حشمت الله فلاحت پیشه کارشناس سیاست خارجی و عضو سابق کمیسیون امنیت ملی با اشاره به همکاری ایران و آمریکا و آزادی زندانیان دو کشور و ایجاد فرصت مناسب برای مذاکره مستقیم میگوید: این موضوع به دستور کار و راهبردهای دو کشور بستگی دارد که آیا بخواهند به مذاکره مستقیم با همدیگر روی بیاورند یا خیر. ارتباط ایران و آمریکا، طیف گسترده ای از اختلافات تاریخی است که بعضا به تابو هم تبدیل شده است. لذا نمیشود که فقط تبادل زندانیان را به معنای رفع این اختلافها و تنش ها دانست.
وی ادامه داد: رئیسی در حاشیه نشست سازمان ملل داد اعلام کرد که امکان مذاکره غیرمستقیم با آمریکا را داریم و تنها پاسخی که گرفت، اتهامات سه گانه ای بود که بایدن به ایران داد. به طور طبیعی آمریکایی ها اسم مذاکره را می آورند اما باید ببینیم درباره موضوع مذاکرات چه دستور کاری صورت میگیرد.
فلاحت پیشه با تاکید بر اینکه اکنون مهمترین چالش، چالش هسته ای است، گفت: واقعیت این است که فرصت برای اجرای برجام دیگر فراهم نیست. اما معنایی که میتوان دریافت کرد مدیریت تنش است. معتقدم روابط ایران و آمریکا از سطح مدیریت تنش فراتر نرفته است، به شخصه انتظارم این بود که دولت رئیسی از بازیچه شدن منافع ملی ایران از سوی واسطه ها درس میگرفت و بار دیگر از مذاکره با واسطه سخن نمیگفت. مسئولین مذاکره با آمریکا را تبدیل به یک تابو کرده اند که هیچ دلیل منطقی برای آن نمیبینم. در دنیای امروز کمتر ملتی را میبینیم که پنجاهمین دهه خود را با تحریم پشت سر بگذارد. به عبارت دیگر چند نسل جوانی خودشان را در تحریم به سر بردند و فرصت های زیادی برای رفع تنش ها ایجاد شد که متاسفانه از آن استفاده نکردند.
این کارشناس میگوید: در سازمان ملل متحد، معمولا دو فرصت ایجاد میشود. یک فرصت برای اعلام مواضع که سران کشورها سخنرانی میکنند، یک فرصت هم در حاشیه سازمان ملل است که برای رفع تنش ها و ایجاد فرصت ها است. در دنیای امروز روز به روز اهمیت سخنرانی کاهش پیدا کرده است، چرا که در فضای گسترده رسانه ها، مردم جهان متوجه میشوند که هر دولتی چه مواضعی دارد. آنچیزی که اهمیت دارد، حاشیه سازمان ملل است که در آن میتوان مذاکراتی را برای رفع تنشها و استفاده از فرصت ها صورت داد. رئیسی میگوید صدای مردم ایران هستم؛ واقعیت این است که تمام مردم ایران به راحتی میتوانند مواضع خودشان را در فضای مجازی اعلام کنند. رئیسی برای فرصت هایی که وجود دارد، ایران را نمایندگی کند. متاسفانه دستور کاری وجود ندارد که ایران و آمریکا در حاشیه سازمان ملل متحد بتوانند بخش دیگری از مشکلات خودشان را حل کنند.
عضو پیشین کمیسیون امنیت ملی گفت: فضای ذهنی برخی از مسئولان ایران، کماکان مربوط به ۵۰ سال قبل است. به طور مثال زمانی که رئیس مجلس ویتنام ماه گذشته به ایران آمد، رئیسی به او گفت برخی از رابطه ایران و ویتنام ناراضی هستند. کارشناسی که این متن صحبت را برای رئیسی اماده کرده بود قطعا بی سواد بوده. زیرا متوجه نشده در همان زمان که این حرف را در دهان رئیسی گذاشته، خط مبادلات ویتنام و آمریکا ۱۲۷ میلیارد دلار بوده، در حالی که کل مناسبات سیاست خارجی ایران در سال های اخیر به ۱۰۰ میلیارد هم نمیرسد، جالب است بعد از همان دیدار، بایدن به ویتنام سفری داشت و در همان سفر چندین قرارداد تجاری دیگر بسته شد از جمله یک قرارداد ۸ میلیارد دلاری. متاسفانه پای برخی از مسئولین جمهوری اسلامی در گودال دشمنیهای گذشته گیر افتاده و این باعث بی تحرکی از استفاده از فرصت ها است.
فلاحت پیشه میگوید: ایران در زمان بایدن فرصت های بسیار مناسبی داشت که آنها را از دست داد، امیدوارم همین معدود فرصتی که باقی مانده را با دیپلماسی وسطه ای از دست ندهد. هیچ دولتی در میان دولت های بعد از انقلاب به اندازه دولت رئیسی از کارت سبز مذاکره با آمریکا برخوردار نبوده است. امیدوارم ضعف دیپلماسی این دولت، این فرصت ها را از بین نبرد. فراموش نکنیم سخنان من هرگز به معنای ذوق زدگی برای رابطه با آمریکا نیست ،بلکه به معنای نگرانی برای از دست دادن فرصتهایی است که این دولت ید طولایی در آن دارد.
اصلاحات نیوز