مذاکرات مخفیانه ایران و آمریکا؟
با وجود این که مقامات ایران با رد ادعای وجود اهداف نظامی در برنامه هسته‌ای ایران بر ماهیت صلح‌آمیز آن تاکید کرده و گفته‌اند که تولید و به‌کارگیری تسلیحات اتمی جایی در دکترین دفاعی ایران ندارد، روزنامه فایننشال تایمز در گزارشی نوشت: آمریکا و کشورهای اروپایی بحث‌ها درباره چگونگی تعامل با ایران در زمینه فعالیت‌های هسته‌ای آن را با نگرانی از این که توسعه برنامه هسته‌ای ایران خطر بروز جنگی منطقه‌ای را در بر داشته باشد، از سر گرفته‌اند.
در ادامه این گزارش با اشاره به این‌که آمریکا، فرانسه، انگلیس و آلمان از ماه سپتامبر با اتخاذ رویکردی مداخله‌جویانه نسبت به امور داخلی ایران و ادعای حمایت نظامی ایران از روسیه در جنگ اوکراین-ادعایی که از سوی مقامات ایران و روسیه رد شده است- تلاش‌های دیپلماتیک برای حل‌وفصل این بحران را متوقف کردند، آمده است: اما در ماه‌های اخیر، تماس‌هایی با مقامات ایرانی برقرار شده است. از جمله می‌توان به دیدار ماه مارس در اسلو میان مقامات تروئیکای اروپا(آلمان، فرانسه و انگلیس) و علی باقری کنی، مذاکره‌کننده ارشد ایران در مذاکرات وین اشاره کرد.
فایننشال تایمز در ادامه با استناد به ادعای منابع مطلع مدعی شد: برخی دیپلمات‌ها و تحلیل‌گران می‌گویند، رابرت مالی، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران و مذاکره‌کننده ارشد این کشور در مذاکرات وین چندین بار با امیرسعید ایروانی، نماینده ایران در سازمان ملل دیدار کرده است. این مذاکرات، اولین ارتباط مستقیم میان مقامات ایرانی از زمان خروج دونالد ترامپ، رییس جمهور پیشین آمریکا از توافق هسته‌ای در سال ۲۰۱۸ محسوب می‌شود. یک منبع نزدیک به دولت(آمریکا) گفت که این مذاکرات عمدتا بر امکان تبادل زندانی با ایران متمرکز بوده است.
در بخش دیگری از این مطلب مطرح شد: یکی از دیپلمات‌هایی که در جریان این مذاکرت بوده است، گفت که «نبادل زندانی آغازگر مذاکرت(احیای توافق هسته‌ای) خواهد بود. احتمال این که توافقی در زمینه مسئله هسته‌ای انجام شود کم است اما ممکن است توافقی موقتی در کار باشد.
ادعای فاننشال تایمز درباره گفت‌وگوهای مستقیم میان نمایندگانی از آمریکا و ایران در حالی مطرح می‌شود که منابع رسمی در ایران هنوز آن را رد یا تایید نکرده‌اند.
دستگاه دیپلماسی ایران تاکید کرده است که آمادگی دارد در چارچوب و روندی جدا از روند احیای توافق هسته‌ای و با حسن نیت دوجانبه روی موضوع تبادل زندانیان کار کند.
اگرچه دولت آمریکا می‌گوید روی آزادی زندانیان آمریکایی در سراسر جهان، از جمله ایران متمرکز است و این موضوع برای آن در اولویت است اما چند بار اظهارات مقامات ایرانی مبنی بر تبادل پیام‌های غیرمستقیم در این زمینه و توافق در این زمینه را رد کرده است.
مذاکرات احیای توافق هسته‌ای پس از چند ماه از آغاز آن در اوایل سال ۲۰۲۲، با وجود برخی گشایش‌های انجام شده، به دلیل برخی مسائل حل‌نشده متوقف شد.
ایران و آمریکا از طریق طرفین مذاکرات در جریان مواضع یکدیگر قرار می‌گرفتند و مذاکرات مستقیمی نداشتند.
دولت آمریکا با وجود این که می‌گوید دیپلماسی اولویت اول آن برای رسیدگی به مسئله هسته‌ای ایران است، در چند ماه اخیر با اتخاذ رویکردی مداخله‌جویانه درباره امور داخلی ایران و ادعای نقض حقوق بشر، همچنین ادعای حمایت نظامی ایران از روسیه در جنگ اوکراین-ادعایی که از سوی مقامات ایران و روسیه رد شده است، گفته است که احیای برجام فعلا در دستور کار آن قرار ندارد.
واشنگتن در این مدت سعی کرده است ایران را مقصر مطرح کردن مسائل فرابرجامی در مذاکرات وین جلوه دهد و آن را عامل مهمی در روند کند و ایجاد وقفه در مذاکرات جلوه دهد.
در حالی که مقامات ایران با انتقاد از این رویکرد آمریکا و شرکای غربی توافق اعلام کرده‌اند، در صورتی که غرب اراده سیاسی لازم را نشان دهد، آماده نهایی کردن توافقی «خوب» در وین برای لغو تحریم‌ها هستند که در راستای منافع ملت ایران باشد.
