خاتمی: راه‌ها بسته شده اما می‌خواهند در انتخابات شرکت کنیم/ هم با براندازی مخالفیم هم با نحوه حکمرانی که وجود دارد

سیدمحمد خاتمى در جمع اعضاى هیأت رئیسه جبهه اصلاحات ایران گفت: بله، اصلاح طلبان و بسیاری از مردم حق دارند و می‌خواهند در انتخابات شرکت کنند، اما باید روزنه‌ای وجود داشته باشد که بتوان شرکت کرد. وقتى که می‌گویید در انتخابات شرکت کنید ما می‌گوییم شما آن‌ها را که نمی‌پسندید بیرون کرده و از حق شهروندی محروم کرده اید و راه‌ها را بر روی آن‌ها بسته اید.

رئیس جمهور اسبق کشور این سخنان را روز گذشته در جمع اعضاى هیأت رئیسه جبهه اصلاحات ایران که به دیدار وى رفته بودند، بیان کرد.

وى در ادامه این اظهارنظر خود گفت: بله، اصلاح طلبان و بسیاری از مردم حق دارند و می‌خواهند در انتخابات شرکت کنند، اما باید روزنه‌ای وجود داشته باشد که بتوان شرکت کرد. البته این که اصلاح طلبان بخواهند در انتخابات شرکت کنند یا نه، بستگى به تصمیم جبهه اصلاحات دارد؛ اما بالاخره حکومت باید راه‌ها را باز کند، حتى راههاى حداقلى و نمی‌شود همه راه‌ها را بست و باز هم انتظار شرکت گسترده داشت.

خاتمى با بیان این که من بار‌ها دیدگاه خودم را از منظر اصلاح طلبى یادآور شده ام و حتى در مقدمه بیانیه ١٥ ماده‌ای بیان کرده ام این روند و روال حکمرانی که وجود دارد، نه به نفع مردم است و نه در دراز مدت قابل دوام!، افزود: از سوى دیگر ما نمی‌خواهیم نظام از پا درآید؛ زیرا همانطور که گفتم براندازی را نه ممکن می‌دانم و نه مطلوب و حتى معتقدیم بسیاری از کسانى که ادعای براندازی دارند، موفق نمی‌شوند و اگر هم موفق شوند از جمله با کمک نیرو‌های خارجی خواهد بود که در این صورت ایران ما دچار هرج و مرج و خسارت‌های فراوان‌تری خواهد شد و نیز رنج و مصیبتی بر مردم که خواسته اصلى آن‌ها زندگی کردن است، وارد مى شود که به مراتب بیشتر از حال و گذشته خواهد بود و ایران عزیز بیش از پیش آسیب خواهد دید.

رئیس دولت اصلاحات با تأکید مجدد بر این که ما هم با براندازی مخالفیم و هم با نحوه حکمرانی که وجود دارد، گفت: بنابراین به اینجا رسیدیم که خود اصلاحی شاید کم هزینه‌ترین و بهترین راه باشد. البته به شرطى که حاکمیت نظرات خیرخواهانه دیگران را تحمل کند و دست به اصلاح خود چه در ساختار، چه رویکرد و چه رفتار بزند.

وى اضافه کرد: ولی به نظر می‌رسد حاکمیت این پیشنهاد خود اصلاحی را هم یک نوع انحراف می‌داند و با آن نیز برخورد می‌کند و با شیوه و روشی که ما گفتیم نظام اصلاح شود و بماند و به هم نخورد، موافق نیست. در حالى که اگر خود اصلاحی صورت نگیرد به این معناست که حکومت در میان مدت به سمت خود براندازی پیش خواهد رفت. چرا که این روال حکمرانى، روالی نیست که بتواند تداوم داشته باشد.

