آمریکا: ایران به داشتن مواد کافی برای یک بمب بسیار نزدیک است| به توافق نزدیک شده بودیم اما ایران به آن پشت کرد

رابرت مالی، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران و رییس هیات مذاکره‌کننده آمریکا در مذاکرات وین در گفت‌وگویی با شبکه ان‌پی‌آر که مشروح آن در وبگاه این شبکه منتشر شده است، در پاسخ به این سوال که ایران تا چه اندازه به دست‌یابی به یک سلاح اتمی نزدیک است، گفت: پاسخ به این سوال دو بخش دارد. اولی مسئله غنی‌سازی اورانیوم است و ما می‌دانیم و به صورت علنی هم گفته‌ایم که چند هفته با دست‌یابی به مقادیر کافی از این مواد فاصله دارند. اگر آن‌ها تصمیم بگیرند که در حد تسلیحاتی غنی‌سازی کنند، به در اختیار داشتن مواد کافی برای یک بمب بسیار نزدیک خواهند بود. فکر می‌کنم مسئله بعدی این خواهد بود که چقدر طول خواهد کشید تا یک بمب و وسیله پرتاب آن را داشته باشند. این اطلاعات محرمانه است و من نمی‌توانم به آن ورود کنم. اما ما بسیار بر بازدارندگی ایران از اتخاذ تصمیم غنی‌سازی در سطح تسلیحاتی متمرکز هستیم.

مالی در ادامه مدعی شد که اگر ایران تصمیم بگیرد یک سلاح هسته‌ای داشته باشد، اورانیوم غنی‌شده مورد نیاز آن را در مدت کوتاهی به دست خواهد آورد.

او همچنین با توجه به اظهارات وزیر امور خارجه ایران مبنی بر این که ایران هیچ گاه به دنبال دست‌یابی به یک سلاح اتمی نبوده است و برنامه اتمی آن اهداف نظامی را دنبال نمی‌کند، گفت که طبق ارزیابی جامعه اطلاعاتی آمریکا، ایران در این مقطع زمانی تصمیمی برای دست‌یابی به یک بمب هسته‌ای ندارد.

نماینده ویژه آمریکا در امور ایران، در حالی که دولت این کشور تاکید دارد دیپلماسی اولویت اول آن برای رسیدگی به مسئله هسته‌ای ایران است، با مطرح کردن اظهاراتی تهدیدآمیز گفت: ما بازدارنده‌هایی را به کار خواهیم بست تا برای آن‌ها روشن کنیم که اگر به این نتیجه برسیم آن‌ها در حال برداشتن گام‌هایی در راستای تصمیم‌گیری برای دست‌یابی به یک سلاح هسته‌ای هستند، تمامی گزینه‌ها روی میز خواهند بود. اما ما همچنان پیگیر دیپلماسی خواهیم بود، چراکه فکر می‌کنیم قابل راستی‌آزمایی‌ترین و با دوام‌ترین راه برای جلوگیری از دست‌یابی ایران به یک بمب است.

او افزود: ترجیح ما یک گزینه دیپلماتیک است. من فکر می‌کنم که این راه موثرترین و با دوام‌ترین شیوه برای اطمینان یابی از این است که ایران به یک بمب دست پیدا نکند. ما یک مسیر معقول دیپلماتیک داریم. به بیان دیگر، رییس جمهور (جو بایدن) گفته است که تمامی گزینه‌ها روی میز است. می‌توان تصور کرد که منظور او چیست. او به وضوح گفته است که گزینه نظامی روی میز خواهد بود. واقعا با گزینه‌ای که ترجیح می‌دهیم فاصله دارد، اما هر کاری لازم باشد انجام خواهیم داد تا اطمینان پیدا کنیم که ایران به یک سلاح دست پیدا نمی‌کند. امیدواریم که این مسئله را از طریق دیپلماتیک حل کنیم و ما آماده طی کردن این مسیر هستیم.

