رئیس دانشگاه تهران: شرایط خیلی دشوارتر از زمان جنگ است
سید محمد مقیمی در مراسم تجلیل از ایثارگران و جانبازان دانشگاه تهران و خانواده شهدای این دانشگاه که در سالن اجتماعات شهید دهشور دانشکدگان علوم برگزار شد، از ایثارگری، فداکاری، فضیلت مدنی، کمک به دیگران و از خودگذشتگی برای اهداف سازمانی، به عنوان مؤلفه‌ها و شاخص‌های مختلف فرهنگ سازمانی متعالی نام برد و گفت: یکی از شاخص‌های سازمان‌های پیشرو، ترویج و اشاعه فرهنگ سازمانی مبتنی بر رفتار سازمانی شهروندی Organizational Citizenship Behavior (OCB) است که از ایثارگری و جانبازی به عنوان شاخص‌های اصلی آن یاد می‌شود و حتی نهاد‌ها و سازمان‌های غربی هم تلاش می‌کنند این رفتار‌ها را که مبتنی بر رفتار‌های شهروندی سازمانی است، در خود نهادینه کرده و الگو‌هایی را در سطح ملی و سازمانی خود معرفی کنند که بتواند چراغ راهی برای همه افراد جامعه و کارکنان سازمان باشد.
رئیس دانشگاه تهران از ایثارگران و جانبازان دلاور و شهدای جان بر کف دفاع مقدس به عنوان بهترین الگو‌های در دسترس ایثار و شهادت به منظور ساخت بومی فرهنگ سازمانی متعالی در ایران اسلامی نام برد و تصریح کرد: باید اذعان کنیم که متاسفانه از سرمایه ارزشمند ایثارگران و جانبازان به تناسب ارزشمندی این سرمایه در جامعه و دانشگاه بهره‌مند نشده‌ایم. باید بررسی کنیم که چرا نتوانسته‌ایم از این سرمایه‌های ارزشمند به اندازه ارزشی که دارند، استفاده کنیم؛ و چرا با وجود باورمندی اکثریت مردم ایران به ارزش‌های الهی و جایگاه و اهمیت انقلاب اسلامی و همچنین خدمات ارزشمندی که انقلاب ارائه کرده و زندگی ما را دگرکون کرده است، اما برخی در رفتارهایشان از انقلاب طلبکار هستند و در سطح جامعه و دانشگاه یک سری رفتار‌هایی مشاهده می‌کنیم که با این باور‌ها سازگاری ندارند و‌ای بسا درست در نقطه مقابل آن هستند؛ که این ظلم بزرگی به ایثار و شهادت و انقلاب است.
به گزارش روابط عمومی دانشگاه تهران، مقیمی نسبت به پدیده وارونه نمایی ارزش‌ها در سطح جامعه و جابجایی ارزش‌ها و ضد ارزش‌ها با یکدیگر هشدار دارد و گفت: نمونه تلاش برای جابجا شدن ارزش‌ها و ضدارزش‌ها این است که امروز برخی جرأت می‌کنند با استفاده از تبلیغات انحرافی و در سایه سلطه رسانه‌ای، خاندان پهلوی که سال‌هاست به زباله‌دان تاریخ ریخته شده است را بازیافت کرده و به عنوان آلترناتیو حکومت مطرح کنند یا سازمان‌های تروریستی منافقین و کومله را تطهیر می‌کنند. ما در محیط دانشگاه بسیار کم‌کاری کرده و نتوانسته‌ایم رفتار‌های الگو‌های واقعی ایثار و شهادت را تئوری‌سازی کنیم که امروز این کوتاهی‌ها دارد خود را نشان می‌دهد.
استاد دانشکده مدیریت دانشگاه تهران در تبیین چرایی و چگونگی جابجا شدن ارزش‌ها و ضد ارزش‌ها، به یک مفهوم شناخته‌شده در رفتار سازمانی با عنوان «ناهماهنگی شناختی» (Cognitive Dissonance) اشاره کرد که توسط لئون فستینگر، روانشناس اجتماعی مطرح شده است.
مقیمی در این باره گفت: از وضعیتی که رفتار‌ها با باور‌ها ناسازگار می‌شود، تحت عنوان «ناهماهنگی شناختی» یاد شده است. این رفتارشناس برای تبیین این پدیده رفتاری، از تشبیه خوردن شیرینی توسط فرد با اینکه می‌داند قندش بالاست و برایش ضرر دارد، استفاده می‌کند. در این شرایط، ناهمخوانی باور‌ها و رفتار باعث تنش روانی در فرد می‌شود و به علت خطای ادراکی و شناختی، رفتار‌هایی از خود بروز می‌دهد که با باور‌ها و نگرش‌های اصیل وی در تعارض است. متاسفانه در التهابات اخیر کشور و دانشگاه شاهد بروز این پدیده رفتاری در برخی افراد شدیم و آنچه که باعث ناهماهنگی شناختی در آن‌ها شد، نقش‌آفرینی رسانه‌های معاند بود. به عبارت دیگر جوهره جنگ رسانه‌ای اخیر، تلاش برای ایجاد تعارض باور‌ها و رفتار‌ها در مردمی بود که به ارزش‌های اصیل اسلام و انقلاب باورمندند.
وی افزود: دشمن برای تثبیت این خطای شناختی و ادراکی مخاطبانش از تکرار، بزرگنمایی و حالات هیجانی رسانه‌ها استفاده کرد. عامل مهم و تاثیرگذاری که باعث شد این اتفاق ناخوشایند در فرآیند‌های اجتماعی روی دهد، «رسانه» بوده است. این ناهماهنگی شناختی نیز یک شبه اتفاق نیفتاده است، بلکه به مرور زمان و به شکل تدریجی رخ داده است. پیتر سنج در نظریه «یادگیری سازمانی» با استفاده از تمثیل قورباغه در ظرف آب بر روی شعله آتش، نحوه واکنش رفتاری به محیط را تشریح می‌کند. بدین شکل که اگر قورباغه‌ای را در آب خنک قرار داده و آب را روی شعله آتش بگذاریم، به نحوی که آب به آرامی داغ شود، با داغ شدن تدریجی آب، قدرت واکنشی قورباغه از بین می‌رود و ماهیچه‌های قورباغه سست شده و در نهایت با به جوش آمدن آب، قورباغه در آب پخته خواهد شد. اما اگر آب جوشانده شود و همین قورباغه را یکباره در داخل آب جوش بیندازند، سریعاً قورباغه با کمک ماهیچه‌های خود بیرون خواهد جهید و از مرگ نجات خواهد یافت.
رئیس دانشگاه تهران ادامه داد: رویکرد دشمن در این جنگ رسانه‌ای را می‌توان با استفاده از تمثیل قورباغه در ظرف آب بخوبی تشریح کرد. نحوه عملکرد رسانه‌های معاند نیز در التهابات اخیر به همین شکل بوده است. یعنی آن‌ها ابتدا با ارزش‌های الهی و انقلاب اسلامی مخالفت نمی‌کنند، بلکه به صورت تدریجی و از طریق تبلیغات و القای تدریجی اقدام به تشویق مخاطبان می‌کنند و ابتدا مخاطب را دچار خطای ادراکی و شناختی می‌کنند تا به رفتار‌هایی دست بزند که مطلوب معاندین است و رفته‌رفته رفتار‌های مخاطب از باور‌های اصلی‌اش فاصله می‌گیرد و زمانی به خود می‌آید که کار از کار گذشته و خود را گرفتار دام گسترده شده می‌بیند.
مقیمی افزود: آنقدر القاگری رسانه‌ای قوی بوده است که امروز شاهد یک ناهماهنگی شناختی در نظام اجتماعی‌مان هستیم. این نشان می‌دهد که به اندازه کافی بر روی مؤلفه‌های ایثارگری و از خودگذشتگی به عنوان مؤلفه‌های مهم فرهنگ سازمانی متعالی اقدام نکرده و از ظرفیت ایثارگران و جانبازان و شهدا به عنوان بهترین الگو‌های در دسترس به درستی بهره نبرده و در استفاده از این ظرفیت فقط به یک خاطره‌گویی و تجلیل بسنده کرده‌ایم؛ متاسفانه در این ظرفیت‌ها عمیق نشده و آن را در فرآیند علمی‌مان وارد نکرده‌ایم.
رئیس دانشگاه تهران تاکید کرد: اتفاقات اخیر به ما آموخته است که نوع نگاهی که باید به مدیریت رسانه داشته باشیم، این است که باید توجه کنیم پرداختن به بحث ایثار و شهادت فقط یک موضوعی در حد تجلیل نیست، بلکه لازم است تبیین کنیم و جهاد تبیین جزو اولویت‌های ما است. یکی از رزمندگان دوران دفاع مقدس می‌گفت که شرایط فعلی خیلی دشوارتر از شرایط جنگ است؛ در شرایط جنگ فوری آرایش نظامی می‌گرفتیم و نقش‌ها مشخص بود.
وی با بیان اینکه «آنچه دارد به ما ضربه می‌زند و افکار عمومی ما را تخریب می‌کند، همین بحران‌های تبلیغاتی رسانه‌هایی است که خداباوری را مبنای عمل خود نمی‌دانند»، افزود: امروز نبرد رسانه‌ای، پیچیدگی و اهمیتش بیش از نبرد نظامی در گذشته است. قبلاً می‌گفتیم در مقابل دشمن باید آرایش نظامی بگیریم. الان باید گفت در مقابل دشمن آرایش رسانه‌ای بگیریم. رسانه‌ها در این جنگ، وسیله‌ای برای تسلط بر افکار، اراده و احساسات مردم به شمار می‌روند، به عنوان ابزاری در جهت اجرای عملیات روانی قدرت‌ها علیه ملت‌ها و دولت‌های مستقل عمل کرده و از سوی دیگر وسیله‌ای برای کنترل، تضعیف، جهت‌دهی و هدایت افکار عمومی مردم در سراسر جهان محسوب می‌شوند. در این نوع رسانه‌ها، خبر به عنوان تیر و تفنگ دارد ایفای نقش می‌کند و دیگر پایگاه‌های نظامی جای خود را به پایگاه‌های خبری داده و سربازان این عرصه دیگر سربازان نظامی نیستند، بلکه جهادگران تبیین هستند که در نهاد‌های مختلف کشور و در رسانه‌های انقلابی و ارزشی باید ایفای نقش کنند.
رئیس دانشگاه تهران خاطرنشان کرد: دانشگاه هم برای تئوریزه کردن و نهادینه‌سازی رفتار‌های ایثارگرانه در فرهنگ سازمانی باید در کنار تحقیق، به اجرای نتایج تحقیق هم عامل باشد و علاوه بر این، از ایثارگران و جانبازان در تراز ارزشمندی ایشان بهره ببریم.
