رشد ۸.۱ درصدی نقدینگی تا پایان مرداد ماه/ بازی بانک مرکزی با آمار‌ها
بانک مرکزی در ادامه انتشار قطره‌چکانی آمار‌های اقتصادی، داده‌های مربوط به نقدینگی در پایان مرداد ماه سال ۱۴۰۲ را منتشر کرد. آنطور که آمار و ارقام بانک مرکزی می‌گویند، پس از آنکه نرخ رشد ۱۲ ماهه نقدینگی در فروردین ماه امسال صعودی شد، در ماه‌های پس از آن افت کرده و تداوم روند نزولی آن در دومین ماه تابستان امسال سبب شده است که نرخ رشد این متغیر از ابتدای سال تا مرداد ماه، پایین‌تر از نرخ رشد هدف قرار گیرد.
از سوی دیگر نیز طبق گزارش بانک مرکزی، کاهش نسبت پول به نقدینگی در مرداد ماه موجب آن شده است که این نسبت به سطوحی پایین‌تر از آنچه در ابتدای سال جاری تجربه کرده بود، قرار بگیرد.
بر اساس گزارشی که بانک مرکزی منتشر کرده، در پنج ماهه نخست سال جاری، حجم نقدینگی در اقتصاد کشور معادل ۸.۱ درصد افزایش پیدا کرده است. این در حالیست که این رقم در سال ۱۴۰۱ معادل ۱۱.۸ درصد و در سال ۱۴۰۰ معادل ۱۲.۸ درصد ثبت شده بود.
نرخ رشد ۸.۱ درصدی نقدینگی تا پایان مرداد ماه درحالی رقم خورده است که بانک مرکزی در ابتدای سال ۱۴۰۲، هدفی ۲۵ درصدی را برای رشد این متغیر پولی تا پایان سال جاری مشخص کرده بود، اما حالا به نظر می‌رسد که رشد محقق شده، به‌طور قابل توجهی پایین‌تر از نرخ هدف‌گذاری شده تا پایان مرداد ماه است.
از سوی دیگر گزارش بانک مرکزی حاکی از آن است که در پایان مرداد ماه، نرخ رشد سالانه نقدینگی بالاخره به زیر ۲۷ درصد رسیده و رقم ۲۶.۹ درصدی را به ثبت رسانده است. این در حالیست که این رقم در مقایسه با دوره مشابه سال گذشته ۱۰.۹ درصد کاهش یافته است.
طبق ادعای بانک مرکزی، کاهش نرخ رشد نقدینگی پس از آن بوده که این بانک برنامه کنترل مقداری رشد ترازنامه بانک‌ها و موسسات اعتباری و جریمه بانک‌های متخلف از حدود تعیین شده از طریق افزایش نسبت سپرده قانونی را مثل سال گذشته با جدیت در دستور کار خود قرار داده است.
یکی از نکات گزارش‌های اخیر بانک مرکزی از جزئیات متغیر‌های پولی و بانکی، جهش شدید نسبت پول به نقدینگی در سال ۱۴۰۱ بود. به طوری که این نرخ از ۱۹.۷۴ درصد در پایان فروردین ماه ۱۴۰۱ به ۲۵.۹۷ درصد افزایش یافته بود.
حال بانک مرکزی در گزارش اخیر خود به این موضوع اشاره کرده که با اتخاذ مجموعه‌ای از سیاست‌های ارزی و پولی در قالب رویکرد کلان تثبیت اقتصادی و بهبود انتظارات مردم و فعالان اقتصادی، رشد دوازده ماهه پول در مرداد ماه امسال در مقایسه با این میزان در مقطع مشابه سال قبل، ۱۴.۳ واحد درصد کاهش یافته و به ۴۱.۳ درصد رسیده است.
به این ترتیب، سهم پول از نقدینگی که به نوعی دماسنج انتظارات تورمی در میان فعالان اقتصادی نیز به شمار می‌رود، در پایان مرداد ماه رقم ۲۵.۱ درصدی را ثبت کرده که این رقم، کمتر از بهمن ماه سال گذشته است. با این حال، این رقم در مقایسه با ماه‌های گذشته در سطوح بالایی قرار دارد.
بانک مرکزی در ماه‌های اخیر، روند انتشار آمار‌های اقتصادی را بسیار کند کرده و به نظر می‌رسد که آمار‌های ماهانه را نیز گلچین می‌کند. برای مثال، جزئیات آمار متغیر‌های پولی و بانکی در فروردین ماه، به‌تازگی و با حدود پنج ماه تاخیر منتشر شد.
از سوی دیگر، در آمار منتشر شده برای مرداد ماه نیز تنها نکات مثبت این گزارش اعلام شده و بانک مرکزی از ارائه ارقام پایه پولی که در ماه‌های اخیر روند صعودی شدیدی را در پیش گرفته، خودداری کرده است. حتی آمار مربوط به نسبت پول به نقدینگی که در گزارش مرداد ماه بانک مرکزی وجود دارد نیز در ماه‌های گذشته، به دلیل روند صعودی این نسبت، در گزارش‌های منتشر شده وجود نداشت.
کارشناسان اقتصادی عقیده دارند که چنین وضعیتی در ارائه آمار‌های اقتصادی، باعث ناممکن شدن تحلیل آن‌ها شده و عملا خاصیت آن‌ها را از بین می‌برد.
