شود و این مساله کمک بزرگی خواهد بود.

گفته شده فلسفه اصلی رمزارز‌ها مبتنی بر تمرکززدایی است؛ به این معنا که فضایی نوین را در حوزه پولی و سایر حوزه‌ها تصویر می‌کند که به جای آنکه یک مرکز مبدأ اعتماد مردم مانند نهاد‌هایی همچون بانک‌های مرکزی داشته باشیم، جایگزین آن و برمبنای آنچه مردم به آن اقبال دارند، ارزشی ارائه شود.

نهاد‌هایی که مردم برای حل مشکلاتشان به آن مراجعه می‌کنند در این فضا بیشترین حوزه‌هایی هستند که مورد هدف قرار می‌گیرند و یکی از آن‌ها بانک مرکزی است. هر پولی که در هر کشوری تبادل می‌شود، به اعتبار بانک مرکزی آن کشور ارزش می‌یابد؛ به بیان بهتر در صورتی که بانک‌های مرکزی نباشند، تمام اسکناس‌های رایج، سکه‌ها و سایر موارد مرتبط از ارزش ساقط می‌شوند.

هرچند گفته شده که رمزارز‌های غیرمتمرکز و قابل استخراج مانند بیت‌کوین و اتریوم در معرض خطر نیستند، اما آن دسته از رمزارز‌ها که به‌صورت متمرکز هستند ظاهرا قابلیت مسدود شدن را در کیف پول (والت) افراد دارند. به همین‌خاطر کارشناسان، به فعالان این حوزه هشدار میدهند که اشخاص حقیقی در تبادل دارایی‌های دیجیتال دقت زیادی به خرج دهند. همچنین از سکو‌های تبادل دارایی دیجیتال خواسته شده است که از روش‌های حفظ محرمانگی آدرس والت‌ها، IP و روش‌های دیگر استفاده کنند و استیبل‌کوین‌های متمرکز را از چرخه معاملات حذف و با معادل‌های غیرمتمرکز جایگزین کنند.

اما از سوی دیگر شایع‌ترین جرم حوزه رمزارز‌ها در حوزه داخل کشور، این است که مردم ناآگاه به برخی افراد اعتماد می‌کنند و مبلغی به آن‌ها می‌دهند تا برایشان رمزارز بخرند. برخی از این کلاهبرداران و کارشناسان جعلی پس از دریافت پول اصلا رمزارزی نمی‌خرند و ناپدید می‌شوند؛ عده دیگری نیز رمز ارز می‌خرند و رمز کیف پول مردم را نزد خود نگه می‌دارند و بعد از مدتی کیف پول را تخلیه می‌کنند.

گرفتاری دیگری که وجود دارد، خرید رمزارز‌های بی ارزش یا شت کوین است که در این زمینه، فرایندی به عنوان پامپ و دامپ وجود دارد. مورد بعدی گرفتار شدن به وسیله بدافزارهاست. در این مورد مجرمین کیف پولی جعلی طراحی می‌کنند و با روش‌های مختلفی مانند مهندسی اجتماعی باعث می‌شوند تا فرد بدافزار را نصب کند و در ادامه هکر با دریافت اطلاعات کیف پول آن را خالی می‌کند؛ این مورد مانند یک فیشینگ است.

مسئله مخاطره‌آمیز بعدی هک شدن کیف پول‌ها یا حساب‌های کاربری در صرافی‌هاست؛ بنابراین هرکس وارد این حوزه می‌شود باید بداند که با این تهدیدات روبه‌روست؛ فرایند رسیدگی به این جرائم نیز در پلیس فتا بسیار پیچیده است، زیرا بسیاری از مجرمین خارج از کشورند و هویتی وجود ندارد و این پرونده‌ها عمدتا بین المللی می‌شود.

در هر حال از نظر روانشناسی شاید طمع باعث می‌شود تا برخی افراد به این بازار‌ها کشیده شوند و برخی نیز به علت خوش بینی برای کسب سود بیشتر اعتماد می‌کنند و سرمایه خود را از دست می‌دهند. بر این اساس برای ورود به بازار رمزارز‌ها دانش زیادی در زمینه‌های امنیتی، تحلیل بازار اقتصادی و فناوری اطلاعات نیاز است و همواره توصیه شده اگر افراد دارای این دانش نیستند، از ورود به آن به شدت پرهیز کنند.

از سوی دیگر تعداد کشور‌هایی که به قانونی کردن خرید و فروش ارز دیجیتال، می‌پردازند افزوده می‌شود و قوانینی برای این حوزه، وضع شده است. بیشتر این قوانین برای جلوگیری از پولشویی در خرید و فروش این ارزها، وضع می‌شود و این قوانین ممکن است محدودیت‌های کاربران ایرانی در ارز‌های دیجیتال را در بسیاری از صرافی‌های آنلاین بالاتر ببرد.