یک شهر پر از خالی!
آماری تأمل‌برانگیز که روز گذشته مدیرکل راه و شهرسازی استان تهران اعلام کرد حبس سرمایه‌ها در بازار املاک را به تصویر می‌کشد. بنا به گفته‌ی خلیل محبت‌خواه تعداد ۶۵ هزار خانه خالی در پردیس، ۴۵ هزار خانه خالی و در حال ساخت در منطقه ۲۲ تهران و ۱۰ هزار خانه خالی در املاک ادارات و ارگان‌ها در سطح شهر تهران و شهر‌های استان وجود دارد.
با توجه به احداث ۸۲ هزار واحد مسکن مهر در شهر جدید پردیس، چهار پنجم آپارتمان‌های ساخته شده در این شهر خالی از سکنه است. بعضی افراد در پردیس ۱۰۰ و حتی ۲۰۰ واحد مسکونی دارند. بخر و بفروش‌ها در شرق، شمال و غرب پایتخت با احتکار املاک از خلاء مالیات در بخش مسکن سود می‌برند و در این شرایط عدم برنامه‌ریزی سازندگان در جهت ایجاد تناسب عرضه و تقاضا و پایین بودن توان تقاضای مصرفی، سرمایه‌های سازندگان را به چاله‌ی رکود کشانده است.
بررسی‌ها نشان می‌دهد دست کم هفت عامل، تزریق واحد‌های میان‌متراژ و کوچک‌متراژ متناسب با قدرت خرید اقشار میانی و پایین در شهر تهران را دچار اختلال کرده است. نوسانات اقتصادی، نبود چشم‌انداز روشن از بازده سرمایه در بخش ساخت و ساز، نبود برنامه‌ی شناخت بازار توسط سازندگان، پایین بودن توان متقاضیان مصرفی، نظام بانکی ناکارآمد، ورود بانک‌ها و دستگاه‌ها به حوزه‌ی ساخت و ساز و خلاء ابزار‌های تامین مالی برای تقویت بخش خصوصی، بازار مسکن را دچار مشکلاتی کرده است.
مطابق آمار سال ۱۳۹۵ تعداد ۵۰۰ هزار خانه خالی در استان تهران وجود داشته که با تکمیل واحد‌های مسکن مهر، اضافه شدن آپارتمان‌های خالی در نیمه شمالی شهر تهران و رکود معاملات ممکن است در حال حاضر این تعداد افزایش یافته باشد. بخش قابل توجهی از خانه‌های خالی در شهر جدید پردیس و منطقه ۲۲ در غرب پایتخت است. عمده واحد‌های پردیس بیش از ۸۰ متر و منطقه ۲۲ بیش از ۱۰۰ متر مربع مساحت دارند که متقاضی خانه اولی، کم‌برخوردار و حتی اقشار میانی قدرت خرید آن‌ها را ندارند.
در شهر جدید پردیس از سال ۱۳۹۱ برنامه احداث ۸۲ هزار واحد مسکونی برای اقشار پایین جامعه با آورده اولیه حدود ۲۵ میلیون تومان کلید خورد. اما خیمه‌ی سفته‌بازان در پردیس، ماهیت بازار مسکن این شهر را از حالت مصرفی به سرمایه‌ای کشاند. در حال حاضر نرخ‌های پیشنهادی آپارتمان در پردیس حدود ۳ میلیارد تومان است.
اشاره محبت‌خواه به قانون مالیات بر خانه‌های خالی مصوب آذرماه ۱۳۹۹ است که هنوز آن‌طور که باید و شاید قابلیت اجرا نیافته است. در ۹ ماهه ابتدای سال گذشته تنها یک میلیارد و ۵۲۵ میلیون تومان از این محل به دست آمد. قرار است دولت در سال جاری ۲۰۰۰ میلیارد تومان از محل مالیات خانه‌های خالی اخذ کند.
حدود ۶۵ درصد واحد‌های عرضه شده به بازار مسکن شهر تهران را خانه‌های با متراژ بیش از ۱۰۰ متر تشکیل می‌دهند؛ در حالی که سهم این گروه متراژی از معاملات قطعی فقط ۲۵ درصد است. در واقع از یک طرف با عدم دیدار عرضه و تقاضا و از طرف دیگر با حبس نقدینگی در املاک بزرگ متراژ مواجهیم. جهش‌های ادواری قیمت مسکن و قابلیت همترازی آن با تورم عمومی در کنار بی‌توجهی به پایه‌های مالیاتی در بخش املاک، بازار مسکن پایتخت را به بازاری جذاب برای احتکار سرمایه‌ها تبدیل کرده است.