خاتمى در ادامه به چرایى شکل گیرى جبهه پرداخت و گفت: یکی از مشکلات اساسی این است که در کشورهایى مثل ما و با این نحوه حکمرانی چیزی به عنوان حزب، سندیکا، صنف به صورت نهادینه جا نیفتاده و به رسمیت شناخته نمی‌شود. اگر ما حزب و صنف به معناى واقعى داشتیم، دیگرى نیازى به جبهه نبود. سابقه احزاب شاهد این ماجراست؛ آن‌ها یا قدرت ساخته اند و ابزاری در دست قدرت و یا متکی به بیگانه در خارج از کشور، و اگر هم استقلال داشته اند خیلی زود از صحنه خارج شده یا از کار افتاده اند. در حالى که احزاب باید قدرت ساز باشند و نه قدرت ساخته!

وى افزود: ما حزب به این صورت که در نظام‌های مردم سالار هست نداریم و چند حزب هم بودند که نتوانستند پا بگیرند چرا که یا مردم به آن‌ها اعتنایی نکردند و خود به خود از بین رفتند و یا حکومت اجازه رشد به آن‌ها نداد؛ بنابراین به گروه‌هایی با سلایق مختلف اصلاح طلبى که عنوان حزب و یا تشکیلات را دارند، گفته شد بیاییم این پراکندگی را سامان دهیم و گروههایى که به هم نزدیکترند، به طور موقت جبهه تشکیل دهند.

خاتمى با بیان این که جبهه به این معنا نیست که در آن اختلاف وجود ندارد، گفت: همانطور که میان دو حزب و یک جناح هم اختلاف وجود دارد، در جبهه هم اختلاف هست. جبهه‌ای که در درونش اختلاف نباشد معنا ندارد. اما مهم این است که با تدبیر و عقلانیت کاری کنیم که اختلاف حل شود و به نزاع تبدیل نگردد. البته این کار مهمی است که مدیریت و هیأت رئیسه جبهه باید انجام دهند و ضمن رعایت بی طرفی نسبت به همه افراد و گروهها، اهداف و وجوه مشترک میان آن‌ها را پیدا کرده و به حفظ انسجام و وحدت کمک کنند.

وى تأکید کرد: البته ضمن آن که اختلافات در جبهه را باید به رسمیت شناخت، اما یک چارچوب و اصولی هم باید تعریف شود تا بر اساس آن چارچوب هر نوع فعالیتی انجام گیرد، به خصوص در تصمیمات خاص! به این معنا که بحث و صحبت شود و نظرات مختلف با هم برخورد کند و به یک جمع بندی برسد. سپس وقتى جبهه با روشی دموکراتیک به یک جمع بندی با رأی اکثریت رسید، نتیجه آن باید عملی شود. اگر کسى در جبهه برخلاف اصول و معیار‌ها و آن چارچوب عمل کرد، قابل قبول نیست.

خاتمى گفت: وقتی می‌گویند انسجام، به این معنا نیست که همه تابع یک نظر باشند. اما اگر چارچوبی پذیرفته‌ایم، انسجام و منطق حکم می‌کند در عمل نظر اکثریت مبنا قرار گیرد و باید انجام شود.

نه این که اگر نظرات افرادی، رأی اکثریت را نیاورد بگویند ما مى رویم و نظر خودمان را انجام می‌دهیم، این که صحیح نیست و نمى شود فردی بگوید، چون این نظر جبهه را قبول ندارم پس خلاف آن را انجام می‌دهم، این غیر منطقی است.

رئیس دولت اصلاحات ضمن انسجام بخش خواندن مدیریت بهزاد نبوى در جبهه اصلاحات طى دوره قبل گفت: جا دارد در همینجا از آقای نبوی تجلیل کنم، با اینکه ایشان انسانی صاحب نظر و تحلیل در سیاست هستند و سوابق مبارزاتى چه پیش از انقلاب و چه بعد از انقلاب دارند، همواره به عنوان یک انسان فداکار، پیگیر مسائل تشکیلاتی هستند و توانستند نسبت به اختلاف‌های درون جبهه بیطرفانه و با درایت مدیریت کنند.

