نیتریتها، ترکیبات شیمیایی حاوی نیتروژن و اکسیژن هستند که معمولا بهعنوان افزودنی غذایی استفاده میشوند. اولین دلیل مصرف نیتریتها، جلوگیری از رشد باکتریها در فرآوردههای گوشتی است. این ترکیبات در حفظ رنگ و مزه خوراکیها همچنین افزایش مدت ماندگاری شان نقش دارند. نیتریتها میتوانند با پروتئینها واکنش داشته باشند و ترکیباتی بهنام نیتروزامین ایجاد کنند که عامل رنگ صورتی خاص محصولات گوشتی فرآوریشده مانند سوسیس و کالباس است.
نیتریت و نیترات چه تفاوتی دارند؟
نیتراتها بهطور طبیعی در آب و خاک وجود دارند و گیاهان، آنها را برای رشد خود جذب میکنند. در نتیجه، نیتراتها در بسیاری از میوهها و سبزیجات بهخصوص سبزیجات برگدار سبز مانند کاهو و اسفناج وجود دارند. بحث در مورد افزودن نیتراتها و نیتریتها به مواد غذایی از آنجاست که این ترکیبات واکنشهای شیمیایی برای تبدیل به نیتروزامین پیدا میکنند که سرطانزا هستند. بعضی از مطالعات نشان میدهد که مصرف فراوردههای گوشتی سرشار از این افزودنیها میتوانند خطر ابتلا به سرطان کولون را افزایش دهد.
نیتریت چه عوارضی دارد؟
نیتریتها میتوانند در معده به نیتروزامین تبدیل شوند که این ترکیبات با آسیب به DNA سلولها همراه است و مطالعات آزمایشگاهی خطر سرطانها را نشان میدهد. نیتریتها میتوانند با دیگر ترکیبات موجود در موادغذایی ترکیب شده و ترکیبات سمی ایجاد کنند. واکنش نیتریتها با بعضی ترکیبات محصولات گوشتی فرآوریشده میتواند منجر به تشکیل نیتروزامین شود که سرطانزا خواهد بود.
چطور میتوان عوارض نیتریت را کاهش داد؟
در وهله اول برای کاهش عوارض نیتریتها باید مصرف فراوردههای گوشتی فرآوریشده را کاهش داد، زیرا مقدار زیادی نیتریت دارند. بهتر است بهجای این محصولات که علاوه بر نیتریت بالا از نظر ارزش تغذیهای چندان غنی نیستند، از منابع پروتئینهای سالم مانند ماهیها، حبوبات، تخممرغ و مغزها استفاده کرد.
توصیه مهم دیگر اینکه تا حد امکان از میوهها و سبزیجات تازه بهجای خوراکیهای آماده استفاده کرد. این خوراکیها علاوه بر اینکه حاوی ریزمغذیهای ضروری هستند از بدن در برابر عوامل بیماریزا محافظت میکنند. هنگام خرید محصولات غذایی آماده نیز لازم است به برچسب آنها توجه کرد و محصولات حاوی کمترین مقدار نیتریت و نیترات را خرید.