بیماری‌هایی که آفتاب زیاد برای ما رقم می‌زند
دکتر مهناز بنی‌هاشمی اردبیلی با بیان اینکه نور خورشید شامل طیف‌های مختلفی از جمله، امواج فرابنفش است، تصریح کرد: ممکن است این طیف‌ها آسیب‌هایی برای انسان داشته باشند. نور خورشید دارای اثرات مثبت و منفی است. از اثرات مثبت آن می‌توان از نقش موثر این تابش برای درمان افسردگی‌های فصلی و مشکلات روحی نام برد. مهمترین اثر نور خورشید جذب ویتامین دی است که یکی از ضروری‌ترین عوامل بازسازی برای ترمیم استخوان و بخش‌های دیگر بدن است.
وی ادامه داد: نور خورشید علی رغم اثرات مثبت خود مضرات بیشتری را دارا است. اثرات منفی نور خورشید در دراز مدت بیشتر خواهد بود. ما برای مواردی مثل جذب ویتامین دی لازم است که در مقابل نور خورشید بایستیم، اما باید به میزان خیلی کم و در ساعت‌های خاصی این کار را انجام دهیم.
این متخصص پوست، مو و زیبایی با اشاره به طول موج‌های مختلف اشعه ماوراء بنفش اضافه کرد: UVC یکی از اشعه‌های آن است که معمولا برای جرم زدایی استفاده می‌شود. این اشعه از خورشید ساطع می‌شود، اما لایه محافظتی ازون مانع از ورود آن به زمین خواهد شد. عمده اشعه ماورای بنفشی که تابیده می‌شود از نوع UVB و UVA است.
بنی‌هاشمی با بیان اینکه با توجه به اینکه دو اشعه UVB و UVA دارای طول موج‌های متفاوتی هستند آسیب‌ها و اثرات متفاوتی را نیز روی بدن می‌گذارند، افزود: مهمترین اثری که می‌تواند روی بدن داشته باشد آفتاب سوختگی است. آفتاب سوختگی به دلیل اشعه UVB است. این اشعه دارای نفوذ سطحی بوده و پس از برخورد با سطح پوست باعث آفتاب سوختگی، گاهی تاول و التهابات پوستی، تشدید مشکلات پوستی مثل کهیر‌های آفتابی یا بیماری‌های خود ایمنی می‌شود. در چند روز گذشته مراجعین زیادی داشتیم که دچار آفتاب سوختگی شده بودند.
وی اضافه کرد: یکی دیگر از کار‌هایی که اشعه UVB فرابنفش انجام می‌دهد، ایجاد لکه‌هایی در پوست است. تابش اشعه UVB باعث ایجاد تغییراتی در سلول می‌شود که پس از این تغییرات بدن برای حفاظت رنگدانه تولید می‌کند. یکی از روش‌هایی که برای برنزه شدن پوست وجود دارد همین روش است که بدن مجبور به تولید رنگدانه شود. این کار چه با دستگاه و چه با قرار گرفتن در معرض مستقیم نور خورشید بسیار مضر است. رنگدانه‌ها می‌تواند موجب ایجاد لکه‌های پوستی شود که برخی از آن‌ها ممکن است در طی سال‌ها درمان نشود.
اشعه UVA فرابنفش می‌تواند DNA سلول‌ها را تخریب کند
این متخصص پوست، مو و زیبایی در رابطه با تاثیرات اشعه UVA فرابنفش تاکید کرد: لکه‌های ناشی از آفتاب سوختگی به علت اشعه UVB فرابنفش ایجاد می‌شود، اما چیزی که مهمتر است و در دراز مدت می‌تواند باعث ایجاد سرطان‌های پوستی شود، اشعه UVA است. این اشعه به علت طول موجی که دارد می‌تواند نفوذ بیشتری در پوست داشته باشد. اشعه UVA فرابنفش پس از نفوذ به پوست می‌تواند DNA سلول‌ها را تخریب کرده و تغییر دهد که در نهایت افراد را دچار سرطان‌های پوستی خواهد کرد. اثر چنین موضوعی مانند سوختگی به صورت بلافاصله نیست و در دراز مدت با تجمیع اثرات مخربی که در سلول‌ها ایجاد می‌کند می‌تواند موجب بروز سرطان شود.
بنی‌هاشمی خاطرنشان کرد: پیری زودرسی که تابش آفتاب می‌تواند ایجاد کند یکی از مسائلی است که از لحاظ زیبایی امروزه مطرح است. این موضوع از دیگر اثرات اشعه UVA است. تاثیرات قرار گرفتن در معرض تابش آفتاب به صورت دراز مدت باعث می‌شود که این اشعه به الیاف پوستی نفوذ کند و موجب پیری زودرس پوست شود.
وی با بیان اینکه تابش آفتاب می‌تواند موجب ایجاد حساسیت به نور شود، افزود: این حساسیت می‌تواند در دراز مدت ماندگار باشد. همچنین می‌تواند موجب ایجاد لک و پیس‌هایی در سطح پوست شود. در مجاورت آفتاب قرار گرفتن می‌تواند باعث فعال شدن ویروس تبخال در افرادی شود که این ویروس را در بدن خود داشته باشند.