وى در خصوص انتخاب رئیس این دوره جبهه اصلاحات گفت: آقای نبوی اگر کنار رفتند به خواست خودشان این کار صورت گرفت. الحمدالله خانم منصوری جایگزین ایشان شدند که فرد توانایی هستند و من مدیریت و تدبیر خانم منصوری را به خوبی می‌شناسم.

خاتمى در ادامه در پاسخ به درخواست ارائه رهنمودهایى به جبهه خطاب به اعضاى هیات رئیسه گفت: توجه داشته باشید به هرحال این جبهه تشکیل شده است پس تلاش کنید اولا به هیچ قدرتی وصل نباشید و شما خودتان رهنمود ساز باشید و من هم به عنوان یک عضو کوچک جریان اصلاحات نظر خودم را می‌گویم. توقع من، اما این است که جبهه کاملاً مستقل و بدون اتکاء به ارشاد و راهنمایی دیگران تصمیم بگیرد و البته این صلاحیت را هم دارد. در عین حال جبهه باید جستجو کند و ببیند به جز راه‌های تجربه شده، چه راه‌های مدنی دیگری برای اصلاحات وجود دارد تا انجام گیرد.

آذر منصوری: شاهد افزایش روند خالص سازی هستیم
آذر منصورى رئیس جبهه اصلاحات نیز در ابتداى این دیدار ضمن قدردانى از مواضع رو به جلو خاتمى به خصوص مواضعی که بعد از جنبش زن زندگی و آزادی اتخاذ کرده است، گفت: به هر حال امسال انتخابات را در پیش رو داریم و با اینکه ما بنا نداشتیم به این زودی وارد بحث تحلیلی و تجویزی در مورد انتخابات شویم، اما تصویب و ابلاغ قانون جدید انتخابات که به نظر یک نوع خودتحریمی در راستاى خودبراندازی است و نیز اعلام زود هنگام زمان ثبت نام‌ها موجب شد جبهه وارد فاز جدید و ناگزیری از اعلام موضع و صدور بیانیه شود.

وى با بیان این که ما به عنوان جریانی که خود را اصلاح طلب می‌دانیم مدام باید از حاکمیت و جامعه تحلیل دقیق و واقع بینانه داشته باشیم، افزود: در حال حاضر شاهد افزایش روند خالص سازی هستیم که از نگاه عاملان و حاملان آن، باید مقدمات ظهور را فراهم کند. آن‌ها بدون توجه به هشدار‌ها در مورد شکاف‌ها و گسست‌های موجود و روند فراینده بحران‌های همه جانبه و نیز فقدان مشروعیت سیاسی، از یک طرف رای همه مردم را نادیده می‌گیرند و از طرف دیگر هم از طریق ارائه لوایحى، چون حجاب وعفاف عملا بر صورت جامعه چنگ مى زنند. حالا در چنین شرایطی و با توجه به روندی که در جریان است، باید ببینیم آیا می‌توانیم تاثیر گذار باشیم یا نه؟ به این ترتیب که بتوانیم از یک سو سرمایه اجتماعی اصلاح طلبان را احیا کنیم و از سوی دیگر نهاد انتخابات و صندوق رای را به صاحبان اصلی آن بازگردانیم.

رئیس جبهه اصلاحات همچنین در باره رویکرد اعضاى جدید هیأت رئیسه این جبهه گفت: سعی ما در جبهه همگرایی و انسجام حداکثری است، اما قاعده تصمیم گیری‌ها بر مبنای سازوکار مصوب جبهه با رای اکثریت است و طبعا اعضا اعم از حقیقی و حقوقی باید پایبند به تصمیمات جمعی باشند و البته امیدواریم اجماع معناداری در این دوره شکل بگیرد.

در ادامه و پیش از سخنان سیدمحمد خاتمى، هریک از اعضاى هیأت رئیسه تحلیل و نگاه خود نسبت به مسائل و شرایط کشور و نیز وضعیت حال حاضر جبهه اصلاحات را بیان کردند.