مصالحه در منطقه خلیجفارس حالت دومینویی پیدا کرده است. تنشزدایی از ایستگاه عربستان آغاز شد و با سفر پنجشنبه دریابان شمخانی به ایستگاه امارات رسید و قرار است در دنباله توافقات جدید، دبیر شورای عالی امنیت ملی به عراق برود و توافقنامه مهم امنیتی با بغداد به امضا برساند. شاید در ادامه این مصالحههای دومینویی شرایط برای عادی شدن روابط ایران و بحرین مهیا شود و طی روزهای آتی حتی شاهد سفر عالیترین مقام امنیتی کشور به منامه باشیم. تنشزدایی به عنوان دستورکار جدید میتواند هزینه سیاست اعمال فشار توسط غرب را افزایش دهد.
روزهای پایانی سال، دیپلماسی منطقهای ایران شاهد دستاوردهای بسیاری بود و بعد از آشتی تهران و ریاض در پکن و با حضور علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی، این بار شمخانی به امارات رفت تا روابط تهران و ابوظبی نیز در ادامه روابط تهران و ریاض خانه تکانی شود. دبیر شورای عالی امنیت ملی که روز پنجشنبه ۲۵ اسفندماه در پاسخ به سفر شیخ طحنون بن زاید آل نهیان، مشاور امنیت ملی امارات متحده عربی به ایران و به دعوت رسمی همتای خود به ابوظبی سفر کرده بود، بعد از ظهر پنجشنبه با شیخ محمد بن زاید، رئیس دولت امارات دیدار و رایزنی کرد.
شمخانی را در این سفر محمدرضا فرزین، رئیس کل بانک مرکزی، رئیس سازمان اطلاعات خارجی وزارت اطلاعات و دستیار وزیر امورخارجه در امور کشورهای حوزه خلیج فارس همراهی کردند. به گزارش «ایسنا» به نقل از المیادین، علی شمخانی در این دیدار تاکید کرد که ایران و امارات میتوانند گامهای بزرگی در راستای گسترش روابط و تقویت دیپلماسی اتخاذ کنند. از سوی دیگر شیخ محمد بن زاید خاطرنشان کرد که امارات آماده رفع سوءتفاهمها با ایران و گسترش روابط به بالاترین سطوح در تمامی زمینهها با این کشور است. رئیس دولت امارات تاکید کرد که امیدواریم سفر دریابان شمخانی به ابوظبی منجر به ایجاد صفحه جدیدی از روابط میان ایران و امارات شود.
ورود مرحله جدید از روابط
شمخانی پیش از این دیدار با همتای اماراتی خود دیدار کرد. دبیر شورای عالی امنیت ملی در این ملاقات با تاکید بر راهبرد تغییرناپذیر سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در زمینه همکاری همهجانبه، مستمر و سازنده با همسایگان تاکید کرد: «برای برون رفت از چالشهای موجود که تداوم آن به نفع هیچ کشوری در منطقه نیست باید همکاری و هم گرایی جایگزین خصومت و واگرایی شود.» شمخانی وجود اختلاف و بیاعتمادی میان کشورهای حوزه استراتژیک خلیج فارس را مانع جدی برای توسعه اقتصادی منطقه و خواست دشمنان فرامنطقهای عنوان کرد و گفت: «باید با گفتگو و تعامل و گسترش همکاریهای سیاسی، امنیتی، اقتصادی و فرهنگی با جلوگیری از ایفای نقش غیرسازنده بیگانگان، برای افزایش امنیت، آرامش و رفاه مردم منطقه تلاش کنیم.»
دبیر شورای امنیت ملی کشورمان، همه کشورهای منطقه را هم سرنوشت و اعضای یک خانواده بزرگ عنوان کرد و افزود: «اختلافات خانوادگی باید با گفتگو، حسن نیت و مدارا حل و فصل شود تا همه بتوانیم در فرآیندی مبتنی بر مشارکت دستهجمعی، به سمت ایجاد منطقهای قوی و توسعهیافته حرکت کنیم.»
