این عوامل به دو دسته کلی تقسیم میشوند. یکی عوامل پاتولوژی است و دوم عوامل تغذیهای؛ یعنی رنگدانههایی که از مواد غذایی ناشی میشود، روی سطح دندان، تغییر رنگ ایجاد میکند. امروزه بیش از ۱۵۰۰ ـ ۱۰۰۰ ماده افزودنی به غذاها اضافه میشود.
بعضی از آنها باعث تغییررنگ سطح دندان میشود، اما تغییر رنگ پاتولوژیکی در داخل بافت دندان است و در برخی نیاز به درمان اورژانسی دارند. یکی از موارد خیلی شایع، استفاده از داروی تتراسایکلین در دوران بارداری است که باعث تغییرات اساسی در بافت دندان جنینی که در حال شکل گرفتن است، میشود. نتیجه مصرف تتراسایکلین در دوران بارداری چند سال بعد مشاهده میشود.
یک سری تغییر رنگهای پاتولوژیک که نگرانکننده است، تغییر رنگهای ناشی از پوسیدگی است. موقعی که مینای دندان در یک نقطه کوچک حل میشود، یک میکروارگانیسم از طریق آن وارد عاج میشود. عاج دندان نرم تراز میناست و به سرعت پوسیده میشود؛ بنابراین در کودکان اگر دندان حالت قهوهای یا سیاه و کدر پیدا کرد باید توسط دندانپزشک معاینه شود تا اگر پوسیدگی شروع شده است، درمان لازم انجام شود.
اگر به کودک شیرخواری که قطره آهن دریافت میکند، به هر دلیل بعد از مصرف قطره دهان با آب شستوشو داده نشود، تغییر رنگ دندان ایجاد شده میتواند زمینهساز پوسیدگی باشد؟
تغییر رنگ سطحی دندان خیلی خطرناک نیست، فقط مساله زیبایی است. قطره آهن در کودکان و چای و قهوه در بزرگسالان منجر به رسوب موادی روی دندان میشود که خیلی نگرانکننده نیست و فقط از نظر زیبایی مسالهساز است. مصرف سیگار هم موجب تغییر رنگ دندان شده و سیگار به افزایش جرم دندان کمک میکند.
مسأله پاتولوژیک دیگر در تغییر رنگ دندان، ضربه خوردن به دندان است یا در بعضی موارد، پالپ دندان به طور طبیعی ممکن است دچار خونریزی شود و، چون دندان سهبعدی است اگر مغز دندان (پالپ) دچار خونریزی شود، رنگ پالپ انعکاس پیدا میکند در دندان و آن را تیره میکند که باید در این صورت به دندانپزشک مراجعه کرد.
والدین باید حواسشان باشد اگر دندان کودک بر اثر هر حادثهای دچار ضربه شد باید او را نزد دندانپزشک ببرند. اگر دندانپزشک در دسترس آنها نیست در چند روز اول توجه کنند اگر تیرگی و تغییر رنگ دندان را مشاهده میکنند به دندانپزشک مراجعه کنند.
کراودینگ یا تورفتگی دندانها چه مشکلی برای فرد ایجاد میکند؟
اگر دندانها به صورت ردیف شده کنار هم قرار نگیرند و اندازه دندان بزرگتر از اندازه فک باشد، دندانها حالت توهمرفتگی پیدا میکنند که این حالت باعث میشود بهداشت دهان و دندان فرد دچار مشکل شود. این افراد باید دقت بیشتری داشته باشند و بهداشت دهان و دندان را بیشتر رعایت کنند، چون در این افراد احتمالا ساییدگی روی دندان به شکلی ناموزون دیده میشود که این موارد هم روی رنگ دندان تاثیر میگذارد.
روشهای اصولی برای سفید کردن دندان چیست؟
سفید کردن دندان (بلیچینگ) اگر به صورت تخصصی انجام شود مطمئنتر است. البته موادی هم دربازار موجود است که فرد میتواند آن را تهیه و در منزل استفاده کند. در این خصوص افراد نباید خودسرانه و با توجه به تبلیغاتی که میشود، موادی را تهیه و استفاده کنند. اگر قرار است خودشان این کار را انجام دهند، مواد را با نظر دندانپزشک تهیه و دستور استفاده دریافت کنند. سفیدکردن حالتی است که گاه فرد مجبور میشود هر شش ماه تا یک سال یک بار آن را تکرار کند. البته به افراد توصیه میشود اگر نیاز ضروری به سفید کردن دندان وجود ندارد، آن را انجام ندهند و در صورتی که نیاز دارند از دندانپزشک کمک بگیرند؛ چراکه در هر حال ممکن است بافت سطحی دندان دچار مشکل شود.