محمد صدر، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام، در گفتگو با «اطلاعات آنلاین» درباره توافق صورت گرفته بین ایران و عربستان با مرور تاریخ روابط دو کشور گفت: دو کشور ایران و عربستان، هر دو کشورهای بزرگ منطقه خلیج فارس هستند. هر دو دارای امکاناتی هستند که آنها را به قدرت منطقهای تبدیل میکند. رقابت بین ایران و عربستان ارتباط چندانی به انقلاب اسلامی و جمهوری اسلامی ندارد؛ عربستان و ایران قبل از انقلاب هم با یکدیگر رقابت داشتند و هر دو تلاش میکردند به امریکا بگویند ما میتوانیم منافع تو را در منطقه تامین کنیم، این رقابتها ادامه داشت و در نهایت امریکا شاه را انتخاب کرد.
وی ادامه داد: در همین راستا، سیل اسلحه به طرف ایران سرازیر شد، شاه ژاندارم منطقه شد و در واقع امنیت منطقه را برای امریکا تامین میکرد که عمدتا امنیت مسیر انرژی و نفت مدنظر بود. بنابراین، این نکته بسیار مهم است و ما باید به آن توجه کنیم که ایران و عربستان جدای حاکمیتی که در این دو کشور وجود دارد با همدیگر رقیب هستند. این رقابت بعد از انقلاب ادامه داشت و با انقلاب اسلامی، عربستان و بعضی از کشورهای منطقه احساس خطر کردند. به دلیل اینکه در آن زمان بحث صدور انقلاب مطرح بود.
این عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام، افزود: به همین جهت فکر میکردند انقلاب اسلامی پایههای رژیم آنها را متزلزل کند. به همین خاطر موضع گیریهایی داشتند تا اینکه جنگ شروع شد. جنگ صدام علیه ایران که شروع شد همه این کشورها به ویژه عربستان سعودی پشت صدام قرار گرفتند و هشت سال از صدام دفاع کردند. به عبارتی تمام هزینههای جنگ صدام علیه ایران را عمدتا عربستان و بعضا کشورهای دیگر منطقه تامین کردند که حتی ملک فهد رسما اعلام کرد که ما در جنگ صدام علیه ایران ۶۰ میلیارد دلار به صدام کمک کردیم این قضیه ادامه داشت تا اینکه جنگ تمام شد .
وی در همین زمینه ادامه داد: به مرور زمان روابط مقداری بهتر شد که این گسترش روابط در دولت آقای خاتمی به بالاترین حد خود رسید. یعنی روابط بین دو کشور روابط مثبت و خوبی شد شاید بتوانیم اسم آن را روابط دوستانه هم بگذاریم البته من لغت دوستانه را مخصوصا میگویم. در سیاست خارجی دوست معنا ندارد چون همه کشورها دنبال منافع خودشان هستند و با هم رقابت دارند. مهم این است که این رقابت را رقابتی دوستانه کنیم و نگذاریم رقابت خصمانه شود.
عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام اظهار کرد: تا قبل از دولت اصلاحات رقابت بین ایران و عربستان خصمانه بود اما در این دولت تبدیل به رقابتی دوستانه شد. متاسفانه در دولت آقای احمدی نژاد با توجه به آن سیاستهای جنجالی تمام دستاوردهای جمهوری اسلامی ایران چه در زمینه سیاست خارجی و چه در زمینه اقتصادی و اجتماعی از بین رفت و از آن موقع دوباره این رقابت دوستانه به رقابت خصمانه تبدیل شد. اگرچه روابط حالتی عادی داشت اما کاری که افراطیون ایران در دولت آقای روحانی انجام دادند و به سفارت عربستان حمله کردند کار را به جایی رساند که روابط قطع شد که البته در آن زمان دولت آقای روحانی باید خیلی جدی با آن افراطیونی که الان قدرت را در دست دارند، برخورد میکرد.
صدر بیان کرد: متاسفانه آن برخوردی که باید میشد انجام نگرفت و عربستان احساس کرد افراطیون در ایران سرکار آمدند و به همین خاطر آنها هم در جهت خصمانه کردن رقابت حرکت کردند. در دولت جدید در ابتدا قضایای سیاست خارجی درک نمیشد ولی به مرور زمان به این نتیجه رسیدند که بدون سیاست خارجی نمیشود مملکت را اداره کرد. من این توافقی را که انجام شده عمل مثبتی میدانم و امیدوار هستم دریچهای برای گشایش درهای سیاست خارجی باشد و به طرفی برویم که تعامل با جهان در سیاست دولت قرار بگیرد تا انشاالله مسائل دیگری هم که داریم حل شوند.
عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام درباره استراتژی ایران درباره توافق بین تهران و ریاض گفت: خیلی مشخص است. طبیعتا چون عربستان در بین کشورهای جنوبی خلیج فارس و مخصوصا شورای همکاری نقش و نفوذ دارد گسترش رابطه با آن میتواند روی بقیه هم اثر بگذارد. گسترش رابطه با شورای همکاری خلیج فارس در جهت منافع ایران است و ما باید در همان مسیر حرکت کنیم.
صدر بیان کرد: شما میتوانید در مذاکرات و در مصاحبههایی که دارید به طرف مقابل منتقل کنید که ما الان شما را کشوری میدانیم که میتوانیم دست به دست هم دهیم و امنیت منطقهای را به کمک همدیگر به وجود آوریم. طبیعی است که با چنین رویکردی، در گفتار و عمل میتوانیم کار را پیش ببریم.
عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام با اشاره به سنگ اندازی های اسرائیل و امریکا در این زمینه گفت: اولا امریکا از این توافق استقبال کرده است و اطلاعیه دادند و اعلام کردند که عربستان قبلا با ما هماهنگ کرده بود و میدانستیم. در هر صورت اگر این توافق پیش برود نتیجه آن منجر به امنیت خلیج فارس میشود که امنیت خلیج فارس هم به نفع چین است که به انرژی نیاز دارد و هم به نفع امریکا است.
او تصریح کرد: آنچه که مسلم است، اسرائیل دشمن شماره یک ایران است و در جهت ضربه زدن به ایران حرکت میکند و قطعا از این توافق خوشحال نخواهد شد چون فکر میکند به پیمان صلح ابراهیم خدشه وارد خواهد شد. وی افزود: آن پیمان در رابطه با گسترش رابطه با کشورهای عربی خلیج فارس بود. بنابراین، طبیعتا خوشحال نیست و هر اقدامی که بتواند را انجام میدهد تا از پیشرفت این توافق جلوگیری کند.
صدر در پایان گفتگو با «اطلاعات آنلاین» در خصوص اینکه آیا این توافق به احیای برجام کمک می کند، خاطرنشان کرد: احیای برجام نمیتواند به این قضیه ارتباط داشته باشد در واقع به تصمیمگیری دولت و حاکمیت ایران ارتباط دارد. ایران اگر تصمیم بگیرد استراتژی خود را عوض کند و تندرویها کنار گذاشته شود مسئله برجام هم پیش خواهد رفت.
وی در عین حال تاکید کرد: شروع این توافق را شروع یک تحول در سیاست خارجی جمهوری اسلامی میبینم که میتواند برجام، FATF و تعامل با جهان را به دنبال داشته باشد.