سایت النشره در تحلیلی نوشت: طرح عربستان برای بستن پروندههایی که موجب مشکلاتی در منطقه عربی شده و کاهش اختلافات و تضمین موفقیت نشست سران عرب در جده و اعلام آغاز دوره جدیدی از همکاری و فعالیت مشترک عربی در این راستا بود. عربستان ریاست سی و دومین نشست سران عرب را از الجزایر تحویل گرفت. این نشست در شهر جده از طریق مشارکت تعداد زیادی از مقامات و رؤسای جمهور و رهبران عربی به موفقیت چشمگیری دست یافت و شاهد یک اتفاق بیسابقه یعنی مشارکت سوریه در این نشست بود. مشارکت سوریه و شخص بشار اسد، رئیس جمهوری این کشور مهمترین اتفاق در این نشست بود به ویژه اینکه پافشاری عربستان بر مشارکت بشار اسد دلیل واضحی بر ثبات موضع سوریه و تسلیم اعراب در برابر درستی چشم انداز استراتژی رهبری سوریه بود و این مساله زمینه را برای بستن صفحه دردناک گذشته هموار میکند.
تمام مسائلی که درباره ایجاد پیشرفت برای سوریه گفته میشد، حقیقت ندارد چرا که برای کاهش هیاهو و هیجان مشارکت سوریه در این نشست بود. باید به استقبال چشمگیری که اسد در این نشست از آن برخوردار شد چه از سوی محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان و رئیس این نشست و چه از سوی دیگر رهبران عرب اشاره کرد.
برخی درباره دستورات و دیکتههای آمریکا برای مشارکت ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهوری اوکراین در نشست سران عرب برای منحرف کردن نگاهها از مشارکت بشار اسد و در تنگنا قرار دادن وی صحبت میکنند؛ اما باید به این مساله توجه کرد که این نشست در خاک عربستان برگزار شد و عربستان ریاست این نشست را بر عهده داشت و حق دارد از هر کسی که بخواهد برای حضور در این نشست دعوت کند. دعوت از زلنسکی برای حضور در این نشست جزو اختیارات عربستان بود. در واقع مشارکت زلنسکی یک اقدام از سوی عربستان در مقابل آمریکا برای نشان دادن توازن نقش عربستان درباره پروندههای بینالمللی بود.
با این وجود بشار اسد مورد توجه زیادی در این نشست قرار گرفت. یک مسؤول عالی رتبه روسی درباره موضع روسیه نسبت به مشارکت زلنسکی در این نشست گفت: روسیه از مشارکت زلنسکی در این نشست ناخرسند بود؛ اما عربستان حق دارد هر کسی را که بخواهد برای حضور در این نشست دعوت کند و ما این مساله را درک میکنیم. آنچه برای روسیه مهم است شرکت سوریه در این نشست با حضور شخص بشار اسد بود. این مهمترین رویداد از نظر روسیه بود چرا که حضور بشار اسد بعد از ۱۲ سال در نشستهای اتحادیه عرب نشان دهنده پیروزی همپیمان استراتژیک ما بود و این چیزی است که ما همواره برای آن تلاش کردیم.
دست دادن رهبران عرب با بشار اسد نشان دهنده پیروزی سوریه است. اسد موافقت کرد که با همه از جمله کسانی که برای سرنگونی نظام وی تلاش کردند و با بازگشت سوریه به اتحادیه عرب مخالفت کردند، دست بدهد. بله بشار اسد به همه دست داد؛ اما این دست دادن در واقع دست دادن یک فرد پیروز بود که به مردم جسور خود اعتماد دارد. وی با نگاه خود به آنها فهماند: این من هستم که بر توطئههای خبیثانه بینالمللی و منطقهای شما پیروز شدم و با پایداری خود و مردمم شما را شکست دادم؛ اما سوریه هرگز شکست نمیخورد.
بیشتر اعراب در طول ۱۲ سال گذشته یعنی زمانی که سوریه در نشستهای عربی حضور نداشت هویت عربیشان را رها کردند و هیچ نقش و هویت عربی نداشتند. با بازگشت سوریه به نشست سران عرب مساله فلسطین مجددا به عنوان موضوع محوری و مرکزی اعراب مطرح شد و این نشان میدهد که هیچ هویت عربی بدون فلسطین وجود ندارد و هیچ گونه نقش عربی کارآمد و واقعی و فعالیت مشترک عربی بدون هماهنگی با سوریه وجود ندارد.
نگرانی رژیم صهیونیستی از مشارکت سوریه در این نشست و توصیف حضور بشار اسد به عنوان شکستی برای این رژیم اهمیت جایگاه سوریه به عنوان نقطه تمرکز اتحادیه عرب را نشان میدهد. این مساله همچنین نشان میدهد که سقوط سوریه به معنای سقوط تمام اعراب است و بازگشت و حضور سوریه به معنای بازگشت توازن برای تمام اعراب است.
این چشم پزشک تنها در پنج دقیقه توانست به پیکر امت عربی وارد شود و آسیبها و مرضهای این پیکر را کشف کرده و خطراتی که آینده نسلهای عربی را تهدید میکند مشخص کرده و نسخه مفیدی را از طریق یک چشم انداز فراگیر برای همکاری اعراب بپیچد. بشار اسد با سخنرانی پنج دقیقهای خود مرحله دردناکی را که سوریه دچار آن شده بود پشت سر گذاشت و در رأس عناوینی قرار گرفت که در حل مشکلات این امت نقش دارد و این نشان دهنده اهمیت نقش محوری و عربی سوریه است. این نقش تنها ضامن برای تحقق آرمانهای دولت سوریه و همکاری و فعالیت مشترک عربی است.
بشار اسد در پنج دقیقه گفت: ما باید به دنبال عناوین بزرگی بگردیم که آینده ما را تهدید کرده و بحرانهای ما را ایجاد میکند تا غرق نشویم و نسلهای آینده را با پرداختن به معلولها و نه علتها غرق کنیم. ما در مقابل یک فرصت تاریخی برای ساماندهی مجدد امور جهان عرب به دور از مداخله خارجی هستیم. من امیدوارم که نشست سران عرب آغازی برای مرحله جدیدی از فعالیت عربی و همبستگی برای تحقق صلح در منطقه ما و توسعه و شکوفایی به جای جنگ و ویرانی باشد.
وی در یک جمله بینهایت رسا و عبرت آموز گفت: آینده، گذشته و حال سوریه عربیت است؛ اما هویت عربی نه آغوش عربی. آغوشها زودگذر هستند؛ اما هویت دائمی است. یک انسان میتواند از یک آغوش به آغوش دیگری منتقل شود؛ اما هویت خود را تغییر نمیدهد. کسی که هویت خود را تغییر میدهد در اصل هویتی نداشته است. کسی که در قلب جایی دارد در آغوش جای نمیگیرد. سوریه قلب عربیت است.
سوریه بعد از نشست سران عرب مثل قبل نیست چرا که نشان داد که صاحب حاکمیت است و در آغوشی قرار نمیگیرد و تمام اعراب بعد از این نشست در آغوش سوریه؛ قلب تپنده عربی قرار میگیرند.