معرفی شایع‌ترین دلایل ناباروری در مردان
دکتر بهزاد محمدسوری با اشاره به اینکه در زوج هایی که در سن باروری هستند اگر به مدت یک‌سال اقدام به بارداری کرده باشند و باروری اتفاق نیفتد اصلاح ناباروری یا اختلال در بارداری را به کار می‌بریم، اظهار کرد: در افرادی که سن پایین‌تری دارند، باید در طول یک‌سال باروری اتفاق بیفتد.
وی با بیان اینکه در ۲۰ درصد موارد زن و مرد با هم مشکل باروری دارند، افزود: بخشی از آماری که از ناباروری رنج می‌برند، ناشی از عدم آگاهی است یعنی نکات لازم را برای اقدام به باروری رعایت نکرده و در زمان های مناسب برای باروری اقدام نمی‌کنند، این افراد دارای مشکل نیستند بلکه نیازمند آموزش‌های اولیه هستند.
محمدسوری با اشاره به اینکه ۱۵ تا ۲۰ درصد زوجین نیازمند مراجعه به پزشک هستند، ادامه داد: یکی از شایع ترین و مهمترین علل عدم باروری در مردان که حدوداً ۴۰ درصد را به خود اختصاص می دهد، مشکلی به نام «واریکوسل» یا همان بزرگی رگ‌های تخلیه‌کننده بیضه است که چون از یک اندازه خاصی بالاتر می‌رود، باعث کاهش و تقلیل کیفیت اسپرم و در نهایت وقوع ناباروری می‌شود.
وی با بیان اینکه دومین عامل عدم باروری در مردان که درصد پایین‌تری را به خود اختصاص داده، بیماری‌های ژنتیکی است، خاطرنشان کرد: ممکن یک فرد از بدو تولد و به‌صورت مادرزادی بیضه‌هایش تشکیل نشده باشد در این صورت تولید اسپرمی هم صورت نمی گیرد یا اینکه بیضیه تشکیل شده اما آن لوله‌ای که باید اسپرم را به محل تخلیه برساند، تشکیل نشده و در واقع انتقال اسپرمی وجود ندارد.
این متخصص اورولوژی بیان کرد: سومین عامل عدم باروری در مردان علل محیطی است؛ به عنوان مثال مصرف دخانیات، آلودگی هوا، افزایش وزن و رژیم های غذایی نامناسب که همه اینها جزء فاکتورهایی است که می‌تواند روی قدرت ناباروری تأثیر بگذارد.
وی تصریح کرد: افرادی که در سن باروری هستند می‌توانند بین یک تا دو سال برای باروری صبر کنند اما اگر دو طرف بالای سن ۳۵ تا ۴۰ سال هستند و فرصت صبر کردن برایشان وجود ندارد، می‌توانند برای درمان زودتر اقدام کنند.
این متخصص اورولوژی در پاسخ به سوال آیا فرد نابارور علائم مشهودی دارد یا خیر؟ گفت: در این موارد چیزی که خیلی واضح باشد به جز واریکوسل فقط علل ژنتیکی است که امکان دارد در ظاهر فرد تأثیر بگذارد؛ یعنی فردی که کمبود هورمون تستوسترون دارد یا بیضه در آن تشکیل نشده در ظاهرش هم اتفاقاتی رخ دهد و یکسری ویژگی های خاصی در چهره اش باشد و ممکن است فرد ریش و سیبیل نداشته باشد یا سینه هایش سایزی بزرگتر از حد معمول مردان باشد در غیر این‌صورت سایر علل در ظاهر قابل مشاهده نیست.
وی توضیح داد: برای تشخیص واریکوسل به عنوان شایع ترین علت ناباروری در مردان نیز باید حتماً به پزشک مراجعه شود، فقط یکی از علامت‌های وجود آن ناباروری است اما در اکثر مواقع بدون علامت بوده و درصد کمی از افراد مبتلا با درد بیضه‌ها مواجه هستند. خوشبختانه رفع مشکل واریکوسل قابل درمان است و در بسیاری از موارد با جراحی از بین می‌رود و قدرت باروری فرد برمی‌گردد به طوریکه درصد موفقیت در عمل این بیماری بالای ۷۰ درصد بوده و بهتر است افرادی که واریکوسل دارند و اقدام به باروری کرده و موفق نشده اند و روی آزمایش نطفه یا همان اسپرمشان تأثیر گذاشته جراحی کنند.
محمدسوری درباره عوامل مستعدکننده ناباروری در مردان مطرح کرد: عوامل محیطی از جمله مصرف سیگار و در کنارش موادمخدر مثل تریاک که هم بر روی کیفیت اسپرم تأثیر می‌گذارد و هم حرکت آن، بر روی ناباروری تأثیرگذار هستند.
وی با اشاره به اینکه یکی از مهمترین عوامل مؤثر در ناباروری مصرف الکل به مقدار زیاد، است، اظهار کرد: فردی که رژیم غذایی درستی نداشته باشد و مواد سرخ کردنی بیش از اندازه و غذاهایی با چربی زیاد به ویژه چربی‌های اشباع نشده مصرف کند، باعث کاهش شانس باروری در خودش می‌شود.
