مقامات ارشد دولت چین اعلام کردهاند که فقط به فکر لبریز کردن بازارهای خارجی از محصولات چینی و صادرات نیستند و میخواهند برای ارتقای صنایع و بهبود تجارت داخلی سرمایهگذاریهای بیشتری انجام دهند؛ اما اقتصاددانان معتقدند تجربه دیگر اقتصادهای درگیر بحران هزینه مصرفکننده نشان داده است موجی از صادرات چینی در راه است.
تکیه بر صادرات برای بهبود رشد اقتصادی فرمولی آزمایش شده برای چین است. پکن هم از واحد پولی خود یوآن به عنوان اهرمی قدرتمند استفاده میکند. کاهش ۷ درصدی نرخ برابری یوآن در برابر دلار تا اواسط ژانویه سال جاری باعث شده است هزینه خرید کالاهای چینی برای خریداران سایر کشورها کاهش پیدا کند.
اقتصاد چین درحال حاضر با بحرانهایی جدی مانند بحران مسکن و ساخت و ساز و بحران بدهی دولتهای محلی مواجه است و از نظر عدهای از اقتصاددانان، راه حل برونرفت از بحرانهای اقتصادی، افزایش صادرات است. همانطور که تایلند و چندین کشور آسیای جنوب شرقی در سالهای ۱۳۹۷ و ۱۳۹۸ و ایرلند و اسپانیا در سالهای ۲۰۰۸ و ۲۰۰۹ برای فرار از بحران اقتصادی رو به افزایش صادرات آوردند. با اینهمه این رویکرد برای چین میتواند در میان کشورهایی که از قبل نسبت به فوران صادرات کالاهای چینی در بازارهایشان نگران بودند، واکنشهایی سیاسی ایجاد کند؛ واکنشهایی که ممکن است به قیمت از دست رفتن شغل کارگران و سهام شرکتها تمام شود.
در اروپا، یکی از بازارهای کلیدی چین، مقامات و رهبران تجاری نشان دادهاند نسبت به افزایش تجارت با چین بسیار محتاط عمل میکنند، زیرا درحال حاضر برای مقابله با هجوم خودروهای چینی به این منطقه در تقلا هستند. از سویی دیگر شراکت اقتصادی میان چین و روسیه، کشوری که به دلیل آغاز جنگ با اوکراین مورد انتقاد اروپا قرار دارد هم موجب شده تا اروپا نسبت به اتکا به چین محتاطانه عمل کند.
چین برای مقابله با این مشکل، صادرات خود به کشورهای جنوب شرق آسیا را افزایش داده است، کشورهایی که روی کالاهای چینی پردازش بیشتری انجام داده و آنها را به اروپا صادر میکنند. اما چالش عملی دیگری هم بری چین وجود دارد. مازاد تجاری کالاهای تولیدی چین به شدت زیاد و برابر یک دهم کل اقتصاد چین است. همین موضوع میتواند محدودیتهایی برای رشد اقتصادی چین ایجاد کند. همچنین رشد اقتصادی در حال حاضر ممکن است سخت باشد زیرا بعضی از بزرگترین صادرکنندههای چینی پس از افزایش نرخ بهره به منظور کاهش تورم، با مشکلات زیادی از جمله کاهش تقاضا دست به گریبان شدهاند.
اما کاهش ارزش پول چین در برابر دلار میتواند باعث افزایش صادرات شود. تلاشهای اخیر دولت چین هم حاکی از آن است که دولت نه تنها برای بهبود تجارت در خارج از کشور در تلاش است، بلکه بر بهبود داد و ستد در داخل چین هم متمرکز شده است. کارشناسان اقتصادی باور دارند اگرچه افزایش صادرات چین میتواند خطرات سیاسی به دنبال داشته باشد، اما این کشور در یک حوزه فضای کافی برای توسعه صادرات خود را دارد: فناوریهای جدید.
چین به واسطه نفوذ به بازار خودروهای برقی، طی دو سال صادرات خودروی خود را ۴ برابر کرد و به بیش از ۶ میلیارد دلار در ماه رساند. ارزش صادرات خودروی چین در ماه گشته برای اولین بار از ارزش صادرات موبایل سبقت گرفت.
انرژی پاک حوزه جدید دیگری است که توانسته به صادرات چین رونق ببخشد. صادرات پنلهای خورشیدی چین طی ۳ سال گذشته ۳ برابر شده و به نزدیک ۵ میلیارد دلار در ماه رسیده است. درحالی که تولیدکنندههای آمریکای شمالی، اتحادیه اروپا و دیگر نقاط جهان درحال افزایش تولیدات خود در این حوزه هستند، اما صادرات چین هم به رشد خود ادامه خواهد داد.