وی تبادل ظرفیتهای اقتصادی، تجاری و سرمایهگذاری را از اصلیترین اولویتهای جمهوری اسلامی ایران در روابط با همسایگان عنوان کرد و ادامه داد: «با توجه به بسترهای مناسبی که از یکسال قبل برای توسعه روابط ایران و امارات ایجاد شده، این سفر را آغازی معنا دار برای وارد شدن دو کشور به مرحلهای جدید از مناسبات سیاسی، اقتصادی و امنیتی میدانم.» خبرگزاری «ایرنا» نوشت، شیخ طحنون بن زاید مشاور امنیت ملی امارات نیز در این دیدار با ابراز مسرت از سفر بسیار مهم شمخانی به امارات متحده عربی گفت: «همکاری و مودت با کشور بزرگ و قدرتمند ایران برای امارات متحده بسیار مهم و مغتنم است.»
مشاور امنیت ملی امارات با تبریک توافق اخیر میان جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی تصریح کرد: «این توافق نقش سازندهای در گسترش صلح، ثبات و امنیت پایدار و بومی در منطقه دارد.»
او گفت: «توسعه روابط گرم و برادرانه میان ابوظبی و تهران در ردیف اولویتهای امارات متحده عربی است.» شیخ طحنون بن زاید با اشاره به سفر خود به تهران بر ضرورت فعالسازی توافقات حاصل شده و همچنین تسریع در فرآیند مبادله ظرفیتهای اقتصادی میان دو کشور در حوزههای بانکی، ترانزیتی، انرژی، حملونقل، بهداشت و درمان و سرمایهگذاری تاکید کرد.
مشاور امنیت ملی امارات متحده عربی در پایان اظهار امیدواری کرد: «سفر شمخانی به ابوظبی به نقطه عطفی در روابط دو کشور تبدیل و به تسریع در ارتقای هر چه بیشتر همکاریهای تهران - ابوظبی منجر شود.» دبیر شورای عالی امنیت ملی پیش از ترک تهران گفت: «نگاه دولت سیزدهم به همکاریهای منطقهای که در چارچوب دیپلماسی همسایگی در حال پیگیری است، ایجاد «منطقه قوی» است.»
شمخانی افزود: «در صورتی که همه کشورهای منطقه به این باور برسند که تنها با تلاش برای ایجاد منطقه قوی میتوانند به ثبات و امنیت پایدار دست پیدا کنند، میتوان به شکلگیری تحولات جدید در روابط دو و چند جانبه در منطقه امیدوار بود.»
وی ادامه داد: «اشتراکات اقتصادی، سیاسی و امنیتی متعددی میان دو کشور وجود دارد که لازم است برای تقویت آن، رایزنی مستمر میان مقامات عالی ایران و امارات متحده عربی ادامه داشته باشد.»
شمخانی به بغداد میرود
همچنین منابع خبری از سفر قریب الوقوع شمخانی به عراق خبر دادند. به گزارش «ایسنا»، میدل ایست نیوز در خبری اختصاصی به نقل از یک منبع مطلع در دفتر مشاور امنیت ملی عراق اعلام کرد که علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران برای امضای یک توافق امنیتی مهم با عراق به بغداد سفر میکند. این سفر قرار است این هفته انجام شود. سفر شمخانی به بغداد پس از سفر او به امارات متحده عربی انجام میشود.
تکذیب اختلافنظر در تیم سیاست خارجی
حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران در خصوص سفر شمخانی به امارات و عراق در صفحه توییتر خود نوشت: «سفر دریابان شمخانی به امارات و عراق در چارچوب مناسبات موجود امنیتی انجام میشود. پدیده جدیدی نیست. نماینده وزارت خارجه در سفرها همراه ایشان است. در سیاست خارجی هماهنگی وجود دارد. همه چیز در چارچوب نظام و زیر نظر رئیس جمهور است. هماهنگی وجود دارد. دشمنان بدانند، اختلافی نیست.»