همزمان با هفته جهانی موزهها و میراث فرهنگی نشست تخصصی با عنوان موزهها و پایداری اجتماعی باحضور مجید اسماعیلی مدیرعامل موزه سینما، سید احمد محیط طباطبایی رئیس شورای بین المللی موزهها، رسول صدرعاملی، حبیب احمدزاده، رضا کیانیان و محمدرضا تقی پور مدیر موزه صلح در محل موزه سینمای ایران برگزار شد.
در ادامه روابط عمومی موزه سینما گزارش داده که مدیرعامل موزه سینمای ایران در ابتدای این نشست با اشاره به شعار امسال روز جهانی موزه، گفت: شعار امسال موزهها «پایداری اجتماعی» است به همین مناسبت از آقایان سید احمد محیط طباطبایی، حبیب احمدزاده، رسول صدرعاملی، رضا کیانیان و محمدرضا تقی پور دعوت کردیم تا گفتگویی دوستانه و صمیمی با این موضوع برگزار کنیم.
وی ادامه داد: هدف اصلی از تشکیل نشست ایناست که به صورت تخصصی به بررسی نقش موزه سینما در پایداری اجتماعی بپردازیم.
مجید اسماعیلی در ادامه ضمن خوشامدگویی به مهمانان از محیط طباطبایی رئیس شورای بین المللی موزهها خواست تا جلسه را با نگاهی به شعار اصلی امسال موزهها آغاز کند.
محیط طباطبایی با تبریک روز جهانی موزه و اشاره به شعار امسال گفت: بیش از چهل هزار موزه در دنیا عضو شورای جهانی موزهها هستند و موزههای ایران نیز نقش پر رنگی در این شورا دارند.
وی موزه سینما را یکی از مهمترین و تخصصیترین موزهها دانست و ادامه داد: موزه سینما به ما یادآوری میکند که در گذشته چگونه بودیم و در آینده چگونه باید زندگی کنیم و به دلیل ماهیت خود موزه سینما این موزه میتواند ارتباط بهتری با مردم، جامعه و سینماگران نسبت به موزههای دیگر برقرار کند.
اسماعیلی با بیان اینکه درواقع ما با سه مفهوم سینما، موزه و پایداری مواجه هستیم از رسول صدرعاملی خواست تا درباره اینکه موزه سینما صرف نظر از کارهای دانشگاهی در حوزه پایداری چه کاری میتواند انجام دهد، توضیح بدهد.
تقویت روایتها در موزهها
رسول صدرعاملی کارگردان سینما گفت: پایداری اجتماعی و استمرار این پایداری از درک و شناخت مخاطب و شهروندان نسبت به مسائل بوجود میآید و زمانیکه مخاطب وارد موزهها میشود دورانی را مرور میکند که این امر به شناخت او نسبت به وقایع و سیر تاریخی آن کمک زیادی میکند.
وی با اشاره به اینکه هر شیی و هر بخشی در موزهها دارای روایت است، ادامه داد: ما باید بتوانیم در موزه سینما روایتها و قصههای جذاب را فارغ از تنگ نظریها و دسته بندیهای مختلف با یک صداقت و انصاف از تاریخ در دل قصه برای مخاطب بیان کنیم.
صدرعاملی بیان داشت: خلاء جدی امروز این است که زمانیکه مخاطب وارد موزه سینما میشود اطلاعاتی را میگیرد و خارج میشود و به محض خروج آن اطلاعات را فراموش میکند، اما اگر قصه و روایت پشت هر شیء و یا بخشی را بداند قطعا دوباره به آن باز خواهد گشت و مشکل اصلی امروز موزهها کمرنگ بودن این روایتها است.
مدیرعامل موزه سینما در ادامه با بیان اینکه کارکرد اصلی موزهها آگاهی بخشی و پیوند بین حال و گذشته است از حبیب احمدزاده خواست تا درباره اینکه موزه سینما به موضوع پایداری چگونه میتواند بپردازد، صحبت کند.
موزهها باید زنده بودن و زندگی را به جامعه منتقل کنند
حبیب احمدزاده نیزبا اشاره به اینکه یکی از مشکلات اصلی نوع نگاه اشتباهی است که برخیها به کارکرد موزهها دارند، گفت: نوع نگاه برخی افراد به موزهها دقیقا همان نگاهی است که به دانش آموزان در آموزش و پرورش دارند؛ تصور میشود که مغز مخاطبان یک ظرف خالی است که باید آن را پر کرد درحالیکه باید به سمتی حرکت کرد که مخاطب و بازدیدکننده موزه بعد از دیدن هر موزهای به سمت تفکر و تکاپو حرکت کند.
وی با اشاره به اینکه موزهها باید مانند شمع و نور نقش روشنگری و افزایش آگاهی داشته باشند، افزود: موزهها در هر شکل و عنوانی باید حس زنده بودن و زندگی را به جامعه منتقل کنند و مانند یک دونده دو امدادی تجارب گذشتگان را به نسل امروز و تجارب نسل امروز را به آیندگان منتقل کنند. به عنوان مثال، موزه سینما میتواند از خود افراد کهنه کار این رشته و حتی بازنشستههای سینما به عنوان روایتگران این مجموعه تاریخی استفاده کند.
احمدزاده با اشاره به اینکه موزه باید پویا و زنده باشد، بیان داشت: اگر هر موزهای به افراد جامعه و شهروندان بگوید که شما قرار نیست همه مسائل را از ابتدا تحربه کنید بلکه میتوانید تجربیات دیگران را ببینید و آگاهی پیدا کنید، قطعا میتواند کاری را انجام بدهد که دانشگاهها و مدارس نتوانستهاند انجام بدهند.
