خسارت ۷ میلیارد دلاری آلودگی هوا به ایران| مرگ سالانه ۲۰ هزار نفر بر اثر آلاینده‌های هوا
محمدرضا مسجدی دبیرکل اتحادیه جهانی مبارزه با بیماریهای ریوی در سی و سومین کنگره سالیانه جامعه پزشکان متخصص داخلی در سالن همایش‌های رازی درباره آلودگی هوا گفت: آلودگی هوا چهارمین عامل مرگ در کشور است که سالانه ۷ میلیارد دلار به مملکت خسارت می‌رساند. هر سال حدود ۲۰ هزار نفر بر اثر آلاینده‌های هوا جان خود را از دست می‌دهند و موتورسیکلت‌ها مهمترین عامل آلودگی هوا در ایران هستند.
وی در ادامه افزود: تحقیقات اخیر نشان می‌دهد آلودگی هوا هر سال ۹ میلیون نفر را در دنیا به کام مرگ می‌کشد و از هر ۹ مرگ یک نفر به دلیل مشکل آلودگی هوا جان خود را از دست می‌دهند. با اینکه میزان مرگ‌های ناشی از سکته بیش از آلودگی هواست، اما یک سوم مرگ‌های ناشی از سکته مغزی نیز به دلیل آلودگی هوا است.
مسجدی درخصوص تعداد آلوده‌ترین شهر‌های کشور گفت: در سال ۱۴۰۰ میزان آلودگی هوا در ۲۷ شهر کشور بیش از حد مجاز بود و در مواردی میزان آلودگی‌ها بیش از سه برابر حد مجاز بوده است. شهرهایی که بیشترین میزان آلودگی هوا را دارند عبارتند از تهران، اهواز، مشهد، تبریز، شیراز، اصفهان، ایلام، سنندج، خرم‌آباد، اراک، کرج، کرمانشاه، آبادان، شهرکرد، یزد، ارومیه، کرمان، قزوین، بیرجند، قم، زابل، بجنورد، زنجان، بوشهر، اردبیل، زاهدان و دزفول که در برخی از این شهر‌ها همزمان با آلودگی هوای ناشی از سوخت، پدیده ریزگرد‌ها نیز وجود دارد.
مدیرعامل شبکه ملی پیشگیری از بیماریهای غیر واگیر درباره مهمترین عامل آلودگی هوا در کشور توضیح داد: مهمترین عامل آلودگی هوا در کشور موتورسیکلت‌ها و خودرو‌های فرسوده هستند. خودرو‌های فرسوده ۲۵ برابر بیشتر از خودرو‌های یورو ۲ آلودگی تولید می‌کنند و حدود ۴۵ درصد از خودرو‌های کشور فرسوده و از رده خارج هستند. ۸۸ درصد آلودگی هوا در ایران ناشی از موتورسیکلت‌ها و خودروها و ۱۲ درصد ناشی از منابع ثابت و صنایع است.
مسجدی افزود: موتورسیکلت‌ها بیش ازچهار برابر خودروها آلایندگی دارند. بیش از ۹۰ درصد موتورسیکلت‌ها کاربراتوری و ۸۶ درصد آن‌ها فرسوده هستند. ۲۱۹ شرکت در ایران موتورسیکلت تولید می‌کند که اکثر آن‌ها بنزینی و غیراستاندارد هستند.
خسارت‌های آلودگی هوا در ایران
وی درباره آمارمرگ و میر ناشی از آلودگی در شهر تهران اظهار کرد: بر اساس اعلام وزارت بهداشت سالانه ۲۰ هزار مرگ منتسب به آلودگی هوا در ایران وجود دارد. بیش از نیمی از جمعیت کشور در معرض آلودگی هوا قرار دارند و خسارات آلودگی هوا در ایران سالانه به ۷ میلیارد دلار می‌رسد. فقط در شهر تهران سالانه بیش از ۳۷۰۰ نفر به علت آلودگی هوا جان خود را از دست می‌دهند و خسارت این پدیده در تهران بالغ بر ۲.۳ میلیارد دلار است.
فوق تخصص ریه در خصوص تأثیر آلودگی هوا در ابتلا به سرطان ریه افزود: ۲۰ درصد از سرطان ریه به دلیل آلودگی هوا است. در سال‌های اخیر علاوه بر خودروها و منابع ثابت، سوزاندن مازت در فصول سرد سال نیز بر افزایش میزان آلودگی هوا و مرگ‌های ناشی از آن موثر بوده است. مازوت یا نفت کوره به علت قیمت ارزان برای سوخت کوره‌ها و نیروگاه‌ها استفاده می‌شود، اما این ماده پس از سوختن به گاز‌های خطرناکی تبدیل می‌شود.
مسجدی خاطر نشان کرد: تبخیر بنزین در جایگاه‌های سوخت نیز یکی دیگر از عوامل آلودگی هواست به طوری که حدود ۲۰ درصد انتشار ترکیبات آلی فرار در هوا ناشی از تبخیر بنزین از این جایگاه‌ها است و در اطراف این مراکز میزان آن به شدت بالاتر و خطرناک است.
وی در ادامه درباره میزان تبخیر بنزین گفت: از هر ۱۰ هزار لیتر بنزین ۴۵ لیتر بخار می‌شود و بر اساس برآورد‌های موجود فقط در شهر تهران سالانه بیش از چهار میلیارد لیتر بنزین مصرف می‌شود.
دبیرکل اتحادیه جهانی مبارزه با بیماریهای ریوی با اشاره به راهکار‌های کاهش آلودگی هوا گفت: مهمترین راهکار کاهش آلودگی هوا در ایران اجرای قانون هوای پاک است که از سال ۹۶ تصویب شده و تاکنون اقدام جدی برای اجرای آن صورت نگرفته است.
مسجدی درخصوص راه حل‌های کاهش آلودگی هوا افزود: توسعه حمل و نقل شهری از جمله مترو و بی‌آر‌تی، ترویج فرهنگ دوچرخه‌سواری، آزمایش جدی آلایندگی خودروها، نوسازی ناوگان تاکسیرانی، خروج کارخانه‌های آلاینده از شهر‌های بزرگ، اصلاح کیفیت بنزین، توسعه فضای سبز شهری، ترویج استفاده از خودرو‌های برقی، جلوگیری از مازوت سوزی، نصب فیلتر جاذب ذرات معلق و بازیابی کاتالیست وسایل نقلیه از جمله مهمترین اقداماتی است که برای کاهش آلودگی هوا و مرگ و خسارت‌های اقتصادی بسیار بالای آن باید انجام شود.
مدیرعامل شبکه ملی پیشگیری از بیماریهای غیر واگیر گفت: نکته بسیار مهم لزوم وحدت رویه و انسجام بین مدیران کشور است. متاسفانه با وجود تاکید برخی مسئولان بر اجرای قانون هوای پاک منابع مالی برای اجرای این قانون تامین نمی‌شود و همچنان شاهد تولید خودروها و موتورسیکلت‌های آلاینده و ادامه مصرف مازوت در برخی صنایع هستیم.
فوق تخصص بیماریهای ریوی به مردم توصیه کرد: در زمان آلودگی هوا مصرف مواد غذایی حاوی آنتی‌اکسیدان مانند سبزیجات، میوه، بادام، شیر و دیگر لبنیات نیز می‌تواند از بدن ما را در برابر اثرات آلودگی هوا حفاظت کند.
