سربازی از سن 18سالگی برای پسران آغاز میشود، برخی از دلایل مانند ادامه تحصیل میتواند موعد اعزام به خدمت سربازی را به تعویق اندازد اما اگر برای نرفتن به خدمت سربازی دلیل موجهی وجود نداشته باشد، فرد یا سرباز غایب محسوب میشود یا سرباز فراری.
سرباز غایببه فردی میگویند که به سن مشمولیت (18سالگی) رسیده باشد و هنوز برای تکمیل و ارسال دفترچه اعزام به سربازی اقدامی نکرده باشد همچنین اگر فرد دفترچه اعزام را تکمیل و ارسال کند و زمان اعزامش مشخص شود اما خودش را به پادگان معرف نکند همچنان سرباز غایب محسوب میشود.
فردی که خودش را به پادگان معرفی میکند اگر از ادامه خدمت سربازی (چه در دوران آموزشی و چه خدمت) خودداری کند سرباز فراری محسوب میشود.
سربازانی که مدت غیبت اولیه آنها از یک روز تا 3 ماه باشد، سه ماه اضافهخدمت سربازی و چنانچه مدت غیبت اولیه آنها بیشتر از سه ماه باشد به 6 ماه اضافهخدمت سربازی تنبیه میشوند همچنین مشمولانی که مدت غیبت اولیه آنها بیش از یک سال باشد، علاوه بر 6 ماه اضافهخدمت سربازی، سرباز فراری نیز محسوب و به مراجع قضائی معرفی میشوند.
مشمولان غایب علاوه بر محرومیتهای اجتماعی ماده 10 قانون خدمت وظیفه عمومی از جمله دریافت تسهیلات بانکی، استخدام به هر صورت (رسمی، پیمانی، روزمزد و خرید خدمت)، اخذ پروانه کسب، با محرومیتهایی از جمله عدم امکان ادامه تحصیل در مقاطع تحصیلی بالاتر، عدم برخورداری از معافیت کفالت، کسر خدمت ایثارگری و ممنوعیت خروج از کشور مواجه میشوند.
هفته گذشته سازمان وظیفه عمومی فراجا اعلام کرد سربازان وظیفه فراری دارای 3 فرزند در صورت داشتن شرایط معافیت از سربازی، پس از معرفی خود به یگان خدمتی میتوانند برای معافیت اقدام کنند.