سال هیجان بازارها
بازار‌های دارایی در سال ۱۴۰۱، سرگذشت پر افت‌وخیزی داشتند. در حالی که میزان بازدهی ارز و طلا در سال ۱۴۰۰ به سختی دورقمی می‌شد، در سال جاری میزان بازدهی برخی از دارایی‌ها نظیر ربع‌سکه از ۱۵۰ درصد نیز عبور کرد. به نظر می‌رسد در سال جاری نسبت به سال قبل، عدم قطعیت‌ها و ریسک‌های غیراقتصادی اثر خود را در بازار‌های دارایی منعکس کرده است، هر چند در پایان سال قدری از دمای بازارها کاسته شد، اما در نهایت سطح بازدهی سالانه در بازار‌های دارایی قابل توجه بود.
در میان بازارها، خریداران ربع‌سکه و نیم‌سکه بیشترین عایدی را کسب کردند، اما سرمایه‌گذاران در بانک‌ها با وجود افزایش نرخ سود سپرده، نسبت به سایر سرمایه‌گذاران بازدهی کمتری داشتند. برخی تحلیلگران معتقدند که بازار سهام با توجه به تحولات اخیر در سال آینده می‌تواند چشم‌انداز مثبتی داشته باشد و رقیب سکه و ارز شود، اما در بازار مسکن ادامه رکود می‌تواند تبعاتی برای سرمایه‌گذاران داشته باشد.
داده‌های آماری نشان می‌دهد نوسان بازارها در طول ۱۲ ماه گذشته به میزانی بوده که جا‌ماندگی شاخص‌ها در سال ۱۴۰۰ را نیز به نوعی جبران کرده است. در حالی که نرخ دلار در معاملات آزاد سال ۱۴۰۰ تنها حدود ۷۴/ ۵درصد رشد را تجربه کرده بود طی معاملات سالی که گذشت از ۲۶هزار و ۲۵۰ تومان تا ۴۵هزار و ۷۰۰ تومان افزایش یافت تا شاخص بازدهی معادل ۱۰/ ۷۴درصد را به ثبت برساند. این در حالی است که وضعیت توصیف‌شده در معاملات قطعات مختلف سکه طلا شدت بیشتری به خود گرفته و نرخ شاخص بازدهی سالانه سکه طلا طرح جدید، نیم‌سکه و ربع‌سکه در ۱۴۰۱ به ترتیب ۵۶/ ۱۳۴، ۵۷/ ۱۴۳ و ۱۵/ ۱۶۳درصد ثبت شده است.
تحلیلگران ضمن اشاره به شدت گرفتن تب و تاب مذاکرات هسته‌ای با قدرت‌های جهانی در زمستان سال ۱۴۰۰ بر این باورند که فروکش کردن حجم انتظارات تورمی در ماه‌های پایانی ۱۴۰۰ پس از کمرنگ شدن چشم‌انداز قرارداد هسته‌ای در سالی که گذشت جبران شده و سال ۱۴۰۱ بازه زمانی تخلیه هیجان بازارها بوده است. در روز‌های پایانی اسفند ۱۴۰۱ روند نرخ شاخص ارزی با افت قیمت همراه بود. در حالی که نرخ هر برگ دلار غیر‌رسمی در هفته سوم اسفند ماه به کانال‌های ۴۶ و ۴۷هزار تومانی رسیده بود در روز پنج‌شنبه ۲۵ اسفند قیمت شاخص مذکور با عقبگرد هزار و ۲۰۰ تومانی نسبت به نرخ روز پیشین به رقم ۴۵هزار و ۷۰۰ تومان رسید.
به عقیده عده‌ای از تحلیلگران روند کاهشی مذکور ناشی از سفر مقام مهم امنیتی کشور به امارات و احتمالات مثبتی که در رابطه با این سفر مطرح شده، شکل گرفته است. از سوی دیگر بررسی‌های به‌عمل آمده از روند بازارها در سالیان گذشته نشان می‌دهد که به طور معمول نرخ شاخص‌های ارزی در طول ماه رمضان دچار افت نسبی شده است. در نتیجه پیش‌بینی می‌شود که با توجه به برخی سیگنال‌های مثبت موجود در میان معامله‌گران و همچنین نزدیکی نهمین ماه سال قمری، درصورت عدم‌وقوع اتفاق جریان‌ساز جدید، روند افزایشی چشمگیری در نرخ ارز آغاز نشود و دلار غیر‌رسمی در کانال‌های کنونی به نوسان بپردازد.
در این میان روند نرخ سکه طلا طرح جدید در روز ۲۵ اسفند ماه تغییر چشمگیری نداشت و در نرخ روز چهارشنبه یعنی ۲۸ میلیون و ۷۸۰هزار تومان به فعالیت خود پایان بخشید. محاسبات به‌عمل آمده از بازدهی بازار‌های مختلف در طول دو سال گذشته نشان می‌دهد که روند نرخ‌ها در سال ۱۴۰۱ رشد چشمگیر‌تری را نسبت به بازه ۱۲ ماهه ۱۴۰۰ تجربه کرده‌اند. رکورد شاخص بازارها در سالی که گذشت در اختیار ربع‌سکه طلا بود که با حدود ۱۵/ ۱۶۳درصد رشد از ۴ میلیون و ۱۸۰هزار تومان در ۲۸ اسفند ۱۴۰۰ به ۱۱ میلیون تومان در پنج‌شنبه گذشته رسید. جالب توجه است که شاخص بازدهی سکه مذکور در ۱۲ ماهه سال ۱۴۰۰ رقمی معادل منفی ۶۴/ ۱درصد بوده است.
تحلیلگران دلیل اصلی حرکت آهسته بازارها در سال ۱۴۰۰ را پیگیری جدی‌تر مذاکرات برجام در زمستان این سال می‌دانند که در راستای آن برخی معامله‌گران با چشم‌انداز‌های مثبت اقدام به فروش دارایی‌های خود کرده و در ماه‌های پایانی سال زمینه‌ساز افت نرخ‌ها شدند. اما این انتظارات مثبت با کمرنگ شدن چشم‌انداز قرارداد در سال ۱۴۰۱ از میان رفت و جای خود را به انتظارات تورمی داد. همچنین تحلیلگران مهم‌ترین عامل رشد چشمگیر نرخ‌ها در سالی که گذشت را حجم بالای انتظارات تورمی در میان معامله‌گران و افراد جامعه می‌دانند.
