برونشیت به آماس و التهاب گذرگاه هوا بین بینی و ریهها گفته میشود که به نای و نایژهها آسیب میرساند، نایژه ها، لولههای هوا هستند که از آنها هوا از ریهها وارد و خارج میشود.
برونشیت میتواند حاد (استمرار کم) یا مزمن (استمرار طولانی) باشد، برونشیت حاد معمولاً از طریق عفونتهای ویروسی یا باکتریایی ایجاد میشود، این نوع برونشیت معمولاً بدون ایجاد مشکل به سرعت درمان مییابد، برونشیت مزمن نشانه یک بیماری ریوی جدیتر است، این نوع برونشیت میتواند کاهش یابد، اما هیچ گاه درمان نمیشود.
برونشیت حاد و مزمن هر ۲ التهابات ایجاد شده در گذرگاه هوا است، اما عوامل پیدایش و درمان آنها متفاوت است، برونشیت حاد معمولاً طی زمستان اتفاق میافتد، معمولاً به دنبال یک بیماری ویروسی مانند سرماخوردگی یا آنفولانزا میآید و میتواند عفونتهای باکتریایی همراه خود داشته باشد.
فردی که به برونشیت حاد مبتلا است معمولاً طی ۲ هفته بهبود مییابد، اما سرفههایی که همراه با بیماری میآید ممکن است مدت بیشتری به طول انجامد، همانند سایر عفونتهای گذرگاه هوا، ممکن است فرد به سینه پهلو نیز مبتلا شود.
هرشخصی میتواند به برونشیت حاد مبتلا شود، اما افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند مانند نوزادان و افراد سالخورده بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری قرار دارند، افراد سیگاری و مبتلا به بیماریهای قلبی و ریوی نیز بیشتر در خطر ابتلا به آن هستند، همچنین افرادی که در معرض بخارهای شیمیایی یا آلودگی شدید هوا قرار دارند.
برونشیت مزمن یکی از عوامل اصلی مرگ و ناتوانی است، انجمن ریه در امریکا برآورد میکند که تقریباً ۱۴ میلیون امریکایی از این بیماری رنج میبرند، این نوع برونشیت نیز مثل برونشیت حاد با سرفه و خلط سازی بسیار همراه است، این علائم در برونشیت مزمن تقریباً سه ماه در دویال پیاپی باقی میماند، این نوع برونشیت به آهستگی پیشرفت میکند.
بیشتر موارد برونشیت حاد پس از چند روز تا یک هفته بدون مداخله پزشکی برطرف میشود. گاهی اوقات، سرفه همراه با برونشیت حاد برای چند هفته تا چند ماه طول میکشد، این معمولاً به این دلیل است که برونشها زمان زیادی طول میکشد تا بهبود یابند.
برونشیت مزمن یک بیماری پیشرونده است که برای آن هیچ درمانی وجود ندارد. علایم برونشیت مزمن به صورت معمول در یک زمان چند ماه طول میکشد. علایم بهتر میشوند، اما سپس دوباره بیش از یک بار در سال، بخصوص در طی زمستان رخ میدهند، اثرات همچنان که بیماری بدتر میشود، بیشتر طول میکشند، به تدریج سرفه کردنها همواره رخ میدهند، صبحها و در هوای سرد و مرطوب بدتر میشوند. همچنانکه برونشیت مزمن ادامه پیدا میکند، عفونتهای قفسه سینه بیشتر تکرار میشوند.
موارد زیادی از برونشیت حاد به خودی خود بدون درمان برطرف میشوند. برونشیت مزمن اگر در مراحل اولیه بیماری تشخیص داده شود به صورت موثرتری میتواند درمان شود. در حالی که هیچ درمانی برای برونشیت مزمن وجود ندارد، انواع مختلفی از داروها وجود دارند که به تحت کنترل درآوردن و برطرف کردن علایم کمک خواهندکرد:
داروهایی که برونکودیلاتور نامیده میشوند و معمولاً جهت درمان آسم تجویز میشوند، به باز کردن لولههای برونش و پاک کردن آن از موکوس کمک خواهند کرد، این داروها معمولاً همراه با یک inhaler تجویز میشوند.
داروهایی که موکولیتیک نامیده میشوند، موکوس موجود در راههای هوایی را رقیق یا نرم کرده و خروج آن را به همراه سرفه آسانتر میکنند، همچنین میتوانند برای درمان برونشیت مزمن به کار روند.