این متخصص اورولوژی درباره تأثیر استرس برناباوری بیان کرد: استرس بر ناباروری و کیفیت اسپرم تأثیر می‌گذارد به‌طوریکه داشتن استرس باعث می‌شود هورمونی در بدن ترشح شود که ممکن است روی اسپرم تأثیر منفی داشته باشد.
وی ادامه داد: افزایش سن در باروری تأثیر دارد و قابل توجه است اما این تأثیر در خانم‌ها بیشتر است به‌طوریکه اگر یک خانم بالای ۳۵ سال اقدام به بارداری کند شانسش ۵۰ درصد کاهش پیدا می‌کند اما یک آقای بالای ۳۵ سال اگر بخواهد اقدام به باروری کند کاهش شانس باروری برایش کمتر است بنابراین سن در هر دو جنس تأثیر دارد اما در خانم ها بسیار بیشتر از مردان است.
محمدسوری در رابطه با شیوع تبخال تناسلی تأکید کرد: تبخال تناسلی چیزی است که به تازگی بسیار شایع شده و در داخل کشور ما هم زیاد شده است چراکه برنامه پیشگیری مدونی برای آن نداریم و مراکز آموزشی زیادی برای پیشگیری از شیوع این بیماری وجود ندارد.
وی تصریح کرد: تبخال تناسلی بیماری است که می‌تواند دو طرف را مبتلا کند اما در مردان سریع‌تر قابل تشخیص است چراکه زگیل تناسلی در مردان روی پوست است و بیشتر قابل تشخیص بوده و درمان می شود اما در خانم ها چون در قسمت دهانه رحم و گردن رحم اتفاق می‌افتد شاید تشخیص آن دیرتر اتفاق بیفتد.
این متخصص اورولوژی با بیان اینکه در هر دو جنس می‌تواند این بیماری اشکال خوب یا بدخیم داشته باشد، افزود: این بیماری انواع مختلف با شماره‌های مختلف دارد که شایع‌ترین‌های آن خوش‌خیم هستند اما موارد بدخیمی هم دیده می‌شود البته در آقایان اگر هم بدخیم باشد قابل درمان است اما در خانم‌ها به علت ارتباط با سرطان دهانه رحم اهمیت بیشتری دارد.
وی درباره راه‌های تشخیص تبخال تناسلی، بیان کرد: در خانم‌ها انجام پاپ‌اسمیر حداقل سه سال بعد از آغاز رابطه جنسی توصیه می شود و درباره آقایان راه تشخیص آزمایشگاهی وجود ندارد و اگر ضایعه روی پوست ایجاد شود، قابل تشخیص است اما اگر ضایعه نزند و نهفته باشد، تستی برای تشخیص ندارد.
محمدسوری خاطرنشان کرد: شایع ترین راه انتقال تبخال تناسلی رابطه جنسی بین افراد است اما تماس‌های پوستی هم می‌توانند تبخال تناسلی را انتقال دهد. ممکن است حتی یک تماس پوستی ساده هم باعث انتقال شود، امروزه مباحثی درباره راه انتقال آن از طریق آب استخر هم وجود دارد که هنوز روی آن بحث است و امکان دارد از این طریق هم قابل انتقال باشد.
وی در پاسخ به سوال اینکه آیا راه درمان قطعی و ریشه‌کنی برای تبخال تناسلی وجود دارد یا خیر؟ گفت: درمان قطعی برای تبخال تناسلی وجود ندارد، تنها درمانی که برایش وجود دارد برداشتن ضایعات پوستی است به طوریکه برداشتن ضایعه شانس انتقال را تاحدودی کم می‌کند و روش‌هایی مثل کرایوتراپی، کوتر، سوزاندن ضایعه و پمادهای موضعی هم وجود دارد.
این متخصص اورولوژی با تأکید بر اینکه درمان ریشه کنی ویروس تبخال تناسلی هنوز وجود ندارد، ادامه داد: البته این ویروس تا پایان عمر در بدن نمی‌ماند و بین یک تا دو سال بعد از ابتلا در ۷۰ درصد موارد خود به خود بدون گرفتن درمان ممکن است خوب شود و تأثیر واضحی بر روی باروری ندارد اما اگر یک خانم دچار سرطان رحم شود این فرد به علت اتفاقاتی که زنجیروار برایش می افتد ممکن است روی باروریش تأثیر بگذارد و شانسش کم شود در حالیکه در مردها شانس باروری را کاهش نمی دهد.
وی در پایان اظهار کرد: تولید اسپرم در دمای پایین تر از حد طبیعی اتفاق می‌افتد و سه تا چهار درجه دمای بیضه پایین تر از دمای مرکزی بدن است و این قضیه باعث می‌شود اسپرم سازی اتفاق بیفتد هر چقدر این دما بالاتر رود، شانس و کیفیت اسپرم سازی پایین تر می آید و قاعدتاً استفاده از لباس های زیر تنگ و پلاستیکی چون رد و بدل هوا وجود ندارد و باعث افزایش دما می شود، شانس باروری را کمتر می کند.
