افت شاخص‌های مهم در دوره مدیریت جدید بیمه ایران
هیرش سعیدیان- توانگری مالی شرکت‌های بیمه شاخص مهمی در میزان رشد و جایگاه کلی آن‌ها در صنعت بیمه به حساب می‌آید. طبق بند ۱۴ آیین نامه شماره ۶۹ بیمه مرکزی، نسبت توانگری مالی بر اساس فرمول (Solvency Margin Ratio: SMR) محاسبه می‌شود. این نسبت که توانگری مالی مؤسسه بیمه را اندازه می‌گیرد از تقسیم مبلغ سرمایه موجود بر مبلغ سرمایه الزامی بدست می‌آید.
شرکت‌های بیمه در تلاش هستند تا از طریق رشد عملیات بیمه‌ای، سرمایه‌گذاری‌های هدفمند و البته مدیریت هزینه‌ها، سطح سرمایه سخت خود را افزایش داده و از این طریق درصد توانگری مطلوب تری کسب نمایند.
شرکت بیمه ایران تنها بیمه دولتی کشور است که عملیات فروش خود را از نظر روانی نه بر مبنای توانمندی مدیران خود در مدیریت سرمایه و عملیات بلکه بر اساس اعتبار دولت جمهوری اسلامی ایران به پیش می‌برد. شاید این نقیصه و نبود نظارت کافی است که افت محسوس برخی شاخص‌های کلیدی در ۲ سال اخیر را در این شرکت رقم زده است.
لیست توانگری مالی شرکت‌های بیمه که توسط بیمه مرکزی منتشر شده است، امکان مقایسه سیر رشد شرکت‌های مختلف را ارائه می‌کند.
نسبت توانگری مالی محاسبه شده در فرمول SMR نشان می‌دهد که تنها بیمه دولتی ایران که اموال آن جزء بیت‌المال و متعلق به مردم است تا چه میزان قافیه را به شرکت‌های بیمه چابک بخش خصوصی باخته است. برای نمونه این نسبت‌ها در بیمه پاسارگاد ۳۰۴، کارآفرین ۲۶۲، آرمان ۲۵۳، سامان ۲۴۰، رازی ۱۸۹، کوثر، ۱۸۰ و در بیمه ما ۱۶۸ است.
با این همه درصد نسبت توانگری در بیمه ایران تنها ۱۱۶ می‌باشد. رشد این درصد نیز در بیمه ایران و در مقایسه با دیگر شرکت‌های بیمه بسیار کند بوده و از ۱۰۹ در ۱۴۰۰ به ۱۱۶ در ۱۴۰۱ رسیده است.
این در حالی است که شرکت بیمه ایران، منابع، زیرساخت‌ها و پشتیبانی غیرقابل مقایسه‌ای در مقایسه با بیمه‌های بخش خصوصی در اختیار دارد.
بیمه ایران تا پیش از ۱۴۰۰ به شکل محسوسی در این زمینه، جایگاه ممتازتری نسبت به شرکت‌های خصوصی کوچک بیمه‌گر در اختیار داشت.
حق بیمه تولیدی نیز یکی دیگر از شاخص‌های است که نشان‌دهنده سهم از بازار شرکت‌های بیمه است، بیمه ایران در سال ۱۴۰۰ مانند سال‌های قبل با ۳۷.۴ درصد بیشترین سهم از بازار را داشت.
شرکت بیمه ایران با بیش از ۱۳ هزار نمایندگی فروش در کشور، مالک بزرگ‌ترین شبکه فروش بیمه کشور است. برای مثال شرکت آسیا تنها ۵۰۰۰ نمایندگی و بیمه دانا کمی بیش از ۲۷۰۰ نمایندگی در اختیار دارد. علی‌رغم این شبکه فروش عظیم که طی سال‌ها ایجاد شده، طبق آمار سالنامه بیمه مرکزی برای دوره ۹ ماهه ۱۴۰۱ میزان حق بیمه تولیدی این شرکت نه تنها افزایش نیافت بلکه به ۲۵ درصد از کل بازار کاهش یافت.
برخی صاحبنظران ضعف مدیریتی، مشکلات ساختاری و تجربه غیرکافی مدیران ارشد بیمه ایران را عامل وضعیت فعلی این شرکت قلمداد می‌کنند. سید احسان خاندوزی وزیر اقتصاد نیز چندی قبل به شدت از وضعیت کلی صنعت بیمه انتقاد کرد. مدیر بیمه ایران توسط وزیر اقتصاد منصوب می‌شود.
گفتنی است، سید احسان خاندوزی وزیر اقتصاد تاکید بسیاری داشت که شرکت‌های دولتی، به ویژه مجموعه‌های ذیل وزارت اقتصاد حسب قانون اطلاعات و صورت‌های مالی را به موقع منتشر نمایند، با این همه علی رغم گذشت قریب ۷ ماه از سال ۱۴٠۲ بیمه ایران حتی اطلاعات سه ماهه ابتدای سال را نیز در سامانه کدال قرار نداده است. این مسئله یک سوال بزرگ در ذهن کارشناسان ایجاد نموده که دلیل این تعلل چه می‌تواند باشد، آیا به عملکرد مالی مجموعه مرتبط است یا دلائل دیگری دارد؟