اظهارات مالی درباره اهداف برنامه هسته‌ای ایران در حالی مطرح می‌شود که مقامات ایران پیش‌تر با تاکید بر حق مسلم مردم ایران از برخورداری از برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای گفته‌اند که تولید و به کارگیری تسلیحات اتمی جایی در برنامه دفاعی ایران ندارد و برنامه هسته‌ای ایران اهدافی صرفا صلح‌آمیز را دنبال می‌کند.

افزون بر این، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز در گزارش‌های منظم خود از نظارت بر فعالیت‌های هسته‌ای ایران و راستی‌آزمایی آن، ادعای وجود اهداف نظامی در برنامه هسته‌ای ایران و انحراف مواد هسته‌ای را تایید نکرده است.

در ادامه این گفتگو، رابرت مالی در پاسخ به این که با توجه به این که آمریکا و ایران گفت‌وگویی ندارند، مسیر معقول دیپلماتیک در این برهه به چه شکل است، گفت: آمریکا به این دلیل با ایران گفتگو نمی‌کند و مذاکرات مستقیم ندارد، چون ایران نخواسته است که وارد این مسیر شود. اما ما در اوت گذشته بسیار به دست‌یابی به یک توافق نزدیک شده بودیم. در واقع، تمامی کشور‌های مذاکره‌کننده با پیشنهادی که اتحادیه اروپا داده بود موافق بودند.

او ادعا کرد: ایران به آن توافق پشت کرد. ایران شرکت‌کنندگان در اعتراضات مسالمت‌جویانه را سرکوب کرد. به روسیه پهپاد‌هایی را داد که در حمله بی‌رحمانه‌اش به اوکراین استفاده می‌کند و برنامه هسته‌ای آن پیشرفت کرده است. بنابراین، تغییراتی رخ داده است.

او در ادامه گفت که این تغییرات «مسلما» تلاش‌ها برای مذاکره با ایران را پیچیده‌تر می‌کند

مالی در این راستا گفت:، اما ایران می‌داند که اگر بخواهد این مسیر را طی کند، ما هم آماده خواهیم بود. اگرچه دیگر مسائلی را که با ایران داریم، نادیده نخواهیم گرفت. چه زندانی شدن شهروندان متعدد آمریکایی در ایران باشد که برای آزادسازی‌شان در حال مذاکرات غیرمستقیم هستیم و چه دیگر تهدید‌هایی باشد که ایران برای شهروندان و کارکنان نظامی ما در منطقه ایجاد می‌کند.

 جو بایدن با پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در سال ۲۰۲۱ اعلام کرد که احیای توافق هسته‌ای را در اولویت سیاست خارجی خود قرار داده است.

دولت آمریکا در دوران ریاست جمهوری دونالد ترامپ، در سال ۲۰۱۸ از این توافق خارج شد.

مذاکرات احیای توافق هسته‌ای در سال ۲۰۲۲ با اعضای اصلی توافق و با حضور آمریکا در وین آغاز شد. ایران و آمریکا از طریق طرفین مذاکرات در جریان مواضع یکدیگر قرار می‌گرفتند و مذاکرات مستقیمی نداشتند.

با گذشت چند ماه، با وجود برخی گشایش‌های انجام شده، این مذاکرات به دلیل برخی مسائل حل‌نشده متوقف شد

دولت آمریکا در این مدت سعی کرده است ایران را مقصر مطرح کردن مسائل فرابرجامی در مذاکرات وین جلوه دهد و آن را عامل مهمی در روند کند و ایجاد وقفه در مذاکرات جلوه دهد.

در حالی که مقامات ایران با انتقاد از این رویکرد آمریکا و شرکای غربی توافق اعلام کرده‌اند، در صورتی که غرب اراده سیاسی لازم را نشان دهد، آماده نهایی کردن توافقی «خوب» در وین برای لغو تحریم‌ها هستند که در راستای منافع ملت ایران باشد.