وی با تاکید بر اینکه موزهها باید از نمایشی بودن صرف دست بردارند گفت: موزه باید پویا باشد و نباید تنها به پوسته اکتفا کنند بلکه باید محتوای پویا را تکثیر کند.
اسماعیلی در ادامه با اشاره به اینکه در مفهوم پایداری بحث تعادل وجود دارد و کنترل بحرانها از جمله موضوعاتی است که به پایداری مربوط میشود، از رضا کیانیان خواست تا درباره ارتباط بین پایداری و سینما صحبت کند.
کشوری که سینما نداشته باشد هویت ندارد
رضا کیانیان با اشاره به اینکه به موزهها علاقه جدی و شخصی دارد و از نظر او موزهها نقش پررنگی در هر پیش برد جامعهای و توسعه ملی دارند، گفت: تفاوت اصلی که بسیاری از موزههای داخل کشور با موارد مشابه خود در خارج از کشور دارند این است که فعالیت موزههای خارج از کشور زنده و پویا است و باید توجه داشته باشیم که موزه انبار اشیای عتیقه نیست، موزه زنده است و گرفتار کردن اشیا و قابها و دور نگه داشتن گذشته از امروز است.
وی با تاکید بر اینکه باید باور به موزهها را در افکار عمومی تغییر داد، افزود: این که وقتی میخواهند موضوعی را قدیمی و کهنه و بی فایده نشان بدهند میگویند موزهای است! نگاه درستی نیست، زیرا موزهها دریچه و پنجرهای را به روی جامعه باز میکنند که افراد میتوانند گذشته و شناسنامه خود را در آنجا ببینند و بشناسند و برای توسعه دست به دامان الگوهای غریبه نشوند. قطعا وقتی بدانند از چه پشتوانه قوی برخوردار هستند احساس شادی و قدرت خواهند کرد و راه رو به رو را روشنتر خواهند دید.
کیانیان با طرح این سوال که چگونه میتوان موزهها را به عنوان یک میراث زنده و مهم نگه داشت، گفت: آنچه باعث زنده شدن موزهها میشود روایت اشیا به شیوههای جذاب است. به طور مثال، همه ما ماجرای عاشورا را حفظ هستیم، اما بازهم هرسال در عزاداریهای ماه محرم آن را برای ما تعریف میکنند و اصلاً شرکت در عزاداریهای مذهبی زنده نگه داشتن روایت است و روایت در دل و ذهن مینشیند، باقی میماند و عنصری از وجود ما میشود.
وی با بیان اینکه روایت ِجذاب ِاشیا و قصههای پشت آنهاست که ما را جذب میکنند، بیان داشت: بنابراین در موزهها ضروری است تا اشیا و قابها را در قالب قصه برای کودکانمان تعریف کنیم تا خود و اجداد خود را بشناسند.
کیانیان با اشاره به اینکه سینمای ایران هم پای سینمای جهان متولد شده و گنجینهای پرافتخار است، بیان داشت: هر کشوری که سینما نداشته باشد هویت ندارد و ما میتوانیم با استفاده از روایتها و قصههایی که در سینما داریم هویت خود و فرزندانمان را تقویت کنیم.
وی ادامه داد: میتوان با برنامه ریزی، سینماگران و هنرمندان را به موزه سینما دعوت کرد تا به صورت مستقیم با مردم و جامعه ارتباط برقرار کنند و هر کدام قصه خود و دیگران را بگویند.
کیانیان بیان داشت: هنرمندان بسیاری داریم که در فرهنگ و تاریخ ما دارای جایگاه مهمی هستند و نقش پررنگی در فرهنگ و هنر کشور دارند، اما مردم از اهمیت آنها و دلایل مهم بودنشان بی خبرند و موزه سینما میتواند نقش پررنگی در معرفی این هنرمندان ایفا کند.
کیارستمی میگفت مدیون رزمندگان و جانبازان شیمایی هستیم
محمدرضا تقی پور مدیر موزه صلح تهران نیز با تبریک هفته جهانی موزهها، گفت: ارتباط رودر رو و زنده با مخاطبان و بازدیدکنندگان، برگزاری کلاسها و کارگاههای آموزشی میتواند نقش مهمی در پویایی موزهها داشته باشد.
وی ادامه داد: تمامی موزهها فارغ از تعریفی که دارند هدف اصلیشان اطلاع رسانی و آگاهی بخشی است و این اطلاع رسانی با تاکید بر تاریخ گذشته بنا نهاده شده است.
تقی پور با ذکر خاطرهای از بازدید زنده یاد عباس کیارستمی از موزه صلح، گفت: کیارستمی بعد از بازدید سه ساعته از موزه صلح اعلام کرد که ما در تاریخ دوبار مدیون رزمندگان و جانبازان شیمیایی هستیم. یکبار زمانیکه به جبهه رفتند و از کشور دفاع کردند و یکبار دیگر نقش پر رنگی که در اطلاع رسانی و آگاهیبخشی درباره جنگ داشتند.
تقی پور ادامه داد: یکی از راههایی که باعث میشود ارتباط جامعه و موزهها تقویت شود این است که موزهها روابط خود را با سازمانهای مردم نهاد گسترش بدهند و هرچه این ارتباط بیشتر باشد قطعا اثرگذاری موزهها نیز بیشتر خواهد شد.