بنابر آنچه مقامات آمریکایی اعلام کردهاند و طرفهای ایرانی نیز آن را تکذیب نکردهاند، ایران و آمریکا طی مذاکراتی به توافق برای آزادی زندانیان دست یافتهاند که بر اساس آن قرار است ایران پنج زندانی دوتابعیتی ایرانی-آمریکایی را در برابر آزادی دو زندانی ایرانی دربند آمریکا، آزاد کند.
آن طور که اعلام شده است، بخش دیگری از این توافق به آزادسازی منابع بلوکهشده ایران در کره جنوبی پرداخته که بر اساس آن، ۶ میلیارد دلار از منابع ایران در این کشور به کشور ثالث منتقل و تنها برای خرید غذا، دارو و کالاهای اساسی هزینه خواهد شد.
خبر توافق ایران و آمریکا بارقههایی از امید را در میان برخی فعالان بازارهای مالی شکل داد و به این ترتیب شوک نزولی به قیمت دلار وارد کرد؛ به نحوی که از زمان اعلام این خبر دلار از محدوده ۴۹ هزار تومان وارد کانال ۴۸ هزار تومان شده و امروز نیز در همین سطح قرار دارد. اما آیا این روند کاهشی ادامه خواهد داشت؟
شانتاژ خبری برای کنترل بازار؟
اگرچه توافق ایران و آمریکا بر سر تبادل زندانیان دورنمایی مثبتی از توافقات بعدی را ارائه میدهد، اما توجه به دو نکته در این میان حائز اهمیت است؛ نخست اینکه پیشتر نیز دو کشور بر سر تبادل زندانیان، توافقاتی داشته و به مرحله اجرا نیز رساندهاند ام نه تنها این توافق گرهی از اختلافات عمیق چندساله باز نکرده بلکه نتوانسته است مقدمات مذاکرات و توافقت بعدی را آماده کند و به تنها به موضوع تبادل زندانیان محدود و ختم شده است.
در وهله دوم نیز باید توجه داشت که جان کربی، هماهنگکننده ارتباطات راهبردی کاخ سفید تاکید کرده است که در حال حاضر مذاکراتی درباره بازگشت به برجام بین دو کشور ایران و آمریکا در جریان نیست. او همچنین دوباره به ارتباط ایران و روسیه و تردیدها درباره نقش ایران در جنگ اوکراین و فعالیتهای منطقهای ایران اشاره کرده که نشان میدهد همچنان اختلافات زیادی بین دو کشور وجود دارد که هر دو را از توافق دور کرده است.
در همین حال باید به آزادسازی منابع ارزی ایران در کره نیز توجه ویژه داشت؛ چرا که به دلیل انتشار چندباره این خبر با هدف کنترل بازار ارز، آزادسازی منابع ایران در کره، خبری سوخته برای دلار به شمار میرود. نکته مهمتر اینکه منابع مذکور قرار نیست به صورت دلار و اسکناس به ایران بازگردانده شود بلکه در کشور ثالث و تحت نظارت، تنها برای واردات غذا و دارو هزینه خواهد شد و به این ترتیب تنها به اندازه ۶ میلیارد دلار، از هزینههای دولت برای واردات کالاهای اساسی خواهد کاست. البته باید اشاره داشت که پیشتر گفته میشد این منابع هفت میلیارد دلار است، اما اکنون به ۶ میلیارد دلار تقلیل یافته است!
به این ترتیب شاید بتوان گفت در حالی که خبر تبادل زندانی میان ایران و آمریکا و همچنین آزادسازی منابع بلوکهشده به نظر مثبت میرسند، اما توان و رمق نگهداری قیمت دلار در مسیر نزولی را ندارند. چرا که اگرچه محمدرضا فرزین، رئیس کل بانک مرکزی به فنر دلار اعتقادی ندارد، اما با توجه به وضعیت اقتصاد ایران، رشد نقدینگی، کمبود منابع ارزی، تهاتر نفت با کالا به جای دریافت ارز، ارزانفروشی نفت و نبود چشمانداز روشن از گشایش اقتصادی و سیاسی در روابط بینالمللی، این فنر به زودی جهش خواهد کرد و افسار قیمت دلار را از دست بازارساز بیرون خواهد آورد.