از ۱۰ صبح تا ساعت ۱۵ مقابل آفتاب قرار نگیرید
این متخصص پوست، مو و زیبایی در خصوص دیگر اثرات تابش آفتاب بر بدن، اضافه کرد: اثرات تابش آفتاب می‌تواند به صورت آنی یا دراز مدت باشد. توصیه می‌کنیم افراد در ساعات بین حدود ۱۰ صبح تا ۱۵ بعداز ظهر در مقابل آفتاب قرار نگیرند. در این ساعات بیشترین میزان اشعه فرابنفش وجود دارد که مضرترین است. قبل یا بعد از این تایم روزانه ۱۰ تا ۱۵ دقیقه برای دریافت ویتامین دی و اثرات مثبت نور آفتاب می‌تواند موثر باشد. در غیر این صورت باید درمان پیشگیرانه انجام دهیم، زیرا اشعه‌های ماورابنفش می‌تواند مخرب باشد. در صورتی که مجبور باشید در ساعات بین ۱۰ صبح تا ۱۵ بعدازظهر در معرض تابش آفتاب قرار بگیرید، حتما پوشش‌های مناسب داشته باشید، از کلاه لبه‌دار بزرگ، عینک آفتابی، لباس آستین بلند و کرم‌های ضد آفتاب استفاده کنید.
بنی‌هاشمی با اشاره به لزوم استفاده از کرم‌های ضدآفتاب، تشریح کرد: در صورت قرار گرفتن در معرض تابش مستقیم نور خورشید باید از کرم‌های ضد آفتاب نیز استفاده کنیم. همچنین باید سعی کنیم هر دو ساعت یکبار این کرم‌های ضد آفتاب را تشدید و تجدید کنیم. در ساعات اوج تابش نور خورشید بهتر است در مجاورت آفتاب نباشیم. در صورتی که عرق می‌کنیم باید با دستمال تمیز صورت خود را پاک کرده و مجدد از ضد آفتاب استفاده کنیم.
وی ادامه داد: ضد آفتاب‌های دارای SPF بین ۳۰ تا ۵۰ برای مناطقی مثل کشور ما بسیار مناسب است و پیشنهاد می‌شود هر دوساعت یکبار و در صورت تعریق یا شست‌وشوی صورت و بخش‌های مورد استفاده ضد آفتاب بهتر است که تجدید شود.
بنی هاشمی با اشاره به اینکه تفاوت زیادی بین ضد آفتاب‌های رنگی و سایر ضد آفتاب‌ها وجود ندارد، گفت: همچنین با توجه به اینکه امروزه به صورت زیادی از موبایل و کامپیوتر استفاده می‌شود، ضد آفتاب رنگی هم می‌تواند در مقابل اشعه این وسایل، پوشش داشته باشد.
آفتاب سوختگی برای کودکان بسیار مضر است
این متخصص پوست، مو و زیبایی با تاکید بر اینکه آفتاب سوختگی‌ها برای کودکان بسیار مضر است، گفت: حساسیت‌های کودکان در مقایسه با بزرگسالان نسبت به آفتاب بیشتر است. در نتیجه باید از قرار دادن کودکان در معرض مستقیم نور آفتاب خودداری کنیم. در صورت قرار گرفتن در آفتاب حتما باید نکاتی که بیان شد برای کودکان نیز رعایت شود. برای کودکان توصیه می‌کنیم پس از ۶ ماهگی از کرم‌های ضد آفتاب مخصوص اطفال استفاده کنند.
زیاد قرار گرفتن در معرض آفتاب می‌تواند باعث ایجاد آب مروارید شود
بنی‌هاشمی در خصوص تاثیرات تابش آفتاب بر سایر بافت‌های بدن خاطرنشان کرد: زیاد قرار گرفتن در معرض آفتاب می‌تواند باعث ایجاد آب مروارید در چشم نیز شود. بیماران خاص، مانند افرادی که پیوند انجام داده‌اند نیز نیازمند حفاظت‌های بیشتری هستند. قرارگیری زیاد در معرض مستقیم تابش آفتاب علاوه بر تاثیراتی که بر پوست و چشم می‌گذارد، برخی بیماری‌های خود ایمنی را نیز می‌تواند تشدید کند. در برخی مواقع بیماران دارو‌هایی را مصرف می‌کنند که در صورت قرار گرفتن در مجاورت آفتاب می‌تواند موجب ایجاد عوارض دارویی شده که با نور آفتاب تشدید شود. در نتیجه برای افرادی که دارو مصرف می‌کنند اهمیت زیادی دارد که نسبت به این مسئله آگاه باشند. برخی بیماری‌های ژنتیکی وجود دارد که افراد مبتلا نسبت به تابش آفتاب دارای حساسیت هستند این افراد نیز باید مراقبت‌های لازم را در این خصوص انجام دهند.
کودکان به دلیل کامل نبودن سیستم ایمنی بیشتر در معرض خطر اشعه فرابنفش هستند
وی یادآور شد: شاخص آلاینده‌های فرابنفش که در پرتابل مرکز پایش آلاینده‌های زیست محیطی ارائه می‌شود برای رده‌های سنی مختلف چندان تفاوتی ندارد. اما به دلیل آنکه سیستم ایمنی در کودکان کامل نیست، بیشتر در معرض خطر هستند.
