یک پایگاه نیروی هوایی آمریکا تصاویری از بمب «نفوذگر با مهمات انبوه» را منتشر و یک روز بعد حذف کرد. این بمب سنگرشکن ۱۲ تنی قابلیت نفوذ به اعماق زمین را دارد که میتواند احتمالا علیه تأسیسات هستهای ایران به کار گرفته شود.
به گزارش دویچه وله به نقل از خبرگزاری آسوشیتدپرس، با تشدید تنشها با ایران بر سر برنامه هستهای این کشور، ارتش آمریکا در این ماه تصاویری از یک بمب قدرتمند را منتشر کرد که برای نفوذ به اعماق زمین و تخریب تأسیسات زیرزمینی که میتواند برای غنیسازی اورانیوم استفاده شود، طراحی شده است.
نیروی هوایی آمریکا در دوم ماه مه (۱۲ اردیبهشت) تصاویر کمیاب از این سلاح موسوم به «جیبییو-۵۷» و معروف به «نفوذگر مهمات انبوه» را منتشر کرد. این تصاویر، اما یک روز بعد حذف شدند. ظاهراً به این دلیل که عکسها جزئیات حساسی را در مورد ترکیب و قدرت تخریبی سلاح نشان میدادند.
انتشار این عکسها در حالی صورت میگیرد که خبرگزاری آسوشیتدپرس گزارش داده است که ایران در حال پیشرفت مداوم در ساخت یک تاسیسات هستهای است که احتمالاً خارج از برد «جیبییو-۵۷» است که آخرین سلاح ارتش آمریکا برای از بین بردن تأسیسات زیرزمینی محسوب میشود.
در مورد نفوذگر عظیم تسلیحات آمریکا چه میدانیم؟
ایالات متحده در دهه ۲۰۰۰ با افزایش نگرانیها در مورد اینکه ایران با ساخت سایتهای هستهای زیرزمینی میخواهد آنها را از حملات احتمالی مصون دارد، سیستم ساخت بمب «نفوذگر مهمات انبوه» را توسعه داد.
نیروی هوایی آمریکا تصاویری از این بمبها را در صفحه فیسبوک پایگاه نیروی هوایی «وایتمن» در میسوری منتشر کرد. این پایگاه محل ناوگان بمبافکنهای رادارگریز «بی-۲» است و این تنها هواپیمایی است که قابلیت حمل بمب را دارد.
این پایگاه در زیرنویس یکی از تصاویر نوشته بود که دو بمب «نفوذگر مهمات انبوه» را دریافت کرده است تا یک اسکادران مهمات مستقر در این پایگاه بتواند «کارکرد آنها را آزمایش کند».
آسوشیتدپرس مینویسد، این اولین باری نیست که نیروی هوایی آمریکا عکسها و فیلمهایی را از این بمب منتشر میکند که همزمان با افزایش تنشها با تهران بر سر برنامه هستهای این کشور بوده است. در سال ۲۰۱۹، ارتش آمریکا ویدئویی از یک بمب افکن «بی-۲» در حال پرتاب دو بمب منتشر کرد.
نیروی هوایی ایالات متحده به درخواستها برای اظهار نظر درباره اینکه چرا جدیدترین مجموعه عکسها را نخست پست و سپس حذف کرده، پاسخی نداده است.
از عکسها چه میآموزیم؟
آخرین عکسها شابلونهایی را بر روی بمبهایی که وزن آنها را ۱۲۳۰۰ کیلوگرم (۲۷۱۲۵ پوند) ذکر کرده بود، نشان دادند.
راهول اودوشی، تحلیلگر ارشد امور تسلیحات در «جینس» (Janes) که یک شرکت اطلاعاتی منبع باز (اوپن سورس) است، به آسوشیتدپرس گفته است: «این بمب همچنین حاوی ترکیبی از یک ماده منفجره استاندارد و یک ترکیب انفجاری نسبتاً جدید است.»
وزن بمب، با بررسی شابلون روی آن، بیشتر مربوط به قاب فولادی ضخیم آن میشود که به آن اجازه میدهد، پیش از انفجار از بتن و زمین سخت به داخل نفوذ کند. با این حال، کارایی دقیق این سلاح هنوز مشخص نیست.
اودوشی در مورد علت حذف سریع تصاویر گفته است که بهاحتمال آنها اطلاعات زیادی در مورد بمبها فاش کردهاند. اودوشی گفت: «حذف فوری از اینترنت بدون هر توضیح یا توجیهی به این معنی است که یک خطای احتمالی وجود داشته است.»
نقش احتمالی بمب در هدف قرار دادن تأسیسات هستهای ایران
آسوشیتدپرس روز دوشنبه ۲۲ مه (اول خرداد) گزارش داد که تصاویر ماهوارهای شرکت «پلانت لبز» نشان میدهند که تهران در حال حفر تونل در کوه نزدیک به سایت هستهای نطنز در مرکز ایران بوده است. تپههای حفاری در این سایت نشان میدهد که بنا به گفته کارشناسان و تحلیل آسوشیتدپرس، این مرکز میتواند بین ۸۰ متر (۲۶۰ فوت) تا ۱۰۰ متر (۳۲۸ فوت) زیر زمین باشد.
کارشناسان میگویند، ابعاد پروژه ساخت و ساز نشان میدهد که ایران احتمالاً میتواند از تأسیسات زیرزمینی، نه تنها برای ساخت سانتریفیوژها، بلکه برای غنیسازی اورانیوم نیز استفاده کند.
سانتریفیوژهای لولهای شکل که در آبشارهای بزرگی مرکب از دهها دستگاه قرار گرفتهاند، گاز اورانیوم را با سرعت بالا برای غنیسازی به چرخش درمیآورند. به کار گرفتن دستگاههای سانتریفیوژ بیشتر به ایران این امکان را میدهد که با سرعت بیشتری اورانیوم را تحت حفاظت کوه غنیسازی کند.
این امر میتواند برای بمب عظیم «جیبییو-۵۷» مشکلساز شود. نیروی هوایی در توضیح قبلی در مورد قابلیتهای این سلاح گفته است که این بمب میتواند پیش از منفجر شدن، حدود ۶۰ متر زمین و بتن را بشکافد.
آیا آمریکا هنوز هم میتواند برای انداختن بمب تلاش کند؟
به گفته آسوشیتدپرس، مقامات آمریکا در مورد استفاده متوالی از دو بمب از این نوع برای اطمینان از تخریب یک سایت هستهای، پیش از این بحث و تبادل نظر کردهاند. اما حتی پس از آن، عمق جدید تونلهای نطنز احتمالا چالشی جدی را به همراه خواهد داشت.
یک دشواری حمله نظامی احتمالی آمریکا در این است که یک فروند هواپیمای «بی-۲» از ماه دسامبر سال گذشته زمینگیر شده است، زیرا به دلیل فرود اضطراری دچار حریق شده بود.
با این حال سرهنگ بروس ای. ویدال، سخنگوی فرماندهی حملات جهانی نیروی هوایی، گفت که ایالات متحده همچنان میتواند «در صورت نیاز عملیاتی» هواپیما را به پرواز درآورد.