در "هلدینگ خلیج فارس" چه خبر است؟

شرکت صنایع پتروشیمی خلیج فارس، مهمترین هلدینگ صنعتی کشور است که به اعتقاد برخی پس از سابک عربستان، مهمترین شرکت پتروشیمی خاورمیانه نیز محسوب می‌شود. پتروشیمی بندرامام، پتروشیمی اروند، پتروشیمی تندگویان، فجر انرژی، پتروشیمی بوعلی، مبین انرژی، پتروشیمی ایلام، پتروشیمی کارون، پتروشیمی پارس، عملیات غیرصنعتی پازارگاد، پتروشیمی نوری، پالایشگاه گاز یادآوران و پالایشگاه گاز بیدبلند بخشی از دارایی‌های این هلدینگ عظیم هستند. هلدینگ خلیج فارس به عنوان هد صنعت پتروشیمی، پس از منابع نفتی، دومین تامین کننده عمده ارزی کشور محسوب می‌شود.

بر روی کاغذ ۴۰ درصد سهام این شرکت متعلق به شرکت‌های سهام عدالت است، در واقع عبدالعلی عسگری رئیس سابق صداوسیما که در حال حاضر مدیریت این مجموعه را بر عهده دارد از سوی شرکت سهام عدالت خراسان جنوبی به عضویت هیئت مدیره درآمده است. همچنین محمدرضا مهرافشان نیز به عنوان نماینده دهقانان، روستائیان، ... و دهک‌های پایین درآمدی دارنده سهام عدالت در آذربایجان غربی به عضویت هیئت مدیره این شرکت ثروتمند درآمده است. اما در واقعیت مردم نقشی در اداره شرکت ندارند و سهم سهامداران عدالت از درآمد‌های قابل توجه این شرکت نیز نزدیک به صفر است.

پس از انتصاب عبدالعلی علی عسگری به ریاست این هلدینگ مهم، بسیاری از مدیران و کارشناسان این حوزه، با توجه به سوابق غیرمرتبط  و عدم تخصص نامبرده در صنعت پیچیده پتروشیمی، بهت‌زده واکنش نشان دادند، طرفداران دولت، اما او را «مومن و جهادی» توصیف کردند.

علی عسگری پیش از ریاست صداوسیما در نهاد‌های مانند اوقاف و امور خیریه، بنیاد فرهنگی غرب‌شناسی و وزارت ارشاد فعالیت کرده بود. اقدامات او از همان ابتدا جنجال‌برانگیز بود، وی به خریداران متنفذ شرکت بازرگانی پتروشیمی که درگیر پرونده پتروشیمی گیت بودند در این شرکت پست داد و بسیاری از سمت‌های مدیریتی را به جای بدنه پتروشیمی در میان افراد معرفی شده از میان جناح‌های سیاسی تقسیم کرد.

سوء مدیریت علی عسگری مشکلات مختلفی را نیز در شرکت‌های تابعه ایجاد کرده است. برای نمونه با وجود وضعیت مطلوب جهانی صنعت پتروشیمی، ۲ شرکت پتروشیمی پارس و مبین در مجموع ۳۲۰ میلیون دلار زیان دیده‌اند. میزان تولید محصول استراتژیک شرکت پارس (استایرن منومر) از قریب ۴۷۰ هزار تن در سال قبل به ۳۵۲ هزار تن در سال جاری کاهش یافته است.

خطر جریمه ۱ میلیارد دلاری

هلدینگ خلیج فارس به همراه یک شرکت خارجی (با سهامدار عمده ایتالیایی) مشترکاً مالک پتروشیمی مهر هستند. سهامدار خارجی به دلیل تحریم‌ها موفق نشد بخشی از مبالغ خرید مواد پتروشیمی را به ایران انتقال دهد، همین مسئله دستاویزی شد تا برخلاف اصول قانونی، گروهی از طرف هلدینگ خلیج فارس به زور دفتر شرکت پتروشیمی مهر را تصاحب کنند. این در حالی است که هلدینگ خلیج فارس در هیئت مدیره پتروشیمی مهر در اقلیت قرار دارد. این اقلیت برخلاف اصول قانون تجارت  مدیرعامل شرکت را نیز تعیین کرد. البته سازمان ثبت از پذیرش آگهی تعیین مدیرعامل اجتناب کرد. در نهایت سهامدار خارجی تهدید کرد که در دادگاه‌های بین المللی علیه جمهوری اسلامی ایران به خاطر آنچه این سهامدار آن را تصاحب غیرقانونی اموالش نامید شکایت خواهد کرد.

ماجراجویی مدیریت هلدینگ خلیج فارس و عملکردی که خود آن را «آتش به اختیار» می‌خوانند نزدیک بود قریب ۱ میلیارد دلار جریمه بین المللی به کشورمان تحمیل کند. در نهایت قوه قضاییه با درک شرایط به تخلف مدیر هلدینگ خلیج فارس در تصاحب غیرقانونی پتروشیمی مهر پایان داد و دادگاه به نفع سهامدار خارجی رای داد.

جنگ ارزی با بانک مرکزی

مهمترین ماموریت هلدینگ خلیج فارس بر روی کاغذ تامین ارز برای کشور است، اما واقعیت مقداری پیچیده‌تر است. این مجموعه به صورت ملوک الطوایفی اداره می‌شود و منافع اقتصادی هر بخش از آن سهم بخشی از قدرت و جریان‌های سیاسی است. طبیعتاً این گروه‌ها علاقه‌ای ندارند که ارز را به جای دلالان مورد وثوق خود به حساب‌های بانک مرکزی واریز کنند. این مسئله به بروز جنگ ارزی بانک مرکزی و هلدینگ خلیج فارس منتهی شد، البته در نهایت این شرکت مادر در مقابل فشار رسانه‌ها تسلیم شد و دستکم پذیرفت بخشی از ارز حاصل از صادرات را به سامانه معرفی شده از سوی بانک مرکزی منتقل نمایید.

انتقاد رسانه شورای عالی امنیت ملی از مدیریت علی عسگری

پس از آشکار شدن ضعف‌های مدیریتی پرتعداد علی عسگری در پتروشیمی خلیج فارس، دامنه انتقاد اصولگرایان و جریان‌های مختلف درون حاکمیت از او شدت گرفته است. در این بین نورنیوز رسانه نزدیک به شعام نیز از نحوه مدیریت علی عسگری و مشکلات پیش آمده در این مجموعه انتقاد کرد. این رسانه مدعی شد علی عسگری با تیم حفاظتی بزرگ‌تر از تیم سران قوا در نمایشگاهی در کیش حضور یافته و حتی برخی مدیران حاضر در نمایشگاه توسط محافظان رئیس سابق صداوسمیا ضرب و شتم شده اند.

آقازاده سالاری

محمدباقر بیات، فرزند عبدالحسین بیات رئیس هیات‌رئیسه صندوق‌های بازنشستگی، پس‌انداز و رفاه کارکنان صنعت نفت و سجاد روستا آزاد فرزند رضا روستاآزاد، عضو شورای مرکزی جمعیت ایثارگران در حالی توسط علی عسگری به عضویت هیات مدیره شرکت‌های زیر مجموعه درآمدند که اصولاًٌ هیچ سابقه قابل ذکری در این عرصه نداشتند.

علی عسگری همچنین کمک کرد داماد سردار رشید به ریاست یکی از مهمترین شرکت‌های پتروشیمی کشور برسد. انتصاب خود آقازاده رئیس هلدینگ پتروشیمی خلیج فارس در یکی از شرکت‌های بزرگ بانکی و حضور وی در شرکت بزرگ فروش محصولات پتروشیمی به نام تجارت صنعت نیز بسیار خبرساز شد.

تغییرات گسترده مدیریتی در زیرمجموعه‌های هلدینگ خلیج فارس و جایگزینی آقازاده‌ها و منصوبان سیاسی به جای مهندسان و مدیران رشد یافته در بدنه صنعت پتروشیمی باعث بروز اعتراضات گسترده‌ای در این مجموعه بزرگ شده است. همه این مشکلات و موارد رسانه‌ای نشده دیگر در نهایت موجب شد تا اخیراً عضو کمیسیون شورا‌های مجلس از کلید خوردن طرح تحقیق و تفحص از این مجموعه مهم خبر